| Trụ sở Bộ Ngoại giao Nhật Bản ở Tokyo. (Nguồn: Kyodo) |
Theo tài liệu, Bộ Ngoại giao Nhật Bản cho rằng, xung đột Nga-Ukraine đã trở thành một "biểu tượng" của sự kết thúc thời kỳ hậu Chiến tranh Lạnh, buộc cộng đồng quốc tế phải đối mặt với một "bước ngoặt lịch sử".
Trong Sách Xanh Ngoại giao 2023, Nhật Bản lần đầu cam kết sẽ tăng cường hợp tác với các quốc gia "Nam bán cầu" - một thuật ngữ chỉ chung các quốc gia đang phát triển ở các khu vực như châu Á, châu Phi và Mỹ Latinh.
Sách Xanh nêu rõ: "Điều vô cùng quan trọng là phải hợp tác với các quốc gia mới nổi và đang phát triển, càng nhiều càng tốt và theo cách toàn diện để vượt qua những sự khác biệt về giá trị và lợi ích trong chủ nghĩa đa phương".
Tài liệu nhấn mạnh "xu hướng hợp tác quốc tế" đang suy yếu trên toàn cầu mặc dù đã có những nỗ lực củng cố sau khi Chiến tranh Lạnh kết thúc vào năm 1989, đồng thời lưu ý rằng, cần có sự hợp tác để chống lại các vấn đề toàn cầu, trong đó có biến đổi khí hậu.
Bên cạnh đó, Nhật Bản cũng cảnh báo, các vụ căng thẳng ngoại giao và đối đầu trên toàn thế giới có thể leo thang trong bối cảnh rối loạn quốc tế, tạo ra một tình huống mà "các mối quan hệ quốc tế đan xen một cách phức tạp giữa đối đầu, cạnh tranh và hợp tác".
Cũng trong Sách Xanh Ngoại giao 2023, Nhật Bản đã thể hiện lập trường cứng rắn hơn đối với Trung Quốc trong bối cảnh Bắc Kinh đẩy mạnh các hoạt động quân sự trên biển ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.
Tài liệu này gọi các chính sách ngoại giao và phát triển quân sự của Trung Quốc là "thách thức chiến lược lớn nhất", khác với Sách Xanh Ngoại giao năm ngoái, Tokyo chỉ nói rằng họ có "mối quan ngại về an ninh mạnh mẽ".
Về Hàn Quốc, Sách Xanh năm nay của Nhật Bản đã cho thấy rõ sự thay đổi trong quan hệ, khi goi Seoul là "láng giềng quan trọng" với Tokyo, khác hẳn cách diễn đạt trong ấn bản năm ngoái rằng, mối quan hệ song phương đang "ở trong một tình huống cực kỳ khó khăn".
Sự thay đổi này phản ánh những động thái gần đây của hai nước hướng tới việc hàn gắn rạn nứt trong quan hệ song phương sau đề xuất của Hàn Quốc, được công bố vào tháng 3 vừa qua, nhằm giải quyết tranh chấp lâu dài với Nhật Bản về vấn đề bồi thường lao động thời chiến.