1. Nhiễu loạn không khí là gì?
Theo Đài thiên văn Hong Kông (Trung Quốc), nhiễu loạn là do chuyển động nhanh bất thường của không khí do bão, dòng tia hoặc khi gió thổi qua các dãy núi.
“Sự hỗn loạn thường xảy ra ở những khu vực có các khối không khí có tốc độ, hướng hoặc nhiệt độ khác nhau gặp nhau”.
“Trong những trường hợp nghiêm trọng, máy bay có thể mất kiểm soát trong giây lát.”
2. Khi nào hiện tượng nhiễu loạn không khí xuất hiện?
Paul Weatherilt, phi công của hãng hàng không Cathay Pacific của Hồng Kông (Trung Quốc), cho biết máy bay thường gặp hai loại nhiễu loạn.
Một là loại liên quan đến thời tiết, chẳng hạn như khi có giông bão, có thể nhìn thấy trên radar thời tiết hoặc thậm chí bằng mắt thường khi nhìn ra ngoài máy bay.
Ông nói thêm rằng công nghệ hàng không đã phát triển để dự báo chính xác tình trạng hỗn loạn như vậy và thậm chí còn cho biết liệu nó được dự đoán là nhẹ hay nghiêm trọng và các phi công sẽ tránh xa khu vực.
“Chúng tôi sẽ được cảnh báo và treo biển thắt dây an toàn để cảnh báo hành khách”, ông cho biết.
Hai là sự nhiễu loạn không khí rõ ràng, gây ra bởi độ đứt gió mạnh và sự mất ổn định gần các dòng tia, khó dự đoán hơn.
Theo Paul, “Loại nhiễu loạn khác có liên quan đến dòng tia, còn được gọi là nhiễu loạn không khí rõ ràng, có thể khá nghiêm trọng và bất ngờ”.
Paul cảnh báo rằng trong trường hợp có nhiễu loạn không khí rõ ràng, nhiễu loạn nhẹ có thể leo thang thành rung chuyển nghiêm trọng chỉ trong vài giây.
Ông cho biết Thái Bình Dương, một trong những nơi có nhiễu loạn không khí rõ ràng bất ngờ do dòng khí phản lực gây ra, trong khi nhiễu loạn liên quan đến thời tiết xấu có thể xảy ra ở bất cứ đâu trên thế giới.
3. Tần suất nhiễu loạn không khí gây thương tích nghiêm trọng hoặc tử vong như thế nào?
Theo một nghiên cứu năm 2021 của Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia Hoa Kỳ, tai nạn hàng không liên quan đến nhiễu loạn là loại phổ biến nhất.
Từ năm 2009 đến năm 2018, cơ quan này phát hiện ra rằng nhiễu động không khí chiếm hơn 1/3 số vụ tai nạn hàng không được báo cáo và hầu hết dẫn đến một hoặc nhiều thương tích nghiêm trọng, nhưng không có hư hỏng máy bay.
Các thương tích được cho là bao gồm vết rách, gãy xương, vết thương ở đầu và bất tỉnh, chủ yếu do hành khách không thắt dây an toàn.
Vào ngày 30/4/2024, một chiếc máy bay của Cathay Pacific từ Thượng Hải đã cố gắng hạ cánh xuống Hồng Kông trong cơn bão màu hổ phách đã phải đối mặt với nhiễu loạn dữ dội và hai lần không thể hạ cánh xuống sân bay.
Hành khách mô tả họ nôn mửa và la hét vì sợ hãi giữa chuyến đi gập ghềnh và run rẩy.
Máy bay cuối cùng đã được chuyển hướng đến sân bay Thâm Quyến để tiếp nhiên liệu, trước khi hạ cánh an toàn xuống Hồng Kông lúc 2h42 sáng ngày hôm sau.
Vào tháng 7/2023, 7 người bị thương trên chuyến bay của Hawaiian Airlines tới Sydney, Australia khi máy bay gặp nhiễu loạn nghiêm trọng.
Vào tháng 3/2023, một cựu quan chức Nhà Trắng đã qua đời sau khi xảy ra nhiễu loạn nghiêm trọng trên chiếc máy bay riêng mà cô đang đi.
Vào tháng 12/2022, 20 người đã phải nhập viện sau tình trạng hỗn loạn trên chuyến bay của Hawaiian Airlines từ Phoenix đến Honolulu.
Weatherilt cho biết các vụ tai nạn nghiêm trọng do nhiễu loạn không khí chỉ xảy ra khoảng một lần mỗi năm trên toàn cầu và thường liên quan đến nhiễu loạn không khí rõ ràng khiến phi công không thể tránh được việc ở gần các dòng máy bay phản lực.
Tuy nhiên, các chuyên gia từ Đại học Reading ở Vương quốc Anh đã cảnh báo nhiễu loạn nghiêm trọng sẽ xảy ra thường xuyên hơn do các dòng tia trở nên khó dự đoán hơn do biến đổi khí hậu.
4. Hành khách có thể làm gì để giữ an toàn cho bản thân?
Weatherilt khuyến nghị hành khách luôn thắt dây an toàn, ngay cả khi biển báo tắt.
Ông nói: “Đừng bao giờ ngồi xuống khi chưa thắt dây an toàn. Những người bị thương trong các sự cố có nhiễu loạn bất ngờ, mặc dù rất hiếm khi xảy ra, nhưng không thắt dây an toàn khi ngồi xuống.”
Ông cũng nhấn mạnh trong tình trạng hỗn loạn nghiêm trọng, phi hành đoàn có nguy cơ bị thương cao hơn vì hành khách hầu hết sẽ ngồi với dây an toàn được thắt chặt, nhưng các thành viên phi hành đoàn có thể đứng khi tình trạng hỗn loạn trở nên tồi tệ hơn dự đoán.
“Hãy luôn thắt dây an toàn vì có khả năng xảy ra tai nạn. Ngay cả khi bạn thắt dây an toàn lỏng lẻo một chút, nó sẽ giúp bạn không bị thương nặng", Paul chia sẻ.