Thịt thực vật: Món chay tuyệt vời

Nói đến chất đạm, chúng ta thường nghĩ ngay đến thịt, cá, trứng và những thức ăn từ nguồn động vật. Thật ra, vẫn có nhiều thức ăn thực vật rất giàu đạm như đậu, mè, hạt vỏ cứng…
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
thit thuc vat mon chay tuyet voi Khởi động “Thử thách ăn chay cùng tê giác”
thit thuc vat mon chay tuyet voi Cảnh báo nguy cơ sinh non do ăn chay

Gần đây, nhờ công nghệ thực phẩm phát triển, con người đã phát kiến ra nhiều loại thịt “thực vật” (plant-based meat), thịt “chay”, y hệt thịt về cảm quan, màu sắc, mùi vị... Những người tu hành, trường chay hoàn toàn dựa vào thức ăn thực vật, vốn tiềm ẩn nguy cơ bị thiếu máu, loãng xương…nay có thể yên tâm ăn chay với các loại thịt “cây cỏ” rất chất lượng này.

Bốn kiểu ăn chay

Để tránh sát sanh, ăn mạng sống (ăn mặn), tín đồ Phật giáo thường ăn chay (ăn trai), kiểu ăn chỉ dùng thực phẩm gốc thực vật: rau, trái, củ, hạt….

Thật ra, nếu vào chi tiết, thức ăn chay được chia làm 4 nhóm:

(1) chay tuyệt đối (absolute vegetarian, vegans),

(2) chay có sữa (lacto-vegetarian) ,

(3) chay có sữa, trứng (lacto-ovo-vegetarian) và

(4) chay linh hoạt hay chay tương đối (flexi-vegetarian) thỉnh thoảng có thể ăn thêm thịt, cá.

Các thức ăn chay nhiều đạm

Nếu biết chọn lựa, chúng ta cũng có thể nấu món ăn chay thuần túy cung cấp đủ chất đạm cho cơ thể. Có thể kể ra những thức ăn chay chứa nhiều chất đạm như:

* Trứng và sữa

thit thuc vat mon chay tuyet voi

Trứng, sữa và các sản phẩm từ sữa như yaourt, phô-mai, là những món ăn giá trị dinh dưỡng cao, cung cấp một lượng protein dồi dào. 30g phô-mai chứa đến 7g protein.

Một trở ngại là trường phái ăn chay tuyệt đối (vegans) không chấp nhận dùng những sản phẩm có trứng và sữa vì cho rằng đây là nguồn động vật.

* Các loại đậu

thit thuc vat mon chay tuyet voi

Hàm lượng đạm trong mỗi loại đậu tuy có khác nhau đôi tí (đậu đen: 24,2g, đậu Hà Lan: 22,2g, đậu xanh: 23,4g, đậu phọng: 27,5g) nhưng đều cao hơn hẳn các loại thịt (thịt bò: 21g, thịt gà ta: 20,3g, thịt heo nạc: 19g, thịt vịt: 17,8g). Đây là những bằng cớ chắc chắn rằng ăn chay cũng đủ chất đạm như ăn có thịt, cá...

Đặc biệt, đậu nành, đóng vai trò quan trọng trong thực đơn chay, là loại thực phẩm chay duy nhất có chứa chất đạm hoàn chỉnh: hàm lượng cao và chất lượng tốt, có đầy đủ tám loại axit amin tối cần thiết cho cơ thể con người. Từ đậu nành, có thể chế biến thành nhiều món chay hấp dẫn: đậu khuôn, đậu llướt ván, sữa đậu nành, chao, tương, tàu hũ….

* Các loại hạt

thit thuc vat mon chay tuyet voi

Nhiều loại hạt vỏ cứng rất tốt cho người cao tuổi, người ăn chay như hạt óc chó, hạt điều, hạt hạnh nhân, hạt hướng dương,… Nói chung, các loại hạt vỏ cứng này chứa rất nhiều đạm, trong dầu có nhiều axit omega-3, omega-6 và chứa nhiều chất xơ chất chống oxy hóa…

Đạm thực vật, động vật: loại nào tốt hơn?

