Quan hệ Anh-EU: Tình thân có nối?

Họp báo tại Lâu đài Windsor, nơi thỏa thuận này ra đời, cả Thủ tướng Anh Rishi Sunak và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen đều ca ngơi đây là “bước đột phá mang tính quyết định”.

Cụ thể, nó sẽ góp phần giải quyết tranh chấp liên quan tới thương mại của Bắc Ireland, cắt giảm các thủ tục trong giao thương với Anh, xác định vai trò tòa án châu Âu, nâng cao tiếng nói của vùng này, thiết lập làn di chuyển cho tàu thuyền và vận chuyển hàng hóa dễ dàng hơn.

Đặc biệt hơn cả, trong trường hợp EU ban hành các quy định về hàng hóa có “tác động đáng kể và lâu dài”, Nghị viện Bắc Ireland có quyền áp dụng cơ chế “phanh khẩn cấp” để tạm dừng việc tuân thủ những điều này.

Đây là tín hiệu tích cực trong quan hệ giữa Anh và EU sau quãng thời gian “ly hôn” không mấy êm ả. Thứ Bảy tới, ông Rishi Sunak sẽ trở thành Thủ tướng Anh đầu tiên hội đàm với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tại Paris trong năm năm qua. Tại buổi gặp gỡ này, câu chuyện về quan hệ song phương, đặc biệt vấn đề người nhập cư di chuyển bất hợp pháp qua eo biển Manche, sẽ là một trọng tâm.

Việc Anh cải thiện quan hệ với EU và Pháp, quốc gia đóng vai trò then chốt trong khối, phản ánh nỗ lực song phương nhằm thu hẹp bất đồng, cùng nhau vượt khó khăn trước xung đột Nga-Ukraine, dịch Covid-19 và bất ổn của kinh tế thế giới.

Tuy nhiên, duy trì mối quan hệ này ra sao sẽ là công việc không hề đơn giản đối với nước Anh. Còn đó tâm lý thận trọng của các doanh nghiệp xứ sở sương mù trong hợp tác thương mại với EU. Nội bộ đảng Bảo thủ cầm quyền cũng có nhiều ý kiến khác nhau.

Theo cựu Thủ tướng Anh Boris Johnson, Khuôn khổ Windsor “không phải là cách nước Anh giành lại quyền kiểm soát… Đây chỉ là EU cho phép chúng ta làm những gì chúng ta muốn trên đất nước của chúng ta, nhưng theo luật của họ”.

Mối quan hệ giữa Anh và EU có thể trở nên hòa dịu hơn trước, song để nối lại tình thân sau những sóng gió đã trải qua, vẫn còn đó một chặng dài.