Ông Trump đã đóng thêm đinh vào "chiếc quan tài" ở Trung Đông

Ông Donald Trump đã khiến Israel chắc chắn sẽ vướng vào một cuộc đối đầu liên miên với các nước Arập láng giềng trong nhiều thập kỷ. Điều mà ông làm chẳng khác nào việc đóng thêm một chiếc đinh vào cỗ quan tài chôn vùi tiến trình hòa bình và hòa giải Arập - Israel. Đây là một bước ngoặt quan trọng, chẳng còn gì để mà thảo luận nữa.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
ong trump da dong them dinh vao chiec quan tai o trung dong Dư luận quốc tế phản đối động thái của Mỹ đối với Cao nguyên Golan
ong trump da dong them dinh vao chiec quan tai o trung dong ​LHQ khẳng định không thay đổi chính sách đối với Cao nguyên Golan

Ngày 25/3, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký tuyên bố xác nhận Cao nguyên Golan thuộc chủ quyền của Israel, một quyết định đảo ngược chính sách đã tồn tại hơn nửa thế kỷ của Mỹ tại Trung Đông.

Đây có thể được xem là “cú huých” đáng kể mà ông Trump dành cho Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu chỉ 2 tuần trước bầu cử. Trong khi đó, quyết định nói trên của người đứng đầu Nhà Trắng lại đập tan những hy vọng của không ít người Arập về một ngày nào đó Israel và Palestine sẽ cùng nhau đàm phán tiến đến hòa bình, đồng thời làm dấy lên những hoài nghi rằng liệu Washington có xứng là một “trọng tài phân xử” công bằng hay không.

Ít nhất, các đồng minh và kẻ thù của Mỹ đều có thể nhất trí một điều rằng, tuyên bố của Tổng thống Trump hôm 21/3 là bước ngoặt trong chính sách của Mỹ đối với vùng lãnh thổ mà Israel chiếm từ Syria trong cuộc chiến 1967 và sáp nhập vào năm 1981, hành động bị Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) xem là trái phép. 

ong trump da dong them dinh vao chiec quan tai o trung dong
Tổng thống Donald Trump ký tuyên bố công nhận chủ quyền của Israel đối với Cao nguyên Golan. (Nguồn: Reuters)

Bước đi đầy tranh cãi

Liên đoàn các quốc gia Arập (AL), Iran, Thổ Nhĩ Kỳ, Nga và Liên minh châu Âu (EU) chỉ trích tuyên bố của ông Trump và tái  khẳng định quyền của Syria đối với Cao nguyên Golan bị Israel chiếm đóng.

Faruk Logoglu, cựu Đại sứ Thổ Nhĩ Kỳ tại Washington cho rằng, Ankara cần xúc tiến đối thoại trực tiếp với Chính quyền Syria càng sớm càng tốt “để thể hiện cam kết của mình với tuyên bố về sự toàn vẹn lãnh thổ của Syria”. Vị Đại sứ này gọi tuyên bố của Tổng thống Trump là sự tấn công cực kỳ nguy hiểm. Nhà ngoại giao kỳ cựu này nhấn mạnh: “Tuyên bố của ông Trump là một động thái tiếp theo trong chuỗi các bước phá hoại, nhằm gây bất ổn trật tự thế giới mà chúng ta chứng kiến kể từ khi ông Trump nhậm chức Tổng thống Mỹ. Điều đó mâu thuẫn với Nghị quyết 242 của HĐBA LHQ và quan trọng hơn là đi ngược lại nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế, quy định không được vi phạm sự toàn vẹn lãnh thổ của một quốc gia thông qua việc chiếm đóng… Với quyết định này, ông Trump đã tiến thêm một bước để tiếp tục khuấy động cuộc xung đột ở Trung Đông”. Ông Logoglu cũng cho rằng, HĐBA cần tổ chức một cuộc họp khẩn cấp để phản đối mạnh mẽ quyết định này và “các quốc gia thành viên cần nêu rõ quan điểm của họ.

