"Thất thoát" văn hoá - Nhìn từ sự kiện "Hoa anh đào"

Đã qua mấy mùa lễ hội mà dường như khao khát thưởng thức không gian văn hoá hoa anh đào của người dân Việt vẫn chưa thoả mãn. Mỗi mùa lại thêm nét vướng lòng nuối tiếc pha lẫn ấm ức về cách tổ chức và quản lý lễ hội, về văn hoá thưởng thức nghệ thuật nơi công cộng của cộng đồng.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
Các thiếu nữ Việt Nam bên hoa anh đảo(Ảnh:VnMedia)

Yêu hoa như thế bằng mười…hại hoa 

Ba năm tổ chức lễ hội anh đào 2007, 2008 và 2009 được kỳ vọng sẽ đem lại cho người dân niềm vui, cơ hội tìm hiểu và hoà nhập văn hoá Nhật Bản ngay tại Việt Nam. Mùa anh đào thứ nhất tiếng vang còn hạn chế nhưng đến hai mùa sau thì phải nói hiệu quả truyền thông PR lễ hội rất thành công. Lượng khách tham dự lễ hội hoa không chỉ ở Hà Nội mà còn cả các tỉnh thành khác đổ về thật xứng với một không gian lễ hội nồng nhiệt. 

Nỗi buồn anh đào, nói thế vẫn còn chưa đủ để chia sẻ với những thất vọng của cộng đồng Việt trước cảnh tượng tàn phá những tác phẩm nghệ thuật kỳ công được trưng bày năm 2008. Cô bạn tôi - một trong những người Việt -  xấu hổ đến rơi nước mắt trước cảnh một bộ phận khán giả tranh cướp vin cành đoạt hoa.  

Các ý kiến trên phương tiện truyền thông đại chúng và dư luận trong cộng đồng Việt xót xa vì nỗi mất mát thể diện dân tộc trước bè bạn Nhật, bè bạn quốc tế. Người ta tranh luận nhiều về những lệch lạc giá trị trong văn hoá thưởng thức nghệ thuật nói chung và văn hoá ứng xử nơi công cộng của người Việt, người Tràng An.  

Trong không gian văn hoá hoa anh đào ở Nhật Bản và các nước, dĩ nhiên nhân vật chính là những cây anh đào trổ sắc say đắm lòng người, nhưng người thưởng ngoạn chúng mới đem lại sắc màu văn hoá thực sự. Họ hoà mình vào thiên nhiên tuyệt diệu, thả hồn đón nhận và nâng tầm vẻ đẹp ấy thành những giá trị độc đáo.

Sự giao lưu chia sẻ với thiên nhiên và với chính con người ở đó một cách hợp lý, gìn giữ giới hạn để cả người và cảnh cùng được bảo toàn, được nâng lên mới đích thực là một cộng đồng Việt khát khao được trải nghiệm trong các mùa lễ hội vừa qua.

Tiếc rằng phần thì một bộ phận người dân còn chưa ý thức được vị trí của mình trong không gian văn hoá lễ hội, phần khác, cách thức tổ chức và quản lý lễ hội cũng còn nhiều điều chưa tính tới ý nghĩa nhân văn ấy. 

Nhìn sâu vào ta mà sửa 

Không thể đơn thuần đổ lỗi cho mức độ ồ ạt giao lưu văn hoá khiến người dân không kịp thích nghi, hiện tượng đáng tiếc đó có cội rễ sâu xa từ tâm lý chiếm hữu cá nhân ích kỷ vô lối của không ít người. Chả riêng ở lễ hội hoa anh đào, tâm lý chiếm hữu từ vật chất tới không gian văn hoá mà không để ý tới sự tồn tại bền vững của tổng thể hoá ra có thể nhận thấy hàng ngày trong đời sống.

Người ra kẻ vào, làm sao không...tắc

Người ta lo vun vén cho mình càng nhiều càng tốt, bất chấp người bên cạnh và tập thể sẽ mất mát, tổn thương vì hành vi cá thể đó. Tại mọi lễ hội ở nước ta đều có thể nhận thấy ít nhiều hiện tượng này. Ngay cả những lễ hội mang tính tâm linh, khi đến phần thụ lộc, nhận lễ làm khước, cảnh chen chúc giành giật cũng diễn ra nháo nhào, như quên hẳn lời khấn cầu “xin cho tâm trong, lòng sáng”, “tu tại tâm”. Hay tại vì thời buổi nhiều biến động trong đời sống kinh tế mà những giá trị văn hoá ngày càng bị "thất thoát"?  

