Nhìn từ vụ cháy chung cư mini Khương Hạ: Cần thực sự thay đổi nhận thức và hành động từ hôm nay

Cháy chung cư Carina 5 năm trước tại TP. Hồ Chí Minh, cháy quán karaoke tại Hà Nội và đâu đó có những căn nhà bị cháy trong ngõ hẹp với những “chuồng cọp” kiên cố và mới đây là vụ cháy chung cư mini Khương Hạ… Tất cả đều để lại những hậu quả đau lòng.

Thực tế, những đợt diễn tập chữa cháy tại các chung cư cao tầng, các khu dân cư đã được tổ chức thường xuyên hơn. Các trang thiết bị ngày càng hiện đại, những quy định, tiêu chuẩn về phòng cháy chữa cháy cũng nâng cao nhưng vẫn xảy ra cháy. Nhiều bài học được đưa ra, nhiều sai phạm bị phát hiện.

Nhất là tại những thành phố lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, cũng tồn tại hàng trăm, thậm chí hàng nghìn chung cư mini đã và đang đi vào hoạt động. Vì nhu cầu nhà ở, vì mức giá phù hợp với thu nhập nên nhiều người chấp nhận thuê hoặc mua những căn hộ như vậy.

Khi mà nhiều người lao động vẫn khó tiếp cận với nhà ở xã hội, chung cư mini là loại hình nhà ở đáp ứng được nhu cầu của người dân, là lựa chọn phù hợp với “túi tiền” của nhiều người. Sau sự cố chung cư mini Khương Hạ bị cháy thiệt hại rất lớn về người và của, các cơ quan chức năng vào cuộc, nhiều ý kiến được đưa ra, nhằm mục đích nâng cao hơn chất lượng nhà ở cũng như đảm bảo về an toàn phòng cháy chữa cháy. Thực tế, không chỉ chung cư mini, ngay cả những ngõ hẻm với những căn nhà cao tầng, nhà ống bịt kín mít, vây "chuồng cọp" cũng có những nguy cơ về cháy nổ.

Ai đó nói, đây là câu chuyện về lối sống trong xã hội chứ không phải chỉ là câu chuyện riêng của chung cư mini. Bởi lẽ, nhu cầu nhà ở của người lao động, đặc biệt dân ngoại tỉnh lên thành phố vẫn rất lớn. Điều quan trọng, đến bao giờ người lao động thu nhập thấp tiếp cận được với loại hình nhà ở xã hội? Làm sao để nhà ở xã hội tăng cả về số lượng lẫn chất lượng? Làm sao để người dân không phải đánh liều, đánh cược sự an toàn của mình ở những nơi đầy rẫy sự nguy hiểm?

Cuộc sống mưu sinh nhọc nhằn vẫn tiếp diễn, người lao động vẫn cần nhà ở. Do vậy, cần thiết có những giải pháp căn cơ, bền vững. Không phải để khi cháy mới giật mình, khi sự cố xảy ra thì "nổi sóng", xong lại đâu vào đấy.

Nguyên nhân vụ cháy chung cư mini đã được công bố. Tuy nhiên, có một thực tế từ vụ cháy này, đó là sự an toàn tập thể chưa được coi trọng đúng mức. Các cấp cơ sở cần thực hiện nghiêm hơn nữa các quy định về quản lý nhà ở cũng như tiêu chuẩn, quy định phòng cháy chữa cháy tại các chung cư…

Khi thăm hỏi các nạn nhân, Chủ tịch Quốc Hội Vương Đình Huệ đã nhận định: "Dường như mỗi chúng ta đều có lỗi trong vụ việc đặc biệt nghiêm trọng này". Sau sự cố xảy ra, Hà Nội đã quyết định tạm dừng các hoạt động vui chơi, giải trí trong 4 ngày. Công an thành phố khởi tố vụ án, tạm giữ chủ chung cư… Đó là những phản ứng kịp thời được đưa ra. Nhưng cũng phải nói thêm rằng, vụ cháy nghiêm trọng này đã nhắc nhở mỗi người cùng nâng cao cảnh giác. Đó cũng là bài học mà chính quyền cần nhìn nhận trong khâu quản lý, cấp phép xây dựng.

Như trên đã đề cập, chung cư mini phát triển cũng do nhu cầu của người dân quá lớn. Loại hình nhà ở này diện tích nhỏ, giá hợp lý, tiện lợi cho người dân làm việc, học tập. Thế nhưng, loại hình “nhà hộp diêm” này lại gây quá tải hạ tầng đô thị cũng như gây khó khăn cho các cơ quan chức năng trong việc quản lý về an toàn cháy nổ. Bên cạnh vấn đề an toàn, phòng cháy chữa cháy thì chung cư mini còn gây áp lực cho chính quyền đô thị lớn trong việc giải quyết hạ tầng xã hội như trường học, sân chơi...

Có lẽ, chỉ có thể giảm thiểu những nguy cơ trong tương lai nếu thực sự thay đổi cả nhận thức và hành động từ hôm nay. Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và nhiều thành phố lớn vẫn tồn tại nhu cầu lớn về nhà ở của những người có thu nhập thấp và trung bình. Do vậy, cần thiết những chính sách cụ thể, bền vững để đáp ứng những chu cầu chính đáng và thiết yếu của người dân. Đồng thời, cần “bịt” những lỗ hổng chính sách về phòng cháy chữa cháy và công tác quản lý xây dựng nhà ở. Cần có những phương án bổ sung để đảm bảo an toàn cho các chung cư nói chung, đặc biệt là tại các chung cư mini cũng như diễn tập các kỹ năng thoát hiểm cho người dân.