Nữ dịch giả tri ân hai quê hương

Dịch giả Nguyễn Hồng Nhung luôn coi đất nước Hungary là quê hương thứ hai. Trải qua những thăng trầm của cuộc đời, bà nhận ra trái tim mình gắn bó với nơi đây và tìm thấy công việc ý nghĩa tại xứ sở này.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
nu dich gia tri an hai que huong Trò chuyện với tài năng Opera Việt tại Hungary
nu dich gia tri an hai que huong Có thêm Giáo sư người Việt tại Hungary

Nguyễn Hồng Nhung sang du học tại Hungary từ năm 19 tuổi. Như phần lớn du học sinh đến từ Việt Nam, bà được phân công học ngành Xây dựng để chuẩn bị nguồn lực tái thiết đất nước sau chiến tranh. Tuy nhiên, nguyện vọng được theo học một ngành Khoa học xã hội của bà được chấp nhận và bà đã trở thành sinh viên khoa Văn học và Ngôn ngữ Hungary tại trường Đại học Tổng hợp Budapest khóa học 1972-1978.

nu dich gia tri an hai que huong
Dịch giả Nguyễn Hồng Nhung.

Nguyễn Hồng Nhung thấy mình may mắn vì trước đó, bà đã có sáu năm học lớp chuyên Văn của Sở Giáo dục Hà Nội. Từng đoạt nhiều giải thưởng trong các kỳ thi văn và sáng tác dành cho học sinh phổ thông nên bà chỉ có thể hình dung sự nghiệp của mình phải gắn liền với văn chương.

"Gặp gỡ" Hamvas Béla

Tốt nghiệp ra trường, Nguyễn Hồng Nhung về nước và trở thành cán bộ nghiên cứu tại Viện Xã hội học thuộc Ủy ban Khoa học xã hội Việt Nam (nay là Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam). Bà trở lại Hungary khi đất nước này trải qua biến động lịch sử lớn cùng với thay đổi thể chế chính trị năm 1989 tại các nước Đông Âu. Chính biến động ấy đã cho phép văn hóa Hungary bộc lộ toàn bộ những gì bị cất giấu gần nửa thế kỷ. Và những nhân vật, cá nhân lỗi lạc của một nền văn hóa đặc biệt đã lần lượt xuất hiện - những người mà theo bà “nếu đọc họ, ta có thể thay đổi chính mình”.

Nguyễn Hồng Nhung đến với công việc dịch thuật kể từ đó. Trên hành trình này, nhiều bạn bè của bà cho rằng Hamvas Béla (1897-1968) - nhân vật được người dân Hungary gọi là “nhà thông thái thời hiện đại của chúng ta” đã gặp bà đúng lúc, bởi khi bắt tay vào dịch các tác phẩm của ông là lúc cuộc sống của bà rơi vào khủng hoảng: chồng mất và nhiều khó khăn gia đình khác.

Trong khoảng thời gian đó, Nguyễn Hồng Nhung đã quyết tâm hoàn thành bản dịch tác phẩm đầu tiên của Hamvas Béla mang tên “Câu chuyện vô hình và đảo”. Sau đó bà quay lại Budapest và bắt đầu gắn bó với công việc dịch thuật. Có thể nói, Hamvas Béla đã giúp bà trở thành người nhẫn nại, luôn thấu hiểu và tràn đầy niềm vui sống. Đặc biệt, dịch thuật với bà giống như công việc của một thiên sứ truyền đến mọi người những gì mà bà nhận được từ những con người vĩ đại.

Là một nhà tư tưởng và nhà viết luận lớn đã tích hợp lối tư duy truyền thống của cả phương Đông và phương Tây, tác phẩm của Hamvas Béla được đánh giá là vượt tầm thời đại, và không chỉ quyến rũ bởi bởi đề tài ông lựa chọn hết sức li kỳ và mang đậm hình ảnh tượng trưng mà còn bởi văn phong của ông cực kỳ sinh động, nhiều màu sắc, nội dung dày đặc nhiều tầng như mỏ đá quý, mỗi lúc lại mở ra trước mắt người đọc một tầng miêu tả khác lạ.