Trong khi đó, nhà nghiên cứu chính trị, chuyên gia quan hệ quốc tế hiện làm việc tại Đại học Trung Đông (ODTU) Hussein Baghi nêu lên tình trạng pháp lý của Cao nguyên Golan và nhấn mạnh rằng, vấn đề này sẽ không thể giải quyết được chừng nào khu vực này còn bị Israel chiếm đóng.

Ông Baghi bình luận: “ông Trump tiếp tục phá hủy mọi thứ xung quanh mình, khiến cho xung đột đã ‘đóng băng’ trong khu vực sẽ leo thang hơn nữa. Nếu ông Trump được bầu cho nhiệm kỳ tổng thống tiếp theo, tình hình sẽ có bước ngoặt thậm chí còn nguy hiểm hơn”.

Mục tiêu sâu xa

Nhiều nhà phân tích đánh giá quyết định của Tổng thống Trump cũng một phần là để gia tăng cơ hội tái đắc cử vào năm 2020, với mục tiêu nhằm vào lực lượng cử tri theo trường phái Phúc âm. Nhiều người trong số này đã bỏ phiếu ủng hộ ông Trump vào năm 2016 và họ được nhiều quan chức cấp cao trong chính quyền như Ngoại trưởng Mike Pompeo hay Phó Tổng thống Mike Pence đặc biệt ca ngợi.

Giới chức Nhà Trắng nói rằng, quyết định về Jerusalem và Cao nguyên Golan được căn cứ trên tình hình thực tế và là nền tảng cho tiến trình đàm phán hòa bình chính đáng. Đại sứ Mỹ tại Trung Đông Jason Greenblatt cho rằng, khó có thể tưởng tượng được việc Israel “sẽ để Golan rơi vào tay Syria hay bất kỳ thế lực xấu xa nào trong khu vực, chẳng hạn như Iran”.

Giới chức chính quyền ngày càng ủng hộ quyết định liên quan tới Golan từ năm ngoái, sau khi Israel liên tục tỏ ý lo ngại về việc quân đội Iran cùng các lực lượng ủy nhiệm giành quyền kiểm soát các vùng lãnh thổ phía Tây Nam Syria. Cố vấn an ninh quốc gia John Bolton được cho là một nhân tố quan trọng dẫn tới sự thay đổi chính sách này. 

ong trump da dong them dinh vao chiec quan tai o trung dong
Cao nguyên Golan thuộc chủ quyền của Syria bị Israel chiếm đóng và sáp nhập dù quốc tế không thừa nhận (Nguồn: Al Jazeera)

Rủi ro khôn lường

Quyết định của ông Trump, sau tuyên bố công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel vào tháng 12/2017, có thể “khích lệ” các cường quốc khác sáp nhập lãnh thổ, hủy hoại kế hoạch hòa bình lâu năm của Mỹ tại Trung Đông và đẩy Israel trở lại xung đột với các nước láng giềng Arập.

Giáo sư Fawaz Gerges, chuyên ngành quan hệ quốc tế tại Trường Kinh tế London, tác giả cuốn sách “Making the Arab World” (tạm dịch: “Tạo dựng Thế giới Arập”) bình luận: “Ông Donald Trump đã khiến Israel chắc chắn sẽ vướng vào một cuộc đối đầu liên miên với các nước Arập láng giềng trong nhiều thập kỷ. Điều mà ông làm chẳng khác nào việc đóng thêm một chiếc đinh vào cỗ quan tài chôn vùi tiến trình hòa bình và hòa giải Arập - Israel. Đây là một bước ngoặt quan trọng, chẳng còn gì để mà thảo luận nữa”. 

Eric Goldstein, Giám đốc phụ trách Trung Đông và Bắc Phi của tổ chức Quan sát Nhân quyền cho rằng, có vẻ như Tổng thống Trump muốn xói mòn những quy định và luật pháp quốc tế tại Cao nguyên Golan và điều này có thể sẽ càng khích lệ “các quốc gia chiếm đóng tăng cường những nỗ lực đánh chiếm đất đai, xây dựng các khu định cư và khai thác tài nguyên”. 

