| Các đại biểu dự Hội thảo khoa học trực tuyến 'Công tác quản lý thông tin đối ngoại trên báo chí truyền thông'. |
Sự kiện do Tạp chí Người Làm Báo (Hội Nhà báo Việt Nam) phối hợp với Khoa Quan hệ Quốc tế (Học viện Báo chí & Tuyên truyền) và Truyền hình HiTV/Truyền hình Cáp Hà Nội tổ chức.
Tham dự Hội thảo khoa học "Công tác quản lý thông tin đối ngoại trên báo chí truyền thông" có Đại sứ Nguyễn Phú Bình, nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về Người Việt Nam ở nước ngoài; Đại sứ, TS. Nguyễn Thanh Sơn, nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài, Chủ tịch Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam; TS. Nguyễn Ngọc Trường, Chủ tịch Trung tâm nghiên cứu chiến lược và phát triển quan hệ quốc tế.
Ngoài ra, Hội thảo còn có sự tham gia của các nhà khoa học, các chuyên gia về thông tin đối ngoại, các nhà báo, nhà ngoại giao; cùng các giảng viên Học viện Ngoại giao, Học viện Báo chí & Tuyên truyền, lãnh đạo các cơ quan thông tấn báo chí, phóng viên các cơ quan báo chí và cơ quan thường trú nước ngoài và các phóng viên trong nước...
Chủ trì Hội thảo là PGS.TS. Dương Văn Quảng, nguyên Giám đốc Học viện Ngoại giao; PGS.TS Nguyễn Ngọc Oanh, Trưởng Khoa Quan hệ Quốc tế, Học viện Báo chí & Tuyên truyền; PGS.TS Nguyễn Thành Lợi, Ủy viên BCH Hội Nhà báo Việt Nam, Tổng Biên tập Tạp chí Người làm báo; Nhà báo Vũ Duy Hưng, Phó Giám đốc Trung tâm Truyền hình Nhân dân – Báo Nhân dân.
| Ban chủ trì Hội thảo khoa học trực tuyến. Từ trái qua phải: PGS.TS. Dương Văn Quảng, PGS.TS Nguyễn Ngọc Oanh, PGS.TS Nguyễn Thành Lợi và nhà báo Vũ Duy Hưng. |
Phát biểu khai mạc Hội thảo, nhà báo Nguyễn Đức Lợi, Phó Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam cho biết thông tin đối ngoại nói chung và thông tin đối ngoại trên báo chí nói riêng luôn được Đảng và Nhà nước hết sức quan tâm. Trong suốt quá trình phát triển của đất nước, trong những giai đoạn đấu tranh giành độc lập dân tộc, xây dựng và đấu tranh bảo vệ nền độc lập, thống nhất toàn vẹn lãnh thổ và hội nhập quốc tế, thông tin báo chí đối ngoại luôn đóng vai trò quan trọng.
Theo nhà báo Nguyễn Đức Lợi, cùng với cuộc đấu tranh quân sự và hoạt động ngoại giao, thông tin báo chí đối ngoại đã góp phần quan trọng trong việc nhận được sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế đối với cuộc đấu tranh chính nghĩa của nhân dân Việt Nam; xây dựng hình ảnh đất nước Việt Nam hòa bình, thịnh vượng và phát triển.
Với xu thế hội nhập quốc tế ngày càng được mở rộng trong tất cả các lĩnh vực, nhu cầu cung cấp thông tin từ Việt Nam ra thế giới và đưa thế giới đến gần hơn với Việt Nam ngày càng trở nên cấp thiết. Đảng, Nhà nước luôn có chủ trương phát triển công tác thông tin đối ngoại, trong đó coi trọng việc xây dựng hệ thống báo chí đối ngoại trên trường quốc tế.
