Tạo gam màu sáng hơn cho bức tranh Việt Nam - Belarus

Kế thừa truyền thống

Theo Đại sứ Nguyễn Văn Ngự, mối quan hệ hữu nghị và hợp tác nhiều mặt giữa Việt Nam và Belarus được kế thừa từ mối quan hệ truyền thống tốt đẹp giữa Việt Nam và Liên Xô trước đây.

Hai nước chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao vào ngày 24/1/1992, sau khi Việt Nam công nhận độc lập của Belarus ngày 27/12/1991. Thế nhưng, mối quan hệ song phương giữa hai nước đã được gây dựng từ những năm 1950, khi Chủ tịch Hồ Chí Minh có chuyến thăm Belarus đầu tiên vào năm 1957 và chuyến thăm lần thứ hai vào năm 1961. Đây chính là những dấu mốc quan trọng, đặt những viên gạch hồng đầu tiên, thắt chặt và tạo đà cho quan hệ hợp tác rộng mở giữa hai nước về sau.

Kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao cách nay hơn 30 năm, hai bên duy trì thường xuyên trao đổi đoàn và tiếp xúc các cấp, nhất là các chuyến thăm của lãnh đạo cấp cao hai nước.

Đặc biệt, Belarus đã được Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng thăm hai lần. Lần đầu vào tháng 4/2009 với tư cách Chủ tịch Quốc hội và tháng 11/2014 với tư cách Tổng Bí thư. Belarus cũng đã được Chủ tịch nước ta thăm vào các năm 1998, 2010 và 2017, Thủ tướng thăm Belarus các năm 2000 và 2013 và Chủ tịch Quốc hội thăm Belarus vào các năm 2009 và 2019.

Về phía bạn, Tổng thống Alexander Lukashenko đã 3 lần thăm Việt Nam vào các năm 1997, 2008 và 2015. Thủ tướng Belarus thăm Việt Nam các năm 2004 và 2011 và Chủ tịch Hội đồng Cộng hòa Quốc hội Belarus thăm Việt Nam vào năm 2018.

Đại sứ Nguyễn Văn Ngự cho rằng, với sự thừa hưởng nền tảng quan hệ rất tốt đẹp từ thời Liên Xô và thường xuyên trao đổi đoàn như thế, chuyến thăm lần này của Thủ tướng Roman Golovchenko có ý nghĩa hết sức quan trọng. Đây là chuyến thăm đầu tiên của một Thủ tướng Belarus sau 12 năm và là chuyến thăm Việt Nam đầu tiên của Thủ tướng Golovchenko kể từ khi nhậm chức vào năm 2020.

Bên cạnh đó, trong bối cảnh quốc tế và khu vực rất nhiều biến động, phức tạp hiện nay, chuyến thăm này khẳng định quyết tâm cao của hai bên trong việc duy trì, củng cố quan hệ hữu nghị truyền thống, vốn được thử thách, tôi luyện qua thời gian, được tiếp nối từ thời Liên Xô, tạo thêm bước phát triển đột phá cho giai đoạn mới.

Hợp tác rộng mở

Đại sứ Nguyễn Văn Ngự cho biết, quan hệ hợp tác giữa hai bên trải dài trên nhiều lĩnh vực, từ quốc phòng đến kinh tế thương mại, văn hóa, giáo dục, khoa học công nghệ, giao lưu nhân dân, hợp tác địa phương… Hai nước đã hình thành cơ sở pháp lý vững chắc cho việc thúc đẩy và tăng cường hợp tác trên nhiều lĩnh vực với khoảng 50 văn kiện hợp tác gồm các điều ước quốc tế cũng như thỏa thuận giữa các bộ, các ngành. Về phía địa phương, đến nay đã có 10 địa phương cấp tỉnh của Việt Nam thiết lập quan hệ hữu nghị và hợp tác với 6 trên 7 địa phương cấp tỉnh của Belarus.

Theo Đại sứ, để tạo thuận lợi hơn nữa cho thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực tiềm năng, trong chuyến thăm của Thủ tướng R. Golovchenko lần này, hai bên dự kiến sẽ ký thêm 5 văn kiện hợp tác trong các lĩnh khoa học – công nghệ, du lịch, bảo hộ công dân, hỗ trợ tư pháp, thỏa thuận hợp tác giữa 2 thành phố Hà Nội và Minsk. Đồng thời, hai bên sẽ cùng ngồi lại để rà soát, tìm ra phương hướng, các lĩnh vực hợp tác mới để thúc đẩy mạnh mẽ hơn mối quan hệ, hợp tác trên nhiều lĩnh vực giữa hai nước.

Tuy nhiên, theo Đại sứ Nguyễn Văn Ngự, trong hợp tác kinh tế-thương mại, vẫn còn nhiều nội dung chưa tương xứng với tiềm năng quan hệ và quyết tâm chính trị của Lãnh đạo hai nước. Kim ngạch thương mại song phương vẫn còn rất khiêm tốn, chỉ với khoảng dưới 200 triệu USD mặc dù việc trao đổi hàng hóa, sản phẩm giữa hai bên thuận lợi, các sản phẩm thế mạnh của hai bên có tính chất bổ trợ, chứ không cạnh tranh nhau.