Sau quyết định của Mỹ đối với Jerusalem và Cao nguyên Golan, Iran và Hezbollah càng dễ dàng thể hiện rằng, họ là những đồng minh kiên định duy nhất ủng hộ mục tiêu của người Palestine. Nhà nghiên cứu Galip Dalay, hiện làm việc tại Viện Brookings tại Doha và là cộng tác viên của Đại học Oxford bình luận: “Điều này sẽ củng cố sức mạnh của trục Iran trong cuộc đối đầu giữa Iran - Hezbollah - Assad với Israel và Mỹ”. Theo ông, các nhà lãnh đạo Arập không thể công khai ủng hộ quyết định về Jerusalem và Cao nguyên Golan của Tổng thống Trump bởi hành động đó sẽ khiến uy tín của họ càng bị tổn hại hơn nữa.

Dennis Ross, từng là nhà đàm phán về các vấn đề Trung Đông nói: “Họ (các nước Arập) do dự trong việc ủng hộ (quyết định của Trump) vì không gian chính trị của họ đang bị tổn hại. Mọi quyết định của chính quyền (Mỹ) đều đẩy các nước Arập vào thế phòng thủ”. Cũng theo ông Ross, việc Mỹ thừa nhận chủ quyền của Israel tại Cao nguyên Golan sẽ càng khích lệ phe cánh hữu tại quốc gia này thúc đẩy mục tiêu hợp pháp hóa các khu định cư tại Bờ Tây và đó “sẽ là dấu chấm hết cho giải pháp hai nhà nước”. 

ong trump da dong them dinh vao chiec quan tai o trung dong Lebannon phản đối quyết định của Mỹ về Cao nguyên Golan

Bộ Ngoại giao Lebanon cho rằng “Cao nguyên Golan là vùng đất của Syria, không quyết định nào có thể thay đổi được điều này.

ong trump da dong them dinh vao chiec quan tai o trung dong Trung Đông: Tiến trình hòa bình mờ mịt sau “quả bom” Golan

Theo Reuters và AFP, việc Tổng thống Donald Trump hôm 21/3 tuyên bố, đã đến lúc thừa nhận chủ quyền của Israel đối với Cao ...

ong trump da dong them dinh vao chiec quan tai o trung dong Syria: Mỹ "thiên vị mù quáng" cho Israel trong vấn đề Cao nguyên Golan

Ngày 22/3, Chính phủ Syria đã chỉ trích phát biểu của Tổng thống Mỹ Donald Trump rằng đến lúc phải công nhận chủ quyền của ...

Thu Hiền (theo Reuters, AP)

Bài viết cùng chủ đề

Chảo lửa Trung Đông

Xem nhiều

Đọc thêm

Hàn Quốc và Mỹ siết chặt hợp tác, sẵn sàng ứng phó nguy cơ trên không gian

Hàn Quốc và Mỹ siết chặt hợp tác, sẵn sàng ứng phó nguy cơ trên không gian

Hàn Quốc và Mỹ nhất trí tổ chức một cuộc tập trận mô phỏng trên la bàn ứng phó với các mối đe dọa trên không gian vào năm 2025.
Những ‘cú twist’ đối ngoại sẽ tái định hình ‘phong cách Donald Trump’

Những ‘cú twist’ đối ngoại sẽ tái định hình ‘phong cách Donald Trump’

‘Nước Mỹ trên hết’, ‘chia sẻ trách nhiệm’, ‘áp lực tối đa’, ‘cây gậy và củ cà rốt’… sẽ là những cách tiếp cận mới mang ‘thương hiệu’ riêng của ...
Thứ trưởng Ngoại giao Phạm Thanh Bình: Chuyến công tác của Thủ tướng đã thành công hết sức tốt đẹp, cả đa phương và song phương

Thứ trưởng Ngoại giao Phạm Thanh Bình: Chuyến công tác của Thủ tướng đã thành công hết sức tốt đẹp, cả đa phương và song phương

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Thanh Bình trả lời về kết quả chuyến công tác tại Trung Quốc từ ngày 5-8/11 của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính.
Chuyên gia hàng đầu: Mặc ông Trump hù dọa, Trung Quốc vẫn tự tin đặt mức tăng trưởng 5% cho năm 2025