Nhìn nhận sự công khai thể hiện hành vi sai trái của thanh niên nơi công cộng, phải kể tới sự vô cảm của không ít người cùng tham gia lễ hội. Mong muốn "an toàn cá nhân" khiến con người im lặng, thoả hiệp với hành vi trái mắt trong cộng đồng. Vì thế những người tàn phá tác phẩm nghệ thuật có một khoảnh khắc được tự coi mình là đúng ngay khi thực hiện hành vi thiếu đạo đức ấy. 

Người ta đặt vấn đề để khắc phục tận cùng vấn đề này cần một nền giáo dục những giá trị văn hoá cộng đồng được cơ bản thực thi từ trong môi trường gia đình, trường học và  truyền thông rộng rãi nhằm nâng cao nhận thức, thiết lập nền nếp thưởng thức không gian văn hoá.  

"Nhặt sạn” chờ tới mùa sau

Tới lễ hội anh đào năm 2009, nhà tổ chức cùng với các phương tiện truyền thông nhắc nhở giáo dục người dân bài học buồn. Đâu đâu cũng thấy nhắc khách thưởng ngoạn đừng tàn phá hoa, đừng làm tổn thương sỹ diện cộng đồng lần nữa.

Chưa đủ, ngay trong không gian lễ hội, nơi đáng lẽ chỉ ngự trị một không khí thanh bình, thư thái để hoạt động thưởng hoa, chia sẻ đem lại cảm giác thoả mãn khát khao chiêm ngưỡng anh đào như người khách quý phương xa, tự nhiên hoà nhập vào các hoạt động lễ hội vui vẻ mô phỏng truyền thống Nhật Bản, thì những biện pháp ngăn chặn nguy cơ người dân phá hoa lại khiến có cảm giác đang tham dự hội chợ được trang trí bằng hoa anh đào.

Giá như người ta tế nhị hơn khi đặt những tấm bảng nhắc nhở "Thương hoa, lịch sự, thanh lịch", mà thực ra chúng cũng chả nổi bật tới mức đập được vào mắt để kiềm chế những người dân đang chen lấn chụp ảnh, thậm chí là sờ thử xem hoa anh đào có thật không, có… rụng không, bất chấp đội ngũ lực lượng bảo vệ sát đó. Rốt cuộc, sự đông đúc và cái oi nóng cuối xuân đầu hạ đã phá hỏng cảm giác tận hưởng không gian văn hoá anh đào của không ít người thực sự mong muốn có được.  

Nhìn hình ảnh này, chúng ta không khỏi suy nghĩ về văn hoá ứng xử cộng đồng nơi công cộng

Cảm giác thất vọng có lẽ sẽ theo đuổi nhiều người ít nhất là tới mùa lễ hội sau. Người ta mong muốn các biện pháp giáo dục ý thức văn hoá cộng đồng sẽ diễn ra không chỉ như một chiến dịch trước lễ hội và với những biện pháp phản cảm mà là tiến hành mọi nơi, mọi lúc sao cho đạt hiệu quả “lạt mềm buộc chặt”. Tất nhiên cũng ước ao nhà tổ chức sẽ không vì sợ hoa bị cướp phá ngay từ ngày đầu mà để dành tới hai ngày sau, khi hoa kỳ công mang từ xa tới đã tả tơi rơi rụng, mới trưng bày để khỏi sớm rã hội, như năm nay.

Và nữa, sự phối hợp của nhà quản lý văn hoá, cơ quan chức năng và địa phương tổ chức lễ hội để khắc phục những nhũng nhiễu ăn theo lễ hội như nạn chém đẹp giá trông giữ xe, xả rác bừa bãi tại các gian hàng ăn uống, lưu manh trộm cắp… sẽ khiến khách tham gia có được tâm lý thoải mái hơn ngay từ bước chân đầu tiên vào không gian anh đào.  

Thế mới biết nghề chơi thật lắm công phu. Để thoả mãn khát khao văn hoá anh đào, mỗi bên đều phải hoà nhập nhịp nhàng mới ra bản hoà tấu mê hoặc hồn người. 

Theo VnMedia

Đọc thêm

Hoa hậu Thanh Hằng duyên dáng trong áo dài 4 tà của NTK Tiến Trần

Hoa hậu Thanh Hằng duyên dáng trong áo dài 4 tà của NTK Tiến Trần

Với vẻ đẹp nữ tính, cổ điển, Hoa hậu Thanh Hằng khoe trọn thân hình mềm mại qua bộ áo dài voan 2 lớp, rũ mềm theo vóc dáng.
Tháp cao tầng: Biểu tượng của các thành phố lớn trên thế giới