Với Nguyễn Hồng Nhung, cuộc đời của nhà thông thái biết 13 ngoại ngữ này ly kỳ như chính thời đại của ông. Trước năm 1945 ông được biết đến như một học giả nổi tiếng trên lĩnh vực triết học, mỹ học. Tuy nhiên, sau năm 1945, sau nhiều biến cố, Hamvas Béla bị liệt vào danh sách B - bị chính quyền quản lý gắt gao và chỉ được phép làm công việc chân tay để kiếm sống. Ông bị buộc phải trở thành một người làm vườn, rồi thành thủ kho trong một nhà máy nhiệt điện. Nhưng, cũng từ đây cả phần đời còn lại của ông là một tác phẩm vĩ đại...

Nguyễn Hồng Nhung biết đến Hamvas Béla từ sau khi đọc bài tiểu luận chấn động “Thời kỳ Bảo Bình” nói về thế kỷ XXI được viết từ năm 1943 trong tập tiểu luận triết học “Câu chuyện vô hình và đảo”. Trước đó, bà đã dịch gần chục tác phẩm của các nhà văn cổ điển cũng như hiện đại của Hungary như Csáth Géza, Karinthy Frigyes, Marai Sándor, Kertész Imre (nhà văn được giải Nobel) và một số nhà thơ Hungary nổi tiếng như Pilinszky János, Szabó Lörinc, Wass Albert.

Dịch thuật - một cách “Chi bằng học”

Với những tác phẩm dịch xuất sắc từ Hamvas Béla như “Câu chuyện vô hình và đảo” (2013, 2014, 2016), “Một giọt từ sự đọa đày” (2014, 2016), “Minh triết thiêng liêng” trọn bộ ba tập (2016), Nguyễn Hồng Nhung đã vinh dự nhận giải thưởng cao quý của Quỹ Văn hóa Phan Châu Trinh năm 2017. Là người Việt sống và làm việc ở nước ngoài, bà đã thực hiện được tinh thần của câu danh ngôn nổi tiếng của Phan Châu Trinh “Chi bằng học” - học từ các quốc gia tiến bộ về văn hóa, học những gì dân ta còn chưa tiếp cận từ các nền văn hóa thế giới và học bằng nhiều cách, trong đó có con đường dịch thuật những tác phẩm tinh hoa của nhân loại ra tiếng Việt.

Nguyễn Hồng Nhung cho rằng, cách tốt nhất để bà có thể đóng góp vào công cuộc thực hiện nội dung tinh thần “Chi bằng học” là sử dụng tốt tiếng mẹ đẻ, kết hợp với việc khai thác nhiều tác giả, tác phẩm để truyền tải những tri thức từ nền văn hóa Hungary. Bà cho hay sẽ tiếp tục công việc dịch thuật của mình và  sẽ phải hoàn thành một tác phẩm cuộc đời trong lĩnh vực chuyên môn, để tri ân cả hai quê hương.

Bà vẫn nhớ khi có ý định dịch tác phẩm “Minh triết thiêng liêng” của Hamvas Béla ra tiếng Việt, bà đã tìm đến Dúl Antal - người thừa kế di sản của ông. Lúc đó, ông Dúl Antal đã cười và nói với bà rằng: “Vậy là chị sẽ đem tinh hoa phương Đông trả lại châu Á qua một nhà học giả châu Âu. Bởi tác phẩm này như một thư mục lớn về những cuốn sách cổ nổi tiếng của nhân loại, trong đó có những tác phẩm kinh điển vĩ đại của phương Đông”.

Nguyễn Hồng Nhung cũng cho biết, với 15 giải thưởng Nobel trên mọi lĩnh vực, người Hungary đã từng được coi là cư dân từ sao Hỏa đến vì khí chất thiên tài trong hoạt động chất xám. Thế nhưng, người Việt Nam lại chưa biết nhiều về văn hóa Hungary, trong đó văn học Hungary đương đại gần như thiếu vắng trong văn học dịch ở Việt Nam.

Nữ dịch giả thấy vui khi hai nước có chủ trương ký kết hợp tác về dịch thuật. Theo bà, nếu hợp tác này chính thức được ký kết sẽ giúp đỡ rất lớn cho những người làm công tác dịch thuật tiếng Hungary - Việt Nam.

Hiện tại, bà đang làm giảng viên tại Viện Đông Nam Á của trường Đại học Tổng hợp Budapest (ELTE). Vào những ngày cuối tuần, bà còn tham gia dạy tiếng Việt cho trẻ em Việt Nam tại cộng đồng người Việt ở Hungary.

