Trong lịch sử từ trước đến nay của nước Mỹ, chưa có cuộc vận động tranh cử tổng thống nào nhiều kịch tính như trong thời gian 5 tuần trước ngày diễn ra cuộc bầu cử tổng thống năm nay ở đất nước này. Hai ứng cử viên - Tổng thống Donald Trump của đảng Cộng hoà và Joe Biden thuộc đảng Dân chủ - đã có cuộc tranh luận trực tiếp với nhau đầu tiên trên truyền hình. Sau đấy, ông Trump và vợ bị xác định là đã lây nhiễm dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp (Covid-19) do virus corona gây ra. Hiện chưa thể biết liệu hai người này có thực hiện hai cuộc tranh luận trực tiếp với nhau trong những ngày tới như đã được thoả thuận hay không.
| Bị lây nhiễm dịch bệnh là một “handicap” bất ngờ đối với ông Trump, gây tổn hại trực tiếp tới uy danh cá nhân của ông Trump và ảnh hưởng tai hại tới cuộc vận động tranh cử đúng vào thời kỳ quyết định nhất. (Nguồn: AP/TTXVN) |
Tình thế đặc biệt
Cho đến thời điểm hiện tại, mọi biểu hiện đều cho thấy tình thế không những chỉ tiếp tục bất lợi mà còn càng thêm bất lợi đối với cơ may của ông Trump được tái đắc cử tổng thống năm nay. Người này còn thời gian 4 tuần và từ cương vị của một tổng thống mắc dịch bệnh để xoay chuyển tình thế. Ông Biden tiến đến được gần hơn bến bờ quyền lực mong ước, nhưng vẫn chưa thể có được sự đảm bảo chắc chắn là sẽ đắc cử. Tình thế hiện tại đặc biệt ở chỗ dễ đưa lại những lợi thế quyết định nhưng đồng thời cũng dễ gây ra những tác hại quyết định đối với cả hai bên.
Ở lần tranh luận trực tiếp đầu tiên với nhau vừa rồi, phần thắng thuộc về ông Biden, nhưng chỉ thắng thôi chứ chưa phải thắng áp đảo hay thật sự thuyết phục. Ở đó, sai lầm của ông Trump là đã cố tình phá vỡ khuôn mẫu và quy định bất thành văn của khuôn khổ sự kiện nhằm biến nó thành cuộc chơi theo luật chơi và dưới sự dẫn dắt riêng của mình nhưng rồi đã không những không thành công mà còn phản tác dụng ở chỗ giúp ông Biden che khuất được những điểm yếu và dễ bị tổn thương nhất trong đấu khẩu trực tiếp với ông Trump.
Ông Trump làm hài lòng bộ phận cử tri ở Mỹ đằng nào cũng bỏ phiếu cho mình trong khi không tranh thủ được sự ủng hộ của những diện cử tri khác. Nếu cứ tiếp tục như vậy ở hai cuộc tranh luận trực tiếp còn lại - trong trường hợp chúng được tiến hành - ông Trump không thể tái đắc cử tổng thống năm nay. Vì thế, người này bây giờ sẽ lợi dụng việc bản thân bị lây nhiễm dịch bệnh để không tham gia hai cuộc tranh luận tới với ông Biden hoặc sẽ phải thay đổi cơ bản cách thức tham gia nếu chúng vẫn được tổ chức.
Cả ông Biden cũng ở trong tình trạng tương tự. Nếu hai cuộc tranh luận tới không được tổ chức, người này duy trì được hiệu ứng của chiến thắng ở trận trước và loại trừ được rủi ro thất bại ở hai lần sau bởi không có gì đảm bảo chắc chắn cho ông Biden là sẽ chiến thắng ở hai cuộc tranh luận sau. Nếu hai sự kiện ấy vẫn được tổ chức thì ông Biden cũng phải thay đổi chiến thuật để tiếp tục chiến thắng, cụ thể là phải thể hiện tự tin và bản lĩnh hơn, có khả năng làm chủ tình hình trong mọi tình huống diễn biến và tập trung thuyết phục cử tri bằng cương lĩnh tranh cử của mình chứ không phải bằng phê phán hay công kích ông Trump.
Chạy đua với thời gian
Bị lây nhiễm dịch bệnh đương nhiên là một “handicap” bất ngờ đối với ông Trump, gây tổn hại trực tiếp tới uy danh cá nhân của ông Trump và ảnh hưởng tai hại tới cuộc vận động tranh cử đúng vào thời kỳ quyết định nhất. Người này vốn luôn coi thường dịch bệnh mà bây giờ bị buộc phải trực tiếp trải nghiệm dịch bệnh. Người này giờ không còn có thể tiếp tục vận động tranh cử được như trước nữa. Người này nay phải chạy đua với thời gian để xoay chuyển tình thế.
Vui mừng khi người khác gặp không may vốn không phù hợp với chuẩn mực ứng xử thông thường giữa con người với nhau và càng không phù hợp với đạo đức và văn hoá chính trị. Có người nghĩ khác nhưng đại đa số mọi người đều mong muốn ông Trump và vợ mau chóng bình phục. Ông Trump được lợi nhất định trong tâm lý của cử tri Mỹ nhờ đấy.
Nếu bệnh tình không nặng, ông Trump còn có thể khai thác tác dụng trên hai phương diện là dùng chính mình làm bằng chứng cho đánh giá dịch bệnh không có gì ghê gớm và thể hiện tình trạng sức khoẻ hiện tại tốt hơn hẳn ông Biden. Nhưng nếu bị lây nghiễm dịch bệnh nặng và dai dẳng tới tận sát ngày bầu cử tổng thống thì thật sự rất bất lợi đối với ông Trump.
Nếu tỏ ra hả hê về việc ông Trump và vợ bị lây nhiễm dịch bệnh và tập trung khai thác tận lợi khía cạnh này thì sẽ chỉ lợi bất cập hại đối với ông Biden và phe đảng Dân chủ. Việc vợ chồng ông Trump bị lây nhiễm dịch bệnh làm cho dịch bệnh trở thành chủ đề nội dung tranh cử nóng bỏng nhất và rất có thể quyết định nhất tới kết quả cuộc bầu cử tổng thống. Nếu tận dụng diễn biến mới này để làm cho cử tri Mỹ thấy rõ ông Trump đã sai lầm như thế nào trong nhận thức về dịch bệnh và đã không thành công như thế nào trong việc dẫn dắt nước Mỹ ứng phó dịch bệnh và thoát ra khỏi dịch bệnh thì ông Biden sẽ nhằm trúng vào "Gót chân Achill" của ông Trump.
Cả ông Trump lẫn ông Biden đều đã bắt đầu điều chỉnh chiến lược và sách lược vận động tranh cử. Ai làm việc này đúng hướng và kịp thời đúng mức hơn sẽ giành về chiến thắng cuối cùng.