Chẳng hạn, Việt Nam có gạo, cà phê, thủy sản, thì bạn có máy móc, nhất là máy nông nghiệp, sản phẩm thịt, sữa... Đây là những sản phẩm thế mạnh của mỗi nước nhưng là bổ trợ cho nhau chứ hoàn toàn không phải cạnh tranh…Do đó, các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp hai bên sẽ cùng trao đổi, rà soát để tháo gỡ khó khăn, mở ra cơ hội hợp tác mới, thiết thực và hiệu quả hơn giữa hai bên.

Về sự ủng hộ, phối hợp giữa hai nước tại các diễn đàn quốc tế, theo Đại sứ Nguyễn Văn Ngự, Việt Nam và Belarus có lập trường cơ bản tương đồng, ủng hộ lẫn nhau trong các cơ chế, diễn đàn quốc tế, nhất là Liên hợp quốc. Đặc biệt, những năm vừa rồi, việc Việt Nam trúng cử vào Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, Hội đồng nhân quyền, Ủy ban Di sản thế giới... đều có sự ủng hộ từ phía Belarus. Điều này phản ánh quan hệ chính trị tốt đẹp với mức độ tin cậy ngày càng cao giữa hai nước.

Về cộng đồng người Việt tại Belarus, Đại sứ Nguyễn Văn Ngự cho biết, hiện có khoảng 600 người Việt Nam đang học tập, sinh sống và làm việc tại Belarus. Bà con có điều kiện sinh sống ổn định, được chính quyền sở tại tạo điều kiện làm ăn và có đóng góp tích cực vào nền kinh tế Belarus, cũng như quan hệ hai nước.

Cộng đồng người Việt tại Belarus thường tổ chức các hoạt động thiết thực hướng về Tổ quốc như cử đại diện tham gia trại hè tại Việt Nam. Các bạn học sinh, sinh viên đóng góp thiết thực vào Trại hè bằng các tiết mục nghệ thuật mang đậm bản sắc của cả dân tộc Việt Nam và Belarus. Đại sứ quán Việt Nam tại Belarus rất vui mừng khi nhìn thấy kiều bào cư trú ổn định, chăm chỉ làm ăn, đùm bọc lẫn nhau, hướng về quê hương và gắn bó thân thiết với Đại sứ quán... Đại sứ Nguyễn Văn Ngự chia sẻ.

Chất xúc tác mới

Đại sứ Nguyễn Văn Ngự cho biết, giữa hai nước cũng có nhiều hoạt động giao lưu, hợp tác trong lĩnh vực văn hóa. Tháng 6 vừa qua, Việt Nam đã tổ chức ngày văn hóa, giáo dục Belarus tại Việt Nam, bạn đã cử đoàn nghệ sĩ sang biểu diễn... Chúng ta cũng cử đoàn sang Belarus dự Đại hội thể thao cộng đồng các quốc gia độc lập lần thứ 2 hồi tháng 8 vừa qua và đạt những kết quả rất tốt đẹp... Những hoạt động trên dù vẫn còn khiêm tốn, nhưng là những đóa hoa đẹp diễn ra trước thềm chuyến thăm của Thủ tướng Golovchenko, là điểm nhấn trong mối quan hệ đang tiến triển tốt đẹp giữa hai nước.

Đại sứ Nguyễn Văn Ngự thông tin, trong thời gian diễn ra chuyến thăm của Thủ tướng, phía Belarus cũng cử một đoàn doanh nhiệp tham dự triển lãm quốc tế Việt Nam Expo 2023 tại TP. Hồ Chí Minh trong này 7/12. Với những hoạt động cụ thể, trao đổi giữa hai bên thiết thực tại triển lãm, Đại sứ Nguyễn Văn Ngự tin rằng, sẽ giúp hợp tác song phương đi vào chiều sâu và thực chất hơn, nhất là giữa cộng đồng doanh nghiệp hai bên, mang lại lợi ích chung cho hai nước.

Đại sứ Nguyễn Văn Ngự kỳ vọng, khi hiệp định miễn thị thực dành cho người mang hộ chiếu phổ thông cho công dân hai nước trong thời hạn 30 ngày có hiệu lực, sẽ tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho công dân hai nước thăm lẫn nhau và du lịch. Trong tương lai, khi hai bên thiết lập được đường bay trực tiếp, chắc chắn sẽ tạo thêm cú hích nữa, kết nối nhân dân, mở mang du lịch và đầu tư doanh nghiệp giữa hai bên.

Với nền tảng của mối quan hệ hữu nghị, truyền thống tốt đẹp đó và những tín hiệu tích cực trong quan hệ hai nước, Đại sứ Nguyễn Văn Ngự tin rằng, sau chuyến thăm của Thủ tướng, các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp hai nước sẽ tìm đến nhau nhiều hơn. Sẽ có các thỏa thuận cụ thể để hiện thực hóa các ý tưởng hợp tác, biến tiềm năng còn rất lớn thành những kết quả cụ thể, thiết thực, đóng góp vào bức tranh ngày càng sáng màu của quan hệ hai nước.