Theo báo Le Monde số ra mới đây, hai dự án lớn hiện đang cạnh tranh với nhau để có thể được cộng đồng Hồi giáo công nhận trong tương lai, trong bối cảnh vai trò của Hội đồng tín ngưỡng Hồi giáo Pháp (CFCM) - ra đời năm 2003 nhằm đại diện cho người Hồi giáo trong các cuộc đối thoại với chính phủ về các vấn đề liên quan đến tôn giáo - đang ngày càng mờ nhạt.
Tổ chức tham chiếu về Hồi giáo
Nhà cố vấn và nhà văn Hakim El Karoui, tác giả của nhiều báo cáo về đạo Hồi, ngày 21/1 đã giới thiệu dự án Hiệp hội những người Hồi giáo vì đạo Islam của Pháp (AMIF), mà ông đã chuẩn bị trong một năm. Ông hy vọng sẽ thuyết phục được Tổng thống Emmanuel Macron công nhận AMIF như một tổ chức tham chiếu trong việc hỗ trợ các nhà thờ và tín đồ Hồi giáo. Theo ông, tổ chức này sẽ đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả cao hơn trong quản lý các nguồn tài chính của tôn giáo lớn thứ hai của Pháp.
| Nhà văn Hakim El Karoui trong một lần trả lời phỏng vấn báo chí ở Paris, vào tháng 8/2016. (Nguồn: AFP) |
Để AMIF dần có vai trò quan trọng trong cộng đồng Hồi giáo, ông El Karoui bắt đầu đưa tổ chức này trở thành một thành phần chính trong các hoạt động hành hương, hoặc ít nhất là trong chứng nhận của các công ty lữ hành mỗi năm đưa khoảng 25.000 tín đồ người Pháp hành hương về Thánh địa Mecca. Một số nhân vật hàng đầu của cộng đồng Hồi giáo Pháp đã tham gia vào dự án này như Tareq Oubrou, Quản lý nhà thờ Hồi giáo thành phố Bordeaux, và Mohamed Bajrafil, Giáo chủ ở Ivry (tỉnh Val-de-Marne).
Trong khuôn khổ của AMIF, một ứng dụng qua Internet sẽ được đưa vào hoạt động nhằm quyên góp ủng hộ hiệp hội giáo phái tùy theo lựa chọn của người sử dụng, trong khi đảm bảo truy xuất nguồn gốc của những khoản tiền đóng góp này.
Vai trò của Hội đồng giáo chủ
Dự án thành lập một Hội đồng giáo chủ được Hội những Tín đồ Hồi giáo (L.E.S. musulmans) công bố vào ngày 24/1. Ra đời vào cuối tháng 9/2018 theo sáng kiến của nhà hoạt động và nhà văn Marwan Muhammad, Hội những tín đồ Hồi giáo cũng muốn trở thành một tổ chức hỗ trợ các hoạt động của giáo phái. Nhưng không giống như AMIF, Hội đồng giáo chủ muốn tránh xa các cơ quan công quyền, nói cách khác là giữ khoảng cách giữa nhà nước và các cấu trúc Hồi giáo. Hội những tín đồ Hồi giáo cáo buộc chính phủ muốn "đặt quyền giám hộ đối với các giáo chủ và các nhà thuyết giáo" bằng cách chuẩn bị cải cách luật năm 1905 về sự tách biệt giữa các nhà thờ và nhà nước.
Trong số các thành viên Hội đồng có một số giáo chủ uy tín thu hút lượng tín đồ đông đảo qua những buổi truyền giáo trên internet hoặc trong các thánh đường. Đó là các giáo chủ Nader Abou Anas và Rachid Eljay ở Brest, Adbelmonaim Boussenna ở Roubaix và Mohamed Minta ở Rhône.
Hội đồng này không có ý định thay thế các nhóm giáo phái hiện có và đang hoạt động trong những lĩnh vực cụ thể, như đưa ra ý kiến pháp lý hoặc đào tạo những người làm việc trong lĩnh vực tôn giáo. Không chạm đến các khía cạnh quy phạm của Hồi giáo, mục tiêu của Hội đồng là dần dần xây dựng sự đồng thuận về các chủ đề cụ thể, dù liên quan đến việc đào tạo các giáo sĩ, vấn đề xã hội hoặc thần học, hay một dự án quỹ hưu trí dành cho những người làm trong lĩnh vực tôn giáo.
| Ảnh minh họa. (Nguồn: AFP) |
Hội đồng có tham vọng tổ chức các khóa đào tạo giáo sĩ trực tuyến, nhằm kết nối các nhà lãnh đạo tôn giáo và các hội quản lý nhà thờ Hồi giáo, cũng như đưa các nội dung liên quan đến bài giảng đạo. Điều này sẽ cho phép đề cập đến các vấn đề liên quan đến bối cảnh thực tế và truyền bá tiếng nói chung trong các nhà thờ Hồi giáo về các chủ đề quan trọng nhất. Đó là một cách đáp ứng sự mong đợi của nhiều người, dù là tín đồ Hồi giáo hay không, đang chờ đợi một quan điểm Hồi giáo rõ ràng hơn. Những tư tưởng "bè phái", "chệch hướng" và "cực đoan" cũng sẽ được Hội đồng giáo chủ xử lý.
Cho dù vẫn đang trong quá trình hoàn thiện từng bước, nhất là về vấn đề quy chuẩn phù hợp với chuẩn mực và giá trị của đạo Hồi, hai dự án AMIF và L.E.S musulmans được đánh giá là có những bước tiến khá dài so với Hội đồng tín ngưỡng Hồi giáo Pháp (CFCM). Đối tác chính thức của chính phủ trong các vấn đề Hồi giáo này đang vướng bận vào việc chuẩn bị cuộc bầu cử nội bộ sắp diễn ra. Trong tương lai, chính phủ có thể có nhiều bên đối thoại hơn, ngoài CFCM duy nhất hiện nay.