Năm 2021 là một năm đầy khó khăn, thách thức do đại dịch Covid-19 trên phạm vi toàn cầu, công tác thông tin đối ngoại nói riêng và truyền thông nói chung có một năm đầy khó khăn vất vả, nhưng với sự nỗ lực vượt khó, ngành thông tin đối ngoại và báo chí truyền thông hoàn thành nhiệm vụ cao cả của mình.
| Nhà báo Nguyễn Đức Lợi - Phó Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam phát biểu khai mạc Hội thảo. |
Nhà báo Nguyễn Đức Lợi hoan nghênh sáng kiến của Tạp chí Người làm báo đã phối hợp với Khoa Quan hệ Quốc tế - Học viện Báo chí & Tuyên truyền tổ chức Hội thảo khoa học với chủ đề: “Công tác quản lý thông tin đối ngoại trên báo chí truyền thông” vào những ngày đầu năm 2022.
Ông đánh giá đây là chương trình hết sức có ý nghĩa trong bối cảnh Đảng và Nhà nước ta đang triển khai thực hiện Chỉ thị số 01-CT/TW ngày 9/3/2021 của Bộ Chính trị về nghiên cứu, học tập, quán triệt, tuyên truyền và triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng. Đặc biệt trong thời điểm Hội Nhà báo Việt Nam vừa tổ chức thành công Đại hội lần thứ XI Hội Nhà báo Việt Nam với phương châm "Đoàn kết – Kỷ cương – Đổi mới – Sáng tạo – Phát triển".
Với ý nghĩa đặc biệt quan trọng, ông Nguyễn Đức Lợi mong rằng, các cấp Hội và các cơ quan báo chí truyền thông tiếp tục thực hiện thật tốt công tác tuyên truyền nói chung và công tác thông tin đối ngoại nói riêng, góp phần xây dựng đất nước hùng cường, thịnh vượng và phát triển.
| Đại sứ Nguyễn Phú Bình, nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về Người Việt Nam ở nước ngoài. |
Công tác quản lý thông tin đối ngoại ở Việt Nam và thế giới
Ở phiên thứ nhất của Hội thảo, về công tác quản lý thông tin đối ngoại ở Việt Nam và thế giới, Đại sứ Nguyễn Phú Bình, nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về Người Việt Nam ở nước ngoài đánh giá: Công tác đối ngoại đã góp phần tiếp tục duy trì, củng cố môi trường hòa bình ổn định, giữ vững độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ ở Việt Nam...
Theo nhà ngoại giao kỳ cựu, qua báo chí truyền thông, những hình ảnh biển đảo và chiến sĩ hải quân Việt Nam đã được các kiều bào nước ngoài biết đến để từ đó hiểu rõ hơn về tình hình chủ quyền Việt Nam...
Đại sứ Nguyễn Phú Bình cho rằng phương châm của đối ngoại Việt Nam là nói sự thật, để bạn bè quốc tế hiểu đúng, hiểu chính xác về Việt Nam.
Ông cũng đánh giá cao vai trò của truyền thông đại chúng trong việc tăng cường công tác thông tin đối ngoại ra bên ngoài, đóng góp lớn vào việc phát triển kinh tế xã hội và bảo vệ chủ quyền đất nước.
| Đại sứ, TS Nguyễn Thanh Sơn , nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài. |
Tiếp đó, Đại sứ, TS. Nguyễn Thanh Sơn, nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài, nêu chủ đề về báo chí truyền thông (đặc biệt là thông tin đối ngoại) đóng vai trò quan trọng vào sự nghiệp phát triển của mỗi quốc gia.
Ông cho rằng các "binh chủng" làm công tác thông tin đối ngoại của báo chí Việt Nam cần có sự phối hợp và phân vai để nâng cao hiệu quả thông tin.
Theo Đại sứ Nguyễn Thanh Sơn, những hoạt động thông tin đối ngoại của người Việt Nam tại nước ngoài cũng rất quan trọng. Chúng ta có 5 triệu kiều bào tại nước ngoài, do đó thông tin đối ngoại cần quan tâm đến lực lượng này.
Nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao nhấn mạnh, làm tốt công tác thông tin đối ngoại sẽ giúp kinh tế xã hội đất nước phát triển mạnh mẽ hơn nữa. Ông dẫn chứng về công tác phòng chống đại dịch Covid-19 của Việt Nam, qua "ngoại giao vaccine", chúng ta đã phủ phần lớn dân số Việt Nam, giảm thiểu các ca nặng Covid-19, giúp phục hồi nhanh hơn kinh tế xã hội Việt Nam. Ông đánh giá, chính sự ủng hộ của các quốc gia trên thế giới đã giúp Việt Nam đẩy nhanh tiến độ.
Ông mong rằng, trong thời gian tới, các cơ quan báo chí cần chuyển đổi số mạnh mẽ hơn để thông tin đối ngoại càng nhanh bao nhiêu thì bạn bè thế giới càng hiểu rõ hơn về đất nước con người Việt Nam...
Tâm đắc với những phát biểu của Đại sứ Nguyễn Phú Bình và Đại sứ Nguyễn Thanh Sơn, PGS.TS. Nguyễn Ngọc Oanh cho biết, với vai trò thầy giáo, ông luôn hướng dẫn sinh viên khoa Quan hệ Quốc tế của mình học hỏi những tấm gương ngoại giao của đất nước và tích cực trau dồi kiến thức về thông tin đối ngoại.
Đồng quan điểm, PGS.TS. Nguyễn Thành Lợi tiếp tục nhấn mạnh vai trò của thông tin đối ngoại trong tình hình hiện nay. Ông cũng đề xuất công tác quản lý thông tin đối ngoại hiện nay cần chuyên nghiệp hơn, mạnh mẽ hơn, các cơ quan báo chí cần tích cực chuyển đổi số để công tác thông tin đối ngoại đạt hiệu quả hơn nữa.
| TS. Nguyễn Ngọc Trường. Chủ tịch Trung tâm nghiên cứu chiến lược và phát triển quan hệ quốc tế. |
TS. Nguyễn Ngọc Trường, Chủ tịch Trung tâm nghiên cứu chiến lược và phát triển quan hệ quốc tế tán thành việc phải làm thế nào để tuyên truyền cho được những thành quả bảo vệ chuyển quyền biển đảo hiện nay. Theo ông, hiện nay, Việt Nam đang ở trong vị thế rất đặc biệt và có địa chiến lược. Do đó, các cơ quan ngoại giao và đối ngoại cần luôn chủ động trong công tác quản lý thông tin đối ngoại...
TS Nguyễn Ngọc Trường đề xuất, cần tăng nguồn lực cho các cơ quan đối ngoại để làm tốt hơn nữa công tác thông tin...
| Nhà báo Diễm Hạnh, Trưởng Ban Thư ký tòa soạn Báo Thế giới & Việt Nam, Bộ Ngoại giao. |
Nhà báo Diễm Hạnh, Trưởng Ban Thư ký tòa soạn Báo Thế giới & Việt Nam, chia sẻ những kinh nghiệm của Ấn Độ trong công tác thông tin và quản lý thông tin đối ngoại thông qua dẫn chứng về công tác phòng chống Covid-19 của quốc gia Nam Á này.
Trong phần phát biểu của mình, nhà báo Diễm Hạnh đã chỉ ra thành công của Bộ Ngoại giao Ấn Độ trong công tác thông tin đối ngoại thông qua việc tương tác trên các trang mạng xã hội, thu hút hàng chục triệu người theo dõi. Bên cạnh đó, lực lượng làm thông tin đối ngoại của Ấn Độ còn có sự tham gia tích cực của lãnh đạo cấp cao và giới học giả.