Chuyên gia hàng đầu: Mặc ông Trump hù dọa, Trung Quốc vẫn tự tin đặt mức tăng trưởng 5% cho năm 2025

Theo chuyên gia kinh tế nổi tiếng, Bắc Kinh dự kiến ​​sẽ đặt lại mục tiêu tăng trưởng kinh tế ở mức khoảng 5% vào năm 2025 bất chấp lời ...
Trùng Khánh: Vùng biên viễn yên bình, thơ mộng giữa non nước Cao Bằng

Trùng Khánh: Vùng biên viễn yên bình, thơ mộng giữa non nước Cao Bằng

Nắng vàng như mật rải khắp triền núi, làng mạc, cánh đồng ở huyện Trùng Khánh (Cao Bằng) khiến khung cảnh nên thơ, đẹp như tranh vẽ.
Phó Chủ tịch nước thăm chính thức Thụy Điển: Củng cố và làm sâu sắc hơn nữa quan hệ tốt đẹp giữa hai nước

Phó Chủ tịch nước thăm chính thức Thụy Điển: Củng cố và làm sâu sắc hơn nữa quan hệ tốt đẹp giữa hai nước

Đại sứ Trần Văn Tuấn lời phỏng vấn báo chí về chuyến thăm chính thức Vương quốc Thụy Điển của Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân.
Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác?

Thế giới sẽ phải thích ứng với một nước Mỹ rất khác?

Những thay đổi dưới thời Trump 2.0 sẽ tác động nhiều mặt tới nước Mỹ và thế giới.
Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Malaysia-Trung Quốc: Thắt chặt tình thân

Chuyến thăm Trung Quốc của Thủ tướng Malaysia phản ánh mong muốn tăng cường quan hệ song phương toàn diện, đặc biệt là kinh tế và thương mại.
Chiến thắng của ông Trump: 8 cụm từ đặc tả hành trình phi thường vào Nhà Trắng, đằng sau ngày thứ Ba 'nhàn nhã' là gì?

Chiến thắng của ông Trump: 8 cụm từ đặc tả hành trình phi thường vào Nhà Trắng, đằng sau ngày thứ Ba 'nhàn nhã' là gì?

Không cần phải chờ đợi thêm, ứng cử viên Donald Trump đã giành chiến thắng thuyết phục trong cuộc Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024.
Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Màu sắc chính sách đối ngoại của ông Trump và bà Harris nếu đắc cử

Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Màu sắc chính sách đối ngoại của ông Trump và bà Harris nếu đắc cử

Kết quả bầu cử Tổng thống Mỹ 2024 sẽ tác động tới tình hình thế giới thế nào và chính sách đối ngoại của ông Trump và bà Harris khác biệt ra sao?
Đại sứ Phạm Quang Vinh: 'Độc lạ', gay cấn bầu cử Tổng thống Mỹ 2024 và câu chuyện với Việt Nam

Đại sứ Phạm Quang Vinh: 'Độc lạ', gay cấn bầu cử Tổng thống Mỹ 2024 và câu chuyện với Việt Nam

Theo Đại sứ Phạm Quang Vinh, cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm nay rất sít sao, nhưng dù là ai thì quan hệ Việt Nam-Mỹ vẫn tiếp đà phát triển tích cực.
Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Ý nghĩa và tác động

Bầu cử Tổng thống Mỹ 2024: Ý nghĩa và tác động

Bầu cử Tổng thống Mỹ luôn có ý nghĩa quan trọng không chỉ trong nội bộ nước Mỹ mà còn với cộng đồng quốc tế.
Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Ông Donald Trump: Hành trình ‘vượt ngàn chông gai’, đeo đuổi khát vọng trở lại Nhà Trắng

Cuộc đua vào Nhà Trắng giữa hai ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và Donald Trump của đảng Cộng hòa sẽ 'ngã ngũ' trong ngày 5/11 (giờ Mỹ).
Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Nhà Trắng và những điều đặc biệt về các Tổng thống Mỹ

