Sáp nhập Hoành Bồ vào Hạ Long: Quyết định táo bạo nhưng cần thiết

Tại phiên họp thứ 40, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về việc việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã tại 11 tỉnh, trong đó có tỉnh Quảng Ninh. Với tỉ lệ biểu quyết đạt 100%, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua việc sáp nhập huyện Hoành Bồ vào thành phố Hạ Long để mở rộng địa giới hành chính, không gian phát triển của hai địa bàn này.

Cuộc sáp nhập lịch sử

Thành phố Hạ Long là thủ phủ, trung tâm kinh tế, chính trị, thương mại, văn hóa và dịch vụ của tỉnh Quảng Ninh. Không chỉ thế, Hạ Long có vị trí chiến lược quan trọng trong khu vực Đông Bắc Bộ, có điều kiện thuận lợi để phát triển thành một trung tâm du lịch, đầu mối về công nghiệp, thương mại và giao thông vận tải dọc hành lang kinh tế ASEAN - Việt Nam - Trung Quốc. Những năm gần đây, thành phố Hạ Long có sự “lột xác” ngoạn mục, vừa là đầu tàu kinh tế của tỉnh Quảng Ninh, vừa là hạt nhân Vùng Kinh tế trọng điểm khu vực phía Bắc.

Hoành Bồ là huyện có diện tích tự nhiên lớn (trên 850km2) nằm ở phía Tây của tỉnh Quảng Ninh. Huyện tiếp giáp với ba thành phố lớn là Hạ Long, Cẩm Phả và Uông Bí; tiếp giáp với trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa và du lịch của tỉnh. Theo định hướng quy hoạch vùng đã được UBND Tỉnh phê duyệt, Hoành Bồ thuộc vùng đô thị trung tâm của Quảng Ninh kết nối với các địa phương miền Đông và miền Tây của tỉnh.

Ngoài vị trí địa lý thuận lợi, huyện Hoành Bồ có hệ thống giao thông kết nối với các tuyến giao thông huyết mạch của cả nước. Nơi đây là khu vực giao cắt của tuyến cao tốc Hà Nội - Hải Phòng - Hạ Long - Móng Cái, gần hành lang kinh tế Đông - Tây, có QL279 đã được nâng cấp đi qua kết nối với tỉnh Bắc Giang đi Lạng Sơn.

Từ yêu cầu thực tiễn của sự phát triển, việc nhập địa giới hành chính huyện Hoành Bồ vào thành phố Hạ Long ở thời điểm này được cho là chín muồi và không thể chậm trễ. Điều này không chỉ thể hiện ở sự quyết liệt của hệ thống chính trị của tỉnh, các địa phương thời gian qua, mà còn thể hiện ở sự đồng thuận, nhất trí trong cán bộ, đảng viên, nhân dân toàn tỉnh, nhất là tại hai địa phương Hoành Bồ và Hạ Long.

Ngoài ra, trong các quy hoạch chiến lược của Quảng Ninh cũng đã đánh giá, thành phố Hạ Long và huyện Hoành Bồ có mối liên hệ gắn bó đặc biệt trên hầu hết phương diện. Hai địa phương có nhiều điểm tương đồng, gắn kết khách quan với nhau từ lịch sử, văn hóa, địa giới, kết nối kinh tế - xã hội. Hai địa phương này cũng có sự bổ trợ cho nhau, thế mạnh của bên này có thể bổ khuyết của bên kia.

Phát biểu về “cuộc sáp nhập lịch sử” này, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Quảng Ninh Nguyễn Xuân Ký khẳng định, việc sáp nhập Hạ Long và huyện Hoành Bồ hoàn toàn phù hợp chủ trương, chỉ đạo của Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ nên sẽ nhận được sự quan tâm, ủng hộ, nhất là trong điều kiện thực hiện Nghị quyết số 37-NQ/TW ngày 24/12/2018 của Bộ Chính trị về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện và cấp xã.

Đặc biệt, ông Nguyễn Xuân Ký cho rằng, thời điểm sáp nhập rất phù hợp vì hiện nay Ban thường vụ Tỉnh ủy đang chỉ đạo công tác chuẩn bị Đại hội các cấp, bầu cử nên thuận lợi cho việc gắn phương án sắp xếp tổ chức, cán bộ với đề án nhân sự Đại hội; điều chỉnh các định hướng lớn về kinh tế - xã hội kịp thời.

Xác lập vị thế mới

Hiện tại, Quảng Ninh đã hoàn thành việc xây dựng đề án và tiến hành sắp xếp 9 đơn vị hành chính cấp xã cùng với đó, Tỉnh nghiên cứu sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện. Đề án sáp nhập thành phố Hạ Long và huyện Hoành Bồ được chỉ đạo xây dựng trên cơ sở nghiên cứu cẩn trọng, bài bản, khoa học, đầy đủ căn cứ pháp lý, chính trị, thực tiễn với mục tiêu cao nhất là tạo thế và lực mới để tỉnh Quảng Ninh phát triển.

Định hướng này cũng hoàn toàn phù hợp với chủ trương của Trung ương và định hướng phát triển đô thị, phát triển kinh tế - xã hội của Quảng Ninh trong giai đoạn hiện nay nhằm đưa tỉnh Quảng Ninh phấn đấu trở thành thành phố trực thuộc Trung ương, là một trong những đầu tàu kinh tế của miền Bắc.

Tuy nhiên, việc sáp nhập 2 địa phương là vấn đề rất lớn, hệ trọng. Cùng với việc sẵn sàng đón nhận những cơ hội phát triển mới cũng cần lường trước những trở ngại như: Tư tưởng của một bộ phận cán bộ ngại đổi mới; năng lực chỉ đạo, điều hành, quản lý đối với một thành phố thuộc tỉnh lớn chưa từng có (về diện tích, số đơn vị trực thuộc); phải điều chỉnh một số quy hoạch, kế hoạch, chiến lược, tính toán lại nguồn lực… cho phù hợp với quy mô mới của địa phương; sắp xếp tổ chức, cán bộ; e ngại của người dân khi thực hiện các thủ tục hành chính...

Chính vì vậy, đây là giai đoạn cần có quyết tâm cao, đồng thuận lớn trong hệ thống chính trị, cán bộ, đảng viên nhân dân hai địa phương Hạ Long, Hoành Bồ để có một tương lai phát triển tốt đẹp hơn.

Có thể nói, việc sáp nhập huyện Hoành Bồ vào thành phố Hạ Long là quyết định táo bạo của tỉnh Quảng Ninh nhưng lại rất cần thiết vào lúc này. Việc sáp nhập này sẽ tạo cho thành phố Hạ Long mới có một không gian đủ lớn để phát triển không chỉ 20 - 30 năm, mà trong tương lai xa sẽ trở thành một thành phố với các ưu thế tiềm năng phát triển, đáp ứng mọi yêu cầu về đất đai, dân số và các cơ sở hạ tầng chủ yếu.

Đây cũng là thời cơ để Hạ Long được nâng tầm trong bối cảnh nhiều năm qua dù có nhiều tiềm năng lợi thế, nhưng thành phố này vẫn xếp sau nhiều địa phương lớn trong cả nước về hạ tầng. Việc sáp nhập hai địa phương này cũng sẽ giúp hạn chế việc mở rộng không gia đô thị ra biển, đồng thời giải quyết được cuộc tranh chấp gay gắt giữa bảo tồn và phát triển kỳ quan Vịnh Hạ Long. Đồng thời, đây cũng là giải pháp tối ưu phát huy tiềm năng, lợi thế vốn có của huyện Hoành Bồ vốn dĩ chưa được khơi dậy.