Ấn Độ có hơn 100 tổ chức think tank và hàng chục ngàn trường đại học, trung tâm nghiên cứu, nhiều học giả đóng vai trò nhà báo chuyên nghiệp, không chỉ viết bài trên báo Ấn Độ mà cho rất nhiều tờ báo lớn khác trên thế giới.
Báo chí là một trong những kênh quan trọng của Ấn Độ trong việc góp phần quảng bá hình ảnh quốc gia. Bộ Ngoại giao Ấn Độ đầu tư nguồn lực vào Tạp chí Triển vọng Ấn Độ (India Perspectives). Các cơ quan báo chí rất chú trọng phát triển đa ngôn ngữ để tiếp cận đối tượng độc giả ở nước ngoài rộng rãi hơn.
Tổng kết phiên thứ nhất, PGS.TS. Dương Văn Quảng điểm lại công tác thông tin đối ngoại và quản lý thông tin đối ngoại tại Việt Nam hiện nay, đồng thời đánh giá lại những kinh nghiệm của nước ngoài trong công tác thông tin đối ngoại để Việt Nam có thể học hỏi.
| TS. Nguyễn Minh Phong – Nguyên Phó ban Tuyên truyền lý luận Báo Nhân dân. |
Vai trò của báo chí truyền thông quốc tế
TS. Nguyễn Minh Phong, nguyên Phó ban Tuyên truyền lý luận Báo Nhân dân đã nghiên cứu rất sâu về truyền thông đại chúng ở Việt Nam và truyền thông quốc tế. Theo ông, một trong những khó khăn hiện nay là cơ sở dữ liệu và quyền tiếp cận cơ sở dữ liệu của công tác đối ngoại. Nhu cầu tiếp cận thông tin, cơ sở dữ liệu là cần thiết nên có cần có đầu mối xây dựng.
Theo TS. Minh Phong, trong việc xây dựng cơ sở dữ liệu, cần có một đội đặc nhiệm, chuyên gia những nhà báo kì cựu xây dựng cơ sở dữ liệu theo hiểu biết để cập nhật toàn diện thông tin, do đó, cần đặt hàng trả tiền cho những thông tin này.
TS. Minh Phong nhấn mạnh, cần sự phối hợp để tìm đa dạng bổ sung thông tin báo chí giữa báo in, báo điện tử... đảm bảo tính dài hạn. Cần có sự phân quyền, đảm bảo tính định hướng, chủ động các thông tin báo chí đối ngoại. Ngoài ra, TS. Minh Phong đề xuất cần có những chế tài xử phạt vi phạm an ninh mạng,... để răn đe, xử lý những thông tin sai sự thật về thông tin đối ngoại...
| Bà Phạm Thu Hằng, Phó Vụ trưởng Vụ Thông tin Báo chí Bộ Ngoại giao. |
Về phần mình, bà Phạm Thu Hằng, Phó Vụ trưởng Vụ Thông tin Báo chí, Bộ Ngoại giao, nêu chủ đề "Vai trò của báo chí truyền thông quốc tế trong định hướng dư luận xã hội và giới thiệu quảng bá hình ảnh đất nước con người Việt Nam".
Bà Thu Hằng nhấn mạnh, trong lực lượng làm công tác thông tin đối ngoại nên coi lực lượng phóng viên nước ngoài là lực lượng quan trọng. Trước đây khi chưa có đại dịch, hằng năm 2000-4000 phóng viên nước ngoài vào Việt Nam tham dự các hội nghị quốc tế. Trong các sự kiện, Việt Nam đã tranh thủ quảng bá về đất nước con người Việt Nam.
Hiện nay do dịch Covid-19, phóng viên nước ngoài bị hạn chế đến Việt Nam, bà Thu Hằng đề xuất sáng kiến đưa thông tin trực tuyến trong các sự kiện lớn của đất nước và các tour đến các tỉnh thành Việt Nam.