Kết quả nghiên cứu được công bố trên tạp chí Dinh dưỡng Lâm sàng Mỹ (American Journal of Clinical Nutrition) cho thấy cả đạm thực vật và thịt động vật đều tốt như nhau về dinh dưỡng.

Nhưng thịt động vật có các thành phần có hại cho sức khoẻ như chất béo bão hòa, cholesterol, Neu5Gc, amin dị vòng và các chất ô nhiễm… Những yếu tố này sẽ làm tăng quá trình viêm, lão hóa, ung thư…

Đạm thực vật thường ít hoàn chỉnh, không đầy đủ các loại axit amin như đạm động vật, bù lại thức ăn thực vật có nhiều chất chống oxy hoá, chất xơ, vitamin, khoáng chất.

Cần lưu ý, người ăn chay thường bị thiếu máu do thiếu vitamin B12, vì loại vitamin này vốn chỉ có trong thức ăn động vật. Ngoài ra, chất phytate thực vật còn ngăn cản hấp thu calcium cho cơ thể, ăn chay có tỷ lệ loãng xương cao hơn.

Những món chay “giả mặn”

Ban đầu, một vài đầu bếp sáng ý dùng nguồn thức ăn thực vật để chế biến khá nhiều món ăn chay với tên gọi hoàn toàn mặn như: thịt gà xé, chả lụa, chả thủ, bún giò, trứng rán… Thật ra đây đúng là những món “mặn giả”, chỉ có hình thức, màu sắc và một ít hương vị hơi hướng giống mặn, nhưng phân chất dinh dưỡng thì hoàn toàn không giống với danh tên.

Hiện nay, vì nhận thấy thị trường đồ chay có cơ hội phát triển nhiều cơ sở chế biến thực phẩm đã sản xuất “công nghiệp” cho ra vô số loại món ăn chay “giả mặn” trên thị trường. Để có thể tạo ra các món ăn chay có hình dáng và hương vị giống như món mặn, người ta phải sử dụng nhiều loại chất phụ gia hóa chất để tạo mùi, tạo màu, độ cứng, xốp… nên vấn đề an toàn thực phẩm rất khó đảm bảo an toàn. Cần tránh sử dụng những thực phẩm chay “công nghiệp” này.

Thịt “thực vật”: Món thịt “chay” chất lượng!

Từ nguồn đạm thực vật, nhiều cơ sở chế biến thực phẩm đã sang chế nhiều món thịt “thực vật” (plant-based meat) hay thịt “chay” chính hiệu.

Khác món chay “giả” mặn, thịt thực vật có thành phần hóa học hoàn toàn giống thịt, chỉ có điều khác là các acid amin, những đơn vị cấu tạo của chất đạm, được chiết xuất hoàn toàn từ cây trái. Theo Tiến sĩ Joel Gilmore, nhà truyền thông khoa học ở Brisbane, việc tái tạo thịt “thực vật” rất phức tạp và là một thách đố thật sự.

thit thuc vat mon chay tuyet voi
Một loại Hamburger "chay".

Cấu trúc chất đạm “bắt chước” hệt thịt bò, được tái tạo ngược lại bằng cách sử dụng protein, chất béo, axit amin và vitamin nguồn thực vật. Những những bó sợi protein, được nghiền, ép và kéo thành sợi như thớ thịt động vật và miếng thịt “chay” được tạo thành theo đúng khuôn thước yêu cầu.

