| Thủ tướng New Zealand Chris Hipkins (phải) gặp người đồng cấp Australia Anthony Albanese (trái) tại Nhà Quốc hội New Zealand ở Wellington trong ngày 26/7. (Nguồn: EFE) |
Sau cuộc gặp với người đồng cấp Australia Anthony Albanese tại Wellington, Thủ tướng Hipkins đã chia sẻ trong một buổi họp báo, trong đó tuyên bố New Zealand có thể hợp tác với AUKUS, với điều kiện không liên quan tới việc phát triển tàu ngầm hạt nhân.
Theo nhà lãnh đạo này, hợp tác giữa hai bên có thể diễn ra trong lĩnh vực công nghệ quốc phòng, trong đó có không gian mạng, trí tuệ nhân tạo và vũ khí siêu vượt âm - vốn được gọi là “trụ cột thứ hai” của thỏa thuận AUKUS.
Ông Hipkins nhận định rằng, kịch bản Wellington tham gia AUKUS là chủ đề được Australia và New Zealand thảo luận trong vài năm qua, đặc biệt là trong 6 tháng gần đây. Trong đó, nước này sẵn sàng đối thoại với các đối tác AUKUS về sự tham gia của Wellington trong trụ cột thứ hai.
Lưu ý hiện chưa có bất kỳ đề xuất nào được đưa ra, ông Hipkins khẳng định: “Tất cả mới chỉ bắt đầu...Chúng tôi sẵn sàng tiếp tục thảo luận”.
Về phần mình, Thủ tướng Australia nêu rõ, New Zealand có trách nhiệm hoạch định định chính sách quốc phòng của chính mình, đồng thời nhấn mạnh Canberra và Wellington “chắc chắn vẫn là bạn bè và thành viên của nhóm Ngũ Nhãn (Five Eyes)”.
Theo ông, hiện AUKUS chưa có kế hoạch mở rộng các hoạt động hợp tác liên quan trụ cột thứ nhất và trụ cột thứ hai. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là sẽ không có sự hợp tác giữa các bên trên nhiều lĩnh vực, bao gồm khả năng tiếp cận công nghệ, tính bổ khuyết và khả năng tương tác.
Hồi đầu tháng 6 vừa qua, theo một số nguồn tin, cả Canada và New Zealand đều quan tâm việc tham gia “trụ cột thứ hai (phi hạt nhân)” của AUKUS, trong đó tập trung vào các mảng khác như mạng và công nghệ.
Bộ trưởng quốc phòng Canada Anita Anand cho biết, cùng với Wellington, Ottawa cũng mong muốn được hợp tác với các thành viên AUKUS trong các vấn đề như điện toán lượng tử, trí tuệ nhân tạo.