Theo bà Thu Hằng, đây là một kênh thông tin vô cùng quan trọng, vì nếu chỉ mình ta nói thì chưa đủ nếu có các phóng viên nước ngoài nói một cách công bằng, chính xác sẽ tăng cường thông tin đối ngoại Việt Nam hơn.
| Nhà báo Bảo Lê, Quyền Trưởng phòng chuyên đề 1 Truyền hình Đài tiếng nói Việt Nam. |
Trong khi đó, nhà báo Bảo Lê, Quyền Trưởng phòng chuyên đề 1 Truyền hình Đài Tiếng nói Việt Nam, chia sẻ về hoạt động nghiệp vụ trong quá trình sản xuất các chương trình thông tin đối ngoại và những kinh nghiệm của Nhật Bản trong công tác thông tin đối ngoại, qua việc trao đổi và mời phóng viên các quốc gia đến sinh sống và tác nghiệp tại Nhật Bản trong 1 năm.
Đặc biệt, nhà báo Bảo Lê bày tỏ xúc động khi tác nghiệp tại biển đảo, giúp khán giả là những kiều bào, đồng bào nhìn thấy hình ảnh những chiến sĩ, những người dân đang kiên cường bám biển, bám đảo, bảo vệ chủ quyền đất nước.
Tổng kết phiên thứ 2, PGS.TS. Nguyễn Ngọc Oanh tiếp tục đánh giá vai trò quan trọng của các phóng viên, nhà báo nước ngoài trong công tác thông tin đối ngoại hiện nay.
| TS Nguyễn Thị Thương Huyền, giảng viên Khoa Quan hệ Quốc tế, Học viện Báo chí và Truyên truyền. |
Kinh nghiệm quản lý thông tin đối ngoại
Mở đầu phiên thứ 3, TS. Nguyễn Thị Thương Huyền, Giảng viên Khoa Quan hệ Quốc tế, Học viện Báo chí & Truyên truyền nêu chủ đề về Quy trình sản xuất của báo chí đối ngoại ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm báo chí. Theo đó, TS. Huyền đã nêu thực trạng quy trình sản xuất tại một số tòa soạn báo chí đối ngoại tại Việt Nam hiện nay.
| TS. Lưu Thuý Hồng, Phó Trưởng khoa Khoa quan hệ Quốc tế, Học viện Báo chí và Truyên truyền. |
Tiếp đó, TS. Lưu Thuý Hồng, Phó Trưởng khoa Khoa Quan hệ Quốc tế, Học viện Báo chí và Truyên truyền, nêu chủ đề về các vấn đề toàn cầu trong quan hệ quốc tế và thông tin đối ngoại ở Việt Nam hiện nay.
| Nhà báo, TS. Bích Yến, phóng viên thường trú tại Áo. |
Nhà báo, TS. Bích Yến, phóng viên thường trú tại Áo nêu chủ đề về hiệu quả công tác truyền thông quốc tế trong việc quảng bá hình ảnh đất nước con người ở quốc gia này với quốc gia khác và kinh nghiệm truyền thông ở Áo.
Tổng kết phiên thứ 3, nhà báo Vũ Duy Hưng điểm lại những kinh nghiệm quản lý thông tin đối ngoại từ nước ngoài như Áo, Nhật Bản, Ấn Độ... và những bài học kinh nghiệm cho công tác quản lý thông tin đối ngoại của Việt Nam.
Tổng kết Hội thảo, PGS.TS Nguyễn Thành Lợi đánh giá thông tin đối ngoại trong thời gian qua góp phần thực hiện những nhiệm vụ chính trị, đối ngoại, kinh tế, văn hóa - xã hội, an ninh - quốc phòng theo chủ trương của Đảng và chính sách của Nhà nước. Báo chí đối ngoại là một bộ phận của công tác thông tin đối ngoại giúp người dân trong nước hiểu về tình hình thế giới, đồng thời giúp cộng đồng quốc tế hiểu về Việt Nam.