Các cơ sở sản xuất thịt “chay” chỉ dùng những phụ gia thực phẩm “thiên nhiên” để tạo màu, mùi, vị… tương ứng. Ví dụ: cho hợp các loại nấm với hạt bí ngô... để tạo hương vị và kết cấu của loại chocolate, kết hợp sake với đậu nành để tạo hương vị bánh mì kẹp thịt…

Hiện nay, ở Â u Mỹ, nhiều món thịt “chay” đã được cầu chứng. Cơ quan Kiểm soát Thực và Dược phẩm Mỹ, FDA, đã cho phép Beyond Meat, Impossible Foods….tung ra thị trường nhiều loại xúc xích, hamburger… hoàn toàn “chay”.

Đôi điều bàn luận

Muốn đánh giá một chất đạm trong thực phẩm, các nhà dinh dưỡng thường dựa vào ba yếu tố là hàm lượng (số lượng), chất lượng và tỷ lệ thải bỏ của chất đạm. Nói chung, hàm lượng chất đạm trong đa số đậu đỗ và các loại hạt là cao, hơn cả trong thịt và tỉ lệ thải bỏ rất thấp nên ăn chay chắc chắn vẫn đủ đạm cho cơ thể như ăn thịt. Nhược điểm chung của đạm thực vật là không đầy đủ các loại axit amin cần thiết, ngô (bắp) thiếu lysine và tryptophan, đậu nành thiếu methionin...

Cần lưu ý, các nguồn thức ăn đạm thực vật không có vitamin B12, nên ăn chay tuyệt đối thiếu máu nhược sắc. Ngoài ra chất phytate thực vật còn ngăn cản hấp thu calcium cho cơ thể, ăn chay có tỷ lệ loãng xương cao hơn.

Thịt “thực vật” được chế biến từ đạm thực vật và làm tăng cường thêm (fortifying) những yếu tố dinh dưỡng, vitamin, và cho các phụ gia cần thiết để đảm bảo giống hệt như thịt động vật cả về hình thái lẫn giá trị dinh dưỡng. Do đó, có thể nói rằng thịt “thực vật”, thịt “chay” tốt và an toàn hơn. Tiến sĩ Joel Gilmore, nhà truyền thông khoa học ở Brisbane, cho rằng "Tôi nghĩ thịt “cây cỏ” chắc chắn là tương lai của thịt thực phẩm, và vấn đề lưu ý là nó tốt hơn thịt thông thường”.

Về dân số, xã hội và sinh thái học, Chương trình Môi trường Liên Hiệp Quốc (UN Enviromental Program), Tổ chức Lương Nông quốc tế (FAO), và Liên minh các nhà khoa học (Union of Concerned Scientists), đều nhận định việc dùng thịt “thực vật” góp phần giảm sức ép lên sinh thái học do phải cung cấp đủ lương thực thực phẩm kịp sự gia tăng dân số.

Giáo sư Patrick Brown, Đại học Stanford, nói: "Chúng tôi tin rằng các loại thịt “thực vật” sẽ đóng một vai trò quan trọng trong việc giải quyết một trong những thách thức cấp bách nhất của hành tinh: nuôi dưỡng một dân số toàn cầu ngày càng tăng trong khi tài nguyên quý giá của trái đất ngày càng teo nhỏ bớt".

thit thuc vat mon chay tuyet voi Hấp dẫn lễ hội thịt nướng ở Serbia

Lễ hội thịt nướng Rostiljijada lần thứ 28 - một trong những lễ hội được nhiều người mong đợi và thu hút lượng khách lớn ...

thit thuc vat mon chay tuyet voi Thói quen ăn nhiều chất béo có liên quan đến ung thư phổi

Những người ăn nhiều chất béo bão hòa - loại chất béo "xấu" có trong thực phẩm như bơ và thịt bò sẽ có nguy ...

thit thuc vat mon chay tuyet voi Italy: Turin trở thành “thành phố ăn chay”

Hiện nay, thành phố này có đến 30 nhà hàng chay và được điều hành bởi một vị thị trưởng yêu thích các món ăn ...