Tác phẩm "Câu chuyện vô hình và đảo" là những kiến giải về con người, thúc đẩy con người hiểu biết, vượt qua giới hạn mỗi ngày của chính bản thân và tìm đến bình an khi kết nối với vũ trụ. Còn tác phẩm “Minh triết thiêng liêng” là tập sách của trật tự tiến hóa tâm linh của nhân loại, đưa người đọc bước vào hành trình tìm lại truyền thống minh triết xa xưa, để từ đó gặp gỡ con người cổ đại, tiếp cận vốn văn hóa cổ và văn hóa thời hiện đại.
nu dich gia tri an hai que huong Người Việt ở Florida tranh thủ bão Irma để "nghỉ ngơi"

Vì những dịp nghỉ dài ngày là rất hiếm hoi, nhiều người Việt đã tận dụng dịp đi tránh bão Irma để nghỉ ngơi, thậm ...

nu dich gia tri an hai que huong Bão tan, còn lại tình người

Chia sẻ với phóng viên TG&VN về tình hình người Việt sau siêu bão Harvey, ông Lương Quốc Huy - Tổng Lãnh sự Việt Nam ...

nu dich gia tri an hai que huong “Điểm nhìn chung” Lyon - Hà Nội

Đó là tên của dự án kết hợp hai bộ môn nghệ thuật: nhiếp ảnh và múa.

An Bình

Đọc thêm

Ngoại trưởng Pháp thăm Trung Quốc

Ngoại trưởng Pháp thăm Trung Quốc

Chuyến thăm của Ngoại trưởng Sejourne nhân dịp Pháp và Trung Quốc kỷ niệm 60 năm thiết lập quan hệ ngoại giao và đang nỗ lực tăng cường quan hệ.
Chi tiết lịch thi lớp 10 trường THPT Chuyên Ngoại ngữ, ĐH Quốc gia Hà Nội

Chi tiết lịch thi lớp 10 trường THPT Chuyên Ngoại ngữ, ĐH Quốc gia Hà Nội

Trường ĐH Ngoại ngữ - ĐH Quốc gia Hà Nội vừa thông báo tuyển sinh lớp 10 Trường THPT Chuyên Ngoại ngữ năm 2024.
Thanh niên Việt Nam phát huy truyền thống 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc

Thanh niên Việt Nam phát huy truyền thống 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc

Baoquocte.vn. Ngày 29/3 đã diễn ra Hội thảo quốc gia với chủ đề 'Thanh niên Việt Nam phát huy truyền thống 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ xây dựng và ...
Tín hiệu tích cực về môi trường biển khi cá heo liên tục xuất hiện tại các vùng biển tỉnh Quảng Ninh

Tín hiệu tích cực về môi trường biển khi cá heo liên tục xuất hiện tại các vùng biển tỉnh Quảng Ninh

Thời gian gần đây cá heo, trong đó có cá heo trắng liên tục xuất hiện tại các vùng biển Quảng Ninh như Vịnh Hạ Long, Bái Tử Long...
Cự tuyệt kế hoạch của Ukraine, Nga sẽ chỉ tham gia hội nghị hòa bình nếu có điều kiện này

Cự tuyệt kế hoạch của Ukraine, Nga sẽ chỉ tham gia hội nghị hòa bình nếu có điều kiện này

Nếu lợi ích của Nga được tôn trọng, Moscow sẵn sàng bảo đảm lợi ích hợp pháp của các bên tham gia khác trong quá trình đàm phán về vấn ...
Tổng Cục Thống kê họp báo: Điểm sáng FDI quý I/2024, vốn FDI tăng 13,4% so với cùng kỳ năm trước

Tổng Cục Thống kê họp báo: Điểm sáng FDI quý I/2024, vốn FDI tăng 13,4% so với cùng kỳ năm trước

Ngày 29/3 Tổng cục Thống kê tổ chức Họp báo công bố số liệu thống kê kinh tế – xã hội quý I/2024. Bà Nguyễn Thị Hương, Tổng cục trưởng ...
Ngoại trưởng Ấn Độ thăm Đông Nam Á: Cụ thể hóa tầm nhìn chiến lược

Ngoại trưởng Ấn Độ thăm Đông Nam Á: Cụ thể hóa tầm nhìn chiến lược

Chuyến công du Đông Nam Á của ông Jaishankar không chỉ thúc đẩy quan hệ với từng nước, mà còn góp phần nâng cao ảnh hưởng của Ấn Độ trong khu vực.
Công du New Zealand và Australia, Ngoại trưởng Trung Quốc tạo đà cải thiện quan hệ?

