| Một góc vịnh Hạ Long nhìn từ hang Sửng Sốt. (Ảnh: Đức Khải/TG&VN) |
Cơ hội phát triển du lịch văn hóa của tỉnh đang rất rộng mở, nhưng làm sao hội tụ được các yếu tố "cần" và "đủ" để khai thác tốt cơ hội này đang là thách thức không nhỏ với Quảng Ninh...
Du lịch làng quê hút khách
Bức tranh chung của du lịch Quảng Ninh đang xuất hiện nhiều hơn những "điểm sáng" du lịch văn hoá. Gây được nhiều tiếng vang trước hết phải kể đến tour du lịch làng chài Vung Viêng của Vịnh Hạ Long. Tham gia tour du lịch này, du khách được trải nghiệm những nét văn hoá riêng của ngư dân sinh sống trên vịnh, như: Chèo thuyền nan tham quan làng chài, nghe hát đúm, câu cá, kéo lưới cùng ngư dân…
Là một thành viên sáng lập tour du lịch tại Vung Viêng, mới đây, Công ty Du thuyền Đông Dương đã tiếp tục khảo sát và cho ra đời tour du lịch làng quê tại xã Yên Đức (Đông Triều). Lựa chọn thôn Yên Khánh, nơi có khung cảnh làng quê thơ mộng, hữu tình lại hội tụ nhiều điểm di tích lịch sử của vùng quê Yên Đức, tour du lịch sẽ đưa du khách đến trải nghiệm không gian làng quê Việt vùng Bắc Bộ dân dã, êm đềm với các hoạt động sản xuất hàng ngày, đến gần hơn với cuộc sống người nông dân bản địa. Du khách sẽ có cơ hội được xem người dân múa rối nước, cùng bà con trồng rau, cấy lúa, xay thóc, giã gạo, úp cá, tôm…Ngay từ khi triển khai, tour du lịch làng quê tại xã Yên Đức đã đặc biệt thu hút sự quan tâm của du khách Châu Âu và Châu Mỹ yêu thích tìm hiểu về những nét văn hoá độc đáo của làng quê Việt Nam.
Tiềm năng văn hoá của các dân tộc trên địa bàn cũng bắt đầu được khai thác nhiều hơn phục vụ du lịch. Điển hình nhất là chương trình biểu diễn nghệ thuật dân tộc tại Công viên Hoàng Gia và Cung Văn hoá Lao động Việt - Nhật. Bắt đầu triển khai từ cuối năm 2012, các chương trình khá hấp dẫn du khách nước ngoài, trung bình thu hút 150 đến 200 khách/suất diễn. Đây là tín hiệu đáng mừng cho việc khai thác các giá trị văn hoá truyền thống của hơn 20 dân tộc ở Quảng Ninh để tạo thêm sản phẩm nghệ thuật cho du lịch. Ngoài ra, cũng phải kể đến những di tích lớn, đã và đang trở thành điểm đến của du lịch văn hoá tâm linh, thu hút chủ yếu khách nội địa như: Yên Tử (Uông Bí), Bạch Đằng (Quảng Yên), khu di tích nhà Trần ở Đông Triều, đền Cửa Ông (Cẩm Phả), chùa Cái Bầu (Vân Đồn)…
Cần một hướng đi đúng
Nói tới Quảng Ninh, nhiều người sẽ nghĩ ngay đến tiềm năng giàu có của một "Việt Nam thu nhỏ" với hơn 600 di tích các loại, 22 dân tộc cùng sinh sống với những nét văn hoá đặc trưng riêng. Trong đó, có nhiều di tích lớn như Yên Tử, Bạch Đằng, Thương cảng Vân Đồn hay hệ thống đền miếu, chùa miếu mạo và lăng mộ của nhà Trần tại Đông Triều, mái đình Trà Cổ - "cột mốc văn hoá Việt" vùng biên giới... Di sản văn hoá phi vật thể cũng rất phong phú với hàng trăm lễ hội khác nhau diễn ra suốt 4 mùa trong năm. Tiêu biểu và độc đáo có nghi lễ Then cổ lễ cấp sắc, lễ Đại Phan...
Tuy vậy, đó mới chỉ là những điều kiện "cần". Trên thực tế, tiềm năng du lịch văn hoá của Quảng Ninh vẫn còn thiếu những điều kiện "đủ". Trong khi khách nội địa rất ưa chuộng tour trảy hội Yên Tử, nhất là mỗi độ Tết đến, xuân về thì với du khách nước ngoài lại không thực sự hấp dẫn. Không chỉ riêng Yên Tử, nhiều điểm du lịch văn hóa tâm linh của tỉnh phần lớn cũng chủ yếu dành cho khách du lịch nội địa. "Để vừa khai thác yếu tố tâm linh, đan xen yếu tố cảnh quan ở các điểm di tích phục vụ du lịch, nhất là mở rộng thị trường khách nước ngoài cần phải có cái nhìn đúng mức và hướng khai thác hợp lý hơn", một cán bộ ngành du lịch tỉnh cho biết.
Bên cạnh đó, nhiều chuyên gia nhận định, việc giữ gìn các giá trị văn hoá truyền thống cũng vô cùng quan trọng. Sự pha trộn, lai tạp giữa văn hoá gốc và văn hoá hiện đại trong nhiều dân tộc trong tỉnh xuất hiện ngày càng nhiều, gây khó khăn không nhỏ cho việc khai thác cho du lịch. Trong khi đó, phần lớn các lễ hội lại diễn ra vào mùa xuân nên việc tổ chức, kết nối các tour cũng gặp nhiều trở ngại."Cần có sự chung tay tham gia của cả người dân chứ riêng doanh nghiệp thì không kham hết. Sự chung tay ở đây, là phải vừa giữ gìn bản sắc dân tộc, không để bị mai một, bị pha tạp mà còn phải nhận thức đúng về phát triển du lịch bền vững, không mang tâm lý "ăn xổi" vốn khá phổ biến hiện nay.", anh Nguyễn Văn Dũng, Giám đốc Công ty Du thuyền Đông Dương chia sẻ.
Hiện nay, Quảng Ninh đang xây dựng 4 trung tâm du lịch lớn gắn với thế mạnh của từng vùng. Đông Triều - Uông Bí - Quảng Yên là trung tâm du lịch văn hoá tâm linh; Hạ Long là trung tâm du lịch cảnh quan; Vân Đồn - Cô Tô là trung tâm du lịch nghỉ dưỡng và Móng Cái là trung tâm du lịch thương mại biên giới. Hy vọng rằng, từ các tâm điểm này, du lịch văn hoá các vùng miền cũng sẽ có thêm cơ hội để phát triển mạnh mẽ hơn, tạo thành những "vệ tinh" mạnh, góp phần đa dạng hoá các sản phẩm du lịch trên địa bàn.
Ngọc Mai