(theo Dân trí)

Xem nhiều

Đọc thêm

Tử vi 12 cung hoàng đạo Chủ Nhật 3/11/2024: Bọ Cạp đừng quá tự mãn

Tử vi 12 cung hoàng đạo Chủ Nhật 3/11/2024: Bọ Cạp đừng quá tự mãn

Tử vi hôm nay 3/11/2024 của 12 cung hoàng đạo - Ma Kết, Bảo Bình, Song Ngư, Bạch Dương, Kim Ngưu, Song Tử, Cự Giải, Sư Tử, Xử Nữ, Thiên ...
Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 3/11/2024, Lịch vạn niên ngày 3 tháng 11 năm 2024

Lịch âm hôm nay 2024: Xem lịch âm 3/11/2024, Lịch vạn niên ngày 3 tháng 11 năm 2024

Lịch âm 3/11. Lịch âm hôm nay 3/11/2024? Âm lịch hôm nay 3/11. Lịch vạn niên 3/11/2024. Ngày hôm nay tốt hay xấu? Xem ngày giờ, hướng tốt xấu...
Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 3/11/2024: Tuổi Dậu nhân duyên tốt lành

Tử vi hôm nay, xem tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 3/11/2024: Tuổi Dậu nhân duyên tốt lành

Xem tử vi 3/11 - tử vi 12 con giáp hôm nay 3/11/2024 - Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất và Hợi về công việc, ...
Thêm 9 quốc gia được Trung Quốc miễn thị thực trong nỗ lực thúc đẩy du lịch và ngoại giao

Thêm 9 quốc gia được Trung Quốc miễn thị thực trong nỗ lực thúc đẩy du lịch và ngoại giao

Công dân Hàn Quốc và Slovakia đã được thêm vào danh sách những người không cần thị thực để đến thăm trong tối đa 15 ngày
Giá tiêu hôm nay 3/11/2024: Thị trường giảm, nguy cơ mất mùa do thời tiết không thuận, nhiều đại lý, doanh nghiệp nhỏ trữ hàng chờ giá

Giá tiêu hôm nay 3/11/2024: Thị trường giảm, nguy cơ mất mùa do thời tiết không thuận, nhiều đại lý, doanh nghiệp nhỏ trữ hàng chờ giá

Giá tiêu hôm nay 3/11/2024 tại thị trường trong nước tiếp tục giảm ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 140.000 – 141.200 đồng/kg.
Giá vàng hôm nay 3/11/2024: Giá vàng rung lắc giữa sóng bầu cử Mỹ, lời khuyên cho nhà đầu tư thông minh, vàng nhẫn ‘dấn’ thêm một bước

Giá vàng hôm nay 3/11/2024: Giá vàng rung lắc giữa sóng bầu cử Mỹ, lời khuyên cho nhà đầu tư thông minh, vàng nhẫn ‘dấn’ thêm một bước

Giá vàng hôm nay 3/11/2024, giá vàng chao đảo trước một cuộc bầu cử Mỹ nhiều biến số. Thị trường trong nước biến động cùng chiều thế giới.
Lịch nghỉ tết Nguyên đán 2025 của học sinh TP. Hồ Chí Minh

Lịch nghỉ tết Nguyên đán 2025 của học sinh TP. Hồ Chí Minh

Lịch nghỉ Tết Nguyên đán 2025 của học sinh TP. Hồ Chí Minh sẽ chỉ kéo dài 9 ngày, từ 25/1 đến hết 2/2 (Dương lịch), dự kiến ít hơn năm ngoái 7 ngày.
Điều kiện xét thăng hạng giáo viên công lập các cấp từ ngày 15/12/2024

Điều kiện xét thăng hạng giáo viên công lập các cấp từ ngày 15/12/2024

Điều kiện xét thăng hạng giáo viên công lập từ 15/12/2024 được quy định tại Thông tư 13/2024/TT-BGDĐT, có hiệu lực từ ngày 15/12/2024.
Tỷ lệ đỗ tốt nghiệp THPT liên tục tăng với con số gần tuyệt đối