Còn 2 ngày nữa Nhà Trắng sẽ xác định được chủ nhân mới thay thế đương kim Tổng thống Joe Biden. Đó sẽ là ứng viên đảng Dân chủ Kamala Harris hoặc chủ cũ, ông ...
Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Điều đặc biệt của bầu cử Mỹ

Các cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ luôn mang nhiều yếu tố bất ngờ, kịch tính, thậm chí có khả năng thay đổi cục diện vào phút chót.
Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Bầu cử Mỹ 2024: Quyền lực và giới hạn của Tổng thống Mỹ

Theo Hiến pháp Mỹ, ứng cử viên Tổng thống phải nhiều hơn 35 tuổi, đã sinh sống tại Mỹ liên tục trên 14 năm, được sinh ra tại Mỹ và là công dân Mỹ.
GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

GPT-5: Open AI mở ra chân trời mới

Sự kiện đang được giới công nghệ mong đợi có thể xảy ra ngay trong năm nay, là sự ra mắt của GPT-5.
30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

30 năm UNCLOS có hiệu lực: Vai trò giữ gìn trật tự pháp lý trên biển của ITLOS

Gần 30 năm qua, Tòa án Luật Biển quốc tế (ITLOS) góp phần quan trọng giữ gìn tính toàn vẹn, thúc đẩy tuân thủ UNCLOS.
Tổng thống Putin làm điều chưa từng có tại Valdai và loạt tuyên bố: Trật tự mới, thế giới cần Nga, lòng tham địa chính trị...

Tổng thống Putin làm điều chưa từng có tại Valdai và loạt tuyên bố: Trật tự mới, thế giới cần Nga, lòng tham địa chính trị...

Tổng thống Nga cho rằng, thế giới đã bước vào giai đoạn dài biến động và thay đổi mà cuối cùng sẽ dẫn đến một trật tự thế giới đa cực.
Hiệp định Paris liệu có lâm nguy vì kết quả bầu cử Mỹ?

Hiệp định Paris liệu có lâm nguy vì kết quả bầu cử Mỹ?

Bầu cử Mỹ khép lại với những lo ngại từ giới chuyên gia rằng Washington có thể suy giảm cam kết trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu toàn cầu.
Chủ tịch Tập Cận Bình nhắn nhủ gì tới ông Trump trong thông điệp chúc mừng?

Chủ tịch Tập Cận Bình nhắn nhủ gì tới ông Trump trong thông điệp chúc mừng?

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã gửi thông điệp chúc mừng tới Tổng thống Mỹ mới đắc cử Donald Trump, khẳng định hai bên nên hợp tác, thay vì đối đầu.
Bầu cử Mỹ trước 'giờ G': 'Kỳ phùng địch thủ' Trung Quốc vẫn gia tăng sức ảnh hưởng, chiến lược châu Á sẽ được định hình ra sao?

Bầu cử Mỹ trước 'giờ G': 'Kỳ phùng địch thủ' Trung Quốc vẫn gia tăng sức ảnh hưởng, chiến lược châu Á sẽ được định hình ra sao?

Cả ông Trump và bà Harris đều đang tìm cách mô tả bên kia là 'yếu thế trước Trung Quốc' trong nỗ lực vượt qua phe đối lập.
Quan hệ Mỹ-Anh hậu bầu cử: Hai ngã rẽ trước chân trời mới

Quan hệ Mỹ-Anh hậu bầu cử: Hai ngã rẽ trước chân trời mới

Quan hệ truyền thống Mỹ-Anh có thể sẽ đổi khác, khi cuộc bầu cử sắp tới mở ra hai viễn cảnh khác nhau cho mối thâm tình này.
Bài phát biểu tranh cử cuối cùng của bà Kamala Harris: Những 'đòn công kích' phút chót, so sánh rất giàu hình ảnh

Bài phát biểu tranh cử cuối cùng của bà Kamala Harris: Những 'đòn công kích' phút chót, so sánh rất giàu hình ảnh

Phó Tổng thống Kamala Harris đã có bài phát biểu khép lại chiến dịch tranh cử tại công viên Ellipse ở Washington, D.C.
Phiên bản di động