Tháp cao tầng: Biểu tượng của các thành phố lớn trên thế giới

Trong hội họa, bức tranh được coi là hoàn hảo khi có một điểm nhấn thu hút mọi ánh nhìn của người xem. Trong lĩnh vực kiến trúc đô thị ...
Bốn váy cưới giúp Chu Thanh Huyền đẹp trong veo trong ngày nên duyên cùng Quang Hải

Bốn váy cưới giúp Chu Thanh Huyền đẹp trong veo trong ngày nên duyên cùng Quang Hải

Hôm 28/3, Chu Thanh Huyền mặc 4 váy cưới đa phong cách, từ tối giản tới đầm ballgown xòe bồng, đậm chất Hoàng gia.
HLV Mourinho và khả năng dẫn dắt tuyển Hàn Quốc

HLV Mourinho và khả năng dẫn dắt tuyển Hàn Quốc

Liên đoàn bóng đá Hàn Quốc có ý định tìm HLV ngoại dẫn dắt đội tuyển quốc gia, HLV Mourinho trong danh sách ứng cử viên HLV đội tuyển Hàn ...
Dự báo thời tiết ngày mai (30/3): Đông Bắc Bộ ngày nắng; nhiều khu vực có nơi nắng nóng, Nam Bộ nắng nóng gay gắt; Tây Nguyên tối mưa to cục bộ

Dự báo thời tiết ngày mai (30/3): Đông Bắc Bộ ngày nắng; nhiều khu vực có nơi nắng nóng, Nam Bộ nắng nóng gay gắt; Tây Nguyên tối mưa to cục bộ

Thông tin dự báo thời tiết các khu vực ngày mai (30/3) từ Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia.
Ngoại trưởng Pháp thăm Trung Quốc

Ngoại trưởng Pháp thăm Trung Quốc

Chuyến thăm của Ngoại trưởng Sejourne nhân dịp Pháp và Trung Quốc kỷ niệm 60 năm thiết lập quan hệ ngoại giao và đang nỗ lực tăng cường quan hệ.
Xu hướng 'hoán đổi điểm đến' đang lan rộng trong ngành du lịch - 5 lý do cân nhắc

Xu hướng 'hoán đổi điểm đến' đang lan rộng trong ngành du lịch - 5 lý do cân nhắc

Lựa chọn một điểm đến phù hợp, tối giảm chi phí mà vẫn tận hưởng được những cảm xúc mới mẻ, tuyệt vời đang trở thành xu hướng lan rộng trong ngành du lịch toàn ...
Những lễ hội độc đáo ở Thổ Nhĩ Kỳ không thể bỏ lỡ trong năm 2024

Những lễ hội độc đáo ở Thổ Nhĩ Kỳ không thể bỏ lỡ trong năm 2024

Thổ Nhĩ Kỳ là một quốc gia có nền lịch sử lâu đời và nền văn hóa chứa đựng nhiều điều thú vị, đặc biệt là những lễ hội đặc sắc, ấn tượng.
Phú Thọ: Nhiều trải nghiệm cho du khách dịp Giỗ Tổ Hùng Vương - Lễ hội đền Hùng năm 2024

Phú Thọ: Nhiều trải nghiệm cho du khách dịp Giỗ Tổ Hùng Vương - Lễ hội đền Hùng năm 2024

Trong dịp Giỗ Tổ Hùng Vương-Lễ hội đền Hùng, tỉnh Phú Thọ sẽ tổ chức nhiều hoạt động phong phú, đa dạng, mang lại cho du khách những trải nghiệm mới.
Choáng ngợp với sắc màu sặc sỡ và không khí sôi động tại lễ hội Holi

Choáng ngợp với sắc màu sặc sỡ và không khí sôi động tại lễ hội Holi

Hơn 1,2 tỷ tín đồ Hindu trên thế giới đã đón lễ hội Holi, một lễ hội mùa Xuân nổi tiếng với những sắc màu rực rỡ.
Du lịch thể thao: Mở ra cơ hội phát triển cho du lịch Hà Nội

Du lịch thể thao: Mở ra cơ hội phát triển cho du lịch Hà Nội

Việc khai thác lợi thế sẵn có về vị trí, dịch vụ sẽ mở ra những cơ hội lớn để thúc đẩy phát triển du lịch thể thao, thu hút du khách đến Hà Nội.
Đảo Cô Tô - Điểm hẹn hòn ngọc xanh

Đảo Cô Tô - Điểm hẹn hòn ngọc xanh

Đảo Cô Tô được mệnh danh là hòn ngọc xanh của vùng Đông Bắc, đồng thời là nơi có vị trí chiến lược về an ninh quốc phòng của Tổ quốc.
Lễ hội Ẩm thực Pháp 2024 có quy mô lớn nhất từ trước đến nay

