Mới đây, Derwin Pereira - người đứng đầu tổ chức tư vấn chính trị Pereira Internationla có trụ sở tại Singapore, đồng thời là thành viên Trung tâm nghiên cứu khoa học và quan hệ quốc tế thuộc Đại học Harvard (Mỹ) – đã có bài viết bình luận về chuyến thăm Indonesia của Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence, từ đó cho thấy mối liên hệ với khu vực Đông Nam Á.
Mỹ thừa nhận vai trò của Đông Nam Á
Theo tác giả, chuyến thăm cho thấy sự tin cậy của Mỹ đối với Indonesia và rộng hơn là đối với cả Đông Nam Á. Sau một chiến dịch tranh cử nhiều tranh cãi và trong vài tuần đầu nhiệm kỳ, Chính quyền Tổng thống Donald Trump đã bắt đầu thừa nhận: Đông Nam Á là khu vực hỗ trợ rất quan trọng cho việc Mỹ tiếp tục giữ vai trò toàn cầu của mình.
| Chính quyền Tổng thống Donald Trump đã bắt đầu thừa nhận: Đông Nam Á là khu vực hỗ trợ rất quan trọng cho việc Mỹ tiếp tục giữ vai trò toàn cầu của mình. (Nguồn: Mole) |
Chuyến đi của ông Pence tới Indonesia diễn ra ngay sau chuyến thăm của ông tới Hàn Quốc. Hiện tại, Đông Bắc Á đang đẩy Mỹ vào một tình thế tiến thoái lưỡng nan. Washington sẽ thúc giục Bắc Triều Tiên từ bỏ chương trình hạt nhân vốn gây đe dọa tới các đồng minh của Mỹ là Hàn Quốc, Nhật Bản, có thể là cả Australia lẫn lãnh thổ của Mỹ. Những hành động khó lường của quốc gia này được cho là có thể gây hậu quả cao tới mức không thể chấp nhận được, làm cho trật tự Đông Bắc Á cũng trở nên rối loạn. Để làm giảm nỗi lo về mối đe dọa xảy ra chiến tranh tại Đông Bắc Á, ông Pence đã tới thăm Indonesia.
Theo đó, chuyến thăm còn mang tín hiệu tốt đối với ASEAN. Mối quan hệ giữa Indonesia và Mỹ đóng góp vào tình hình phát triển quan hệ giữa Mỹ và Đông Nam Á. Là quốc gia lớn nhất và nền kinh tế lớn nhất của khu vực, Indonesia đóng vai trò quan trọng trong việc bảo đảm mối quan hệ lâu dài giữa Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và Mỹ.
Cuộc gặp được trông đợi
Tin tức về việc Ngoại trưởng các nước ASEAN sẽ gặp Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson tại Washington trong tháng 5 tới sẽ giúp xoa dịu nỗi lo sợ về việc bỏ rơi chiến lược của Mỹ tại khu vực. Mặc dù cuộc gặp này sẽ chỉ đại diện cho cấp ngoại giao thấp hơn so với cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ - ASEAN dưới thời Tổng thống Barack Obama năm ngoái nhưng nó cũng cho thấy Mỹ nhìn nhận ASEAN như là một tổ chức khu vực đáng tin cậy.
Các sáng kiến như cuộc gặp các ngoại trưởng ASEAN với Ngoại trưởng Tillerson cho thấy ASEAN đóng vai trò trung tâm trong mối quan hệ giao thoa giữa các cường quốc, các nước lớn như Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ và Australia tại khu vực. Tất cả các quốc gia này đều thừa nhận rằng ASEAN là một nhà trung gian trung thực, yêu cầu quyền tự chủ chiến lược và do vậy ASEAN không thể thiên vị bất cứ nước nào.
Các nỗ lực can dự đối với ASEAN của Mỹ gửi đi một thông điệp rõ ràng cho thế giới rằng Mỹ sẽ không cho phép bất kỳ một nước nào chia rẽ ASEAN hay tệ hơn là chi phối tổ chức này. Dù cho tranh chấp tại Biển Đông diễn ra như thế nào thì ASEAN đã chứng minh cho Washington thấy tổ chức này đóng vai trò không thể thiếu trong sự tương tác giữa các cường quốc ngoài khu vực.
Dù chuyến thăm của Phó Tổng thống Pence tới Indonesia diễn ra từ 21-24/4, nhưng tác giả Derwin Pereira thấy được ở đó có một thông điệp sâu và xa hơn, đó là nhấn mạnh tầm quan trọng của ASEAN đối với Mỹ. Cuộc gặp giữa Ngoại trưởng các nước ASEAN và Ngoại trưởng Mỹ sắp tới sẽ cho thấy mối quan hệ giữa hai bên tiến xa như thế nào.