Tỷ lệ đỗ tốt nghiệp THPT liên tục tăng với con số gần tuyệt đối

Năm 2024 là năm có tỷ lệ thí sinh đỗ tốt nghiệp THPT cao nhất 10 năm qua, với tỷ lệ 99,4% thí sinh đỗ tốt nghiệp.
Bộ GD&ĐT ban hành quy định tiêu chuẩn thăng hạng chức danh nghề nghiệp giáo viên

Bộ GD&ĐT ban hành quy định tiêu chuẩn thăng hạng chức danh nghề nghiệp giáo viên

Bộ GD&ĐT vừa thông tin những điểm mới về quy định tiêu chuẩn, điều kiện xét thăng hạng chức danh nghề nghiệp giáo viên mầm non...
Thi vào lớp 10: Môn thứ 3 sẽ thay đổi hàng năm để tránh học lệch, học tủ

Thi vào lớp 10: Môn thứ 3 sẽ thay đổi hàng năm để tránh học lệch, học tủ

Thứ trưởng Bộ GDĐT Phạm Ngọc Thưởng cho biết, việc thay đổi môn thi thứ 3 vào lớp 10 hằng năm giúp học sinh học đều các môn, tránh học lệch, học tủ.
Nhiều trường đại học dự kiến bỏ xét tuyển học bạ từ năm 2025

Nhiều trường đại học dự kiến bỏ xét tuyển học bạ từ năm 2025

Nhiều trường đại học dự kiến sẽ bỏ xét tuyển học bạ từ năm 2025. Trong khi, hàng loạt trường đã không sử dụng phương thức này từ năm trước.
8 lợi ích sức khỏe khi uống trà matcha hằng ngày

8 lợi ích sức khỏe khi uống trà matcha hằng ngày

Tiêu thụ trà matcha mỗi ngày giúp não bộ tỉnh táo, giảm căng thẳng, kiểm soát cân nặng và đường huyết, hỗ trợ sức khỏe đường ruột và giảm cân.
Chuyên gia tư vấn về nguyên nhân và biện pháp giảm nguy cơ thiếu máu lên não

Chuyên gia tư vấn về nguyên nhân và biện pháp giảm nguy cơ thiếu máu lên não

Thiếu máu lên não là tình trạng máu lên não không đủ, khiến tế bào não không được nuôi dưỡng, là một dấu hiệu cảnh báo nhồi máu não.
Những loại vitamin là 'cứu tinh' của da khô, lão hóa nhanh

Những loại vitamin là 'cứu tinh' của da khô, lão hóa nhanh

Thiếu hụt vitamin C hay E ảnh hưởng đến khả năng giữ ẩm, bảo vệ tế bào da khỏi tổn thương do môi trường, khiến da khô, lão hóa nhanh.
Lấy ý kiến đóng góp cho dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược

Lấy ý kiến đóng góp cho dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược

Để đáp ứng nhu cầu cấp thiết và phù hợp với sự thay đổi của bối cảnh kinh tế - xã hội thì việc xây dựng Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số ...
Hơn 2.000 người tham gia đi bộ vì bệnh nhân ung thư Việt Nam

Hơn 2.000 người tham gia đi bộ vì bệnh nhân ung thư Việt Nam

Ngày 20/10, hơn 2.000 người đã tham dự sự kiện '5.000 bước chân hạnh phúc - Ngày hội đi bộ vì bệnh nhân ung thư Việt Nam 2024'.
Đau cổ vai gáy ngày càng trẻ hoá

Đau cổ vai gáy ngày càng trẻ hoá

Đau cổ vai gáy là tình trạng cơ vùng vai gáy co cứng gây đau, kèm theo các hạn chế vận động khi quay cổ hoặc quay đầu.
Phiên bản di động