Công du New Zealand và Australia, Ngoại trưởng Trung Quốc tạo đà cải thiện quan hệ?

Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đang thực hiện chuyến công du đến New Zealand và Australia để đẩy nhanh tốc độ cải thiện quan hệ giữa hai bên.
Bước chạy đà ấn tượng

Bước chạy đà ấn tượng

Với Thông điệp liên bang mạnh mẽ, đường như đương kim Tổng thống Joe Biden đã có bước chạy đà ấn tượng cho màn tái đấu giữa hai 'người quen cũ'.
Bầu cử Tổng thống Mỹ: Màn song đấu tái hiện

Bầu cử Tổng thống Mỹ: Màn song đấu tái hiện

Từ nay đến khi cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ diễn ra vào tháng 11 tới, nhiều bất ngờ sẽ còn xảy ra...
Chỗ dựa tinh thần của Tổng thống Palestine

Chỗ dựa tinh thần của Tổng thống Palestine

Việc Tổng thống Palestine lựa chọn đến thăm Thổ Nhĩ Kỳ trong thời điểm hiện nay có thể coi là quyết định khôn khéo.
Xung đột Nga-Ukaine, động thái mới và dự báo cục diện, kết cục

Xung đột Nga-Ukaine, động thái mới và dự báo cục diện, kết cục

Cuộc xung đột ở Ukraine bước sang năm thứ ba khó đoán định.
Thiếu hụt đạn dược trong xung đột với Nga, Ukraine tăng cường sản xuất vũ khí 'cây nhà lá vườn'

Thiếu hụt đạn dược trong xung đột với Nga, Ukraine tăng cường sản xuất vũ khí 'cây nhà lá vườn'

Trong bối cảnh xung đột Nga-Ukraine vẫn tiếp diễn, Kiev đang nỗ lực tự sản xuất vũ khí với sự hỗ trợ của phương Tây để đáp ứng nhu cầu.
Điều gì đang xảy ra với quan hệ Mỹ-Israel?

Điều gì đang xảy ra với quan hệ Mỹ-Israel?

Việc Mỹ bỏ phiếu trắng với nghị quyết kêu gọi ngừng bắn ở Gaza của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc liệu có thể làm chuyển hướng quan hệ với Israel?
Nhật Bản cho phép xuất khẩu máy bay chiến đấu tối tân: 3 điều cần biết

Nhật Bản cho phép xuất khẩu máy bay chiến đấu tối tân: 3 điều cần biết

Kế hoạch theo Chương trình Không quân Chiến đấu Toàn cầu (GCAP) của Nhật Bản, Anh và Italy báo hiệu sự thay đổi then chốt trong chiến lược an ninh khu vực.
Ngoại trưởng Ấn Độ thăm Đông Nam Á: Dấu ấn Hành động hướng Đông, khẳng định giá trị chung với ASEAN

Ngoại trưởng Ấn Độ thăm Đông Nam Á: Dấu ấn Hành động hướng Đông, khẳng định giá trị chung với ASEAN

Ngoại trưởng Ấn Độ tìm cách tối đa hóa hoạt động ngoại giao để đưa mối quan hệ của Ấn Độ với các đối tác Đông Nam Á lên một tầm cao mới.
Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: 'Điểm mù' của Cơ quan an ninh Nga hay thuyết âm mưu đánh lạc hướng?

Vụ tấn công khủng bố ở Moscow: 'Điểm mù' của Cơ quan an ninh Nga hay thuyết âm mưu đánh lạc hướng?

Khi chính lực lượng IS đã nhận là chủ mưu cuộc khủng bố, Nga vẫn chưa thể vội vàng tin bởi nếu vội tin rất có thể Moscow đã dính bẫy.
Chuyên gia EU: Châu Âu thức tỉnh sau 'giấc ngủ Đông', cục diện xung đột Nga-Ukraine sắp có bước chuyển?

Chuyên gia EU: Châu Âu thức tỉnh sau 'giấc ngủ Đông', cục diện xung đột Nga-Ukraine sắp có bước chuyển?

EU đồng lòng hỗ trợ Ukraine 'bằng mọi giá' vì hòa bình trong bối cảnh Nga đang dành nhiều lợi thế trong cuộc xung đột.
Phiên bản di động