Lễ hội Ẩm thực Pháp 2024 có quy mô lớn nhất từ trước đến nay

Lễ hội Ẩm thực Pháp - Balade en France 2024 sẽ trở lại Việt Nam từ ngày 5-7/4 tại Công viên Thống Nhất, Hà Nội với số lượng gian hàng tăng gấp rưỡi năm ngoái.
Trâm hoa nhung - Dấu ấn của nghệ thuật và văn hóa Trung Quốc

Trâm hoa nhung - Dấu ấn của nghệ thuật và văn hóa Trung Quốc

Xuất hiện thường xuyên trong các bộ phim cổ trang, trâm hoa nhung dần trở thành một xu hướng thời trang mới. Tuy vậy, ít ai biết đây là một di sản văn hoá.
Ra mắt nhiều tác phẩm văn học mới viết cho thiếu nhi

Ra mắt nhiều tác phẩm văn học mới viết cho thiếu nhi

Giải thưởng Văn học Kim Đồng lần thứ nhất là giải thưởng do Nhà xuất bản Kim Đồng tổ chức với mong muốn phát hiện thêm những cây bút viết cho thiếu nhi.
Nét độc đáo và giá trị văn hóa Mỹ [Kỳ 2]

Nét độc đáo và giá trị văn hóa Mỹ [Kỳ 2]

Cú 'sốc' tương lai: Tên cuốn sách nổi tiếng của Alvin Toffler có thể dùng để miêu tả người Mỹ sống trong tâm trạng 'sốc' do nhịp độ sống gấp, cập rập...
Tháng lễ Ramadan rơi vào mùa Đông: Sự thú vị của lịch Hồi giáo

Tháng lễ Ramadan rơi vào mùa Đông: Sự thú vị của lịch Hồi giáo

Lịch Hồi giáo không có tháng nhuận giống như một số lịch khác khiến tháng lễ Ramadan năm 2024 chính thức bắt đầu trong tiết trời mùa Đông.
Nồng ấm hương vị Tết truyền thống của người Azerbaijan tại Việt Nam

Nồng ấm hương vị Tết truyền thống của người Azerbaijan tại Việt Nam

Đại sứ quán Azerbaijan và Đại sứ quán Kazakhstan tại Việt Nam phối hợp cùng Trường Cao đẳng Thương mại và Du lịch Hà Nội tổ chức Lễ hội 'Tết Novruz'.
Mexico tìm được bộ sách quý hiếm về lịch sử của người Aztec

Mexico tìm được bộ sách quý hiếm về lịch sử của người Aztec

Chính phủ Mexico vừa mua được ba cuốn sách cổ chép tay có tranh minh họa từ một gia đình đã lưu trữ các tài liệu của người Aztec qua nhiều thế hệ.
Kỷ niệm 602 năm ngày mất Hoàng đế Hồ Quý Ly: Tái hiện nghi lễ tế Đàn Nam Giao

Kỷ niệm 602 năm ngày mất Hoàng đế Hồ Quý Ly: Tái hiện nghi lễ tế Đàn Nam Giao

Đại diện dòng họ Hồ Thanh Hóa đã trình tấu chúc văn 602 năm ngày mất Hoàng đế Hồ Quý Ly và ôn lại truyền thống lịch sử, đóng góp to lớn của Hồ Quý ...
Hang động chứa hơn 2000 tượng Phật tại Trung Quốc

Hang động chứa hơn 2000 tượng Phật tại Trung Quốc

Hang đá Mạc Cao nằm tại trung tâm của Con đường Tơ lụa huyền thoại và trở thành giao điểm văn hóa, tôn giáo Đông Tây.
Khám phá một trong 7 kỳ quan bậc nhất của Ấn Độ

Khám phá một trong 7 kỳ quan bậc nhất của Ấn Độ

Là một trong 7 kỳ quan bậc nhất của Ấn Độ, đền thờ Mặt trời Konark trở thành Di sản văn hóa thế giới do UNESCO công nhận năm 1984.
Pháo đài quân sự 2.000 năm tuổi của Hàn Quốc

Pháo đài quân sự 2.000 năm tuổi của Hàn Quốc

Được xây dựng từ thời Joseon, Thành Namhansanseong được vinh danh là di tích lịch sử quốc gia Hàn Quốc và di sản văn hóa thế giới.
Họa sĩ Phan Ngọc Khuê trao tặng bộ tranh truyện Hàng Trống hàng trăm năm tuổi cho Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam

Họa sĩ Phan Ngọc Khuê trao tặng bộ tranh truyện Hàng Trống hàng trăm năm tuổi cho Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam

Chiều 18/3, Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam và họa sĩ Phan Ngọc Khuê phối hợp tổ chức khai mạc triển lãm 'Tranh truyện Hàng Trống'.
Phiên bản di động