Thực vật phù du nở hoa gia tăng trên biển

Một nghiên cứu mới cho biết hiện tượng nở hoa của những đám thực vật phù du (loại tảo cực nhỏ nổi trên bề mặt đại dương) khổng lồ đang ngày càng gia tăng và xuất hiện thường xuyên hơn dọc theo các bờ biển trên thế giới, mang lại lợi ích cho nghề cá song cũng có khả năng gây hại.

Các công ty lớn có thể đối mặt với hóa đơn 100 tỷ USD /năm để xử lý chất thải nhựa Con người đang đe dọa đại dương như thế nào? Ô nhiễm không khí gây ra các hành vi tiêu cực ở trẻ em?

Thực vật phù du nở hoa gia tăng trong hai thập kỷ qua. (Nguồn: Nature)

Nghiên cứu của Nature cho thấy từ năm 2003 đến năm 2020, độ bao phủ của thực vật phù du ven biển đã tăng khoảng 13% thêm 4 triệu km2 trên đại dương toàn cầu, với hoa nở thường xuyên hơn, tăng 59% trong thời kỳ này.

Là thức ăn của các động vật biển như cá và cá voi, với số lượng lớn, thực vật phù du cũng có thể gây độc, làm cạn kiệt oxy trong đại dương và dẫn đến "vùng chết" gây hỗn loạn chuỗi thức ăn và nuôi trồng thủy sản. Ví dụ, một đợt tảo nở hoa năm 2016 gần Chile đã tiêu tốn của các trang trại cá hồi 800 triệu USD.

Ông Don Anderson, người đứng đầu Văn phòng Quốc gia Mỹ về Tảo nở hoa có hại tại Viện Hải dương học Woods Hol, đồng tác giả của nghiên cứu, cho biết thực vật phù du nở hoa có thể có lợi cho sự phát triển hiệu quả của nghề nuôi trồng thủy sản trên biển, song điều quan trọng là phải hiểu tại sao chúng đang thay đổi.

Các nhà khoa học đã sử dụng các trạm quan sát vệ tinh để tìm kiếm sự nở hoa, lập trình một hệ thống để xác định màu sắc của tảo. Tuy nhiên, hệ thống không thể phân biệt giữa nở hoa lành tính và có hại. Trong khi tại một số khu vực, gồm Hải lưu California, thực vật phù du nở hoa yếu hơn trong hai thập kỷ qua thì hiện tượng này lại mạnh lên ở phía bắc Vịnh Mexico, phía Đông và Biển Đông.

Các nhà khoa học cho rằng trong một số trường hợp, nhiệt độ mặt nước biển ấm dường như là nguyên nhân dẫn đến sự bùng nổ phát triển thực vật phù du. Những thay đổi về khí hậu cũng có thể gây rối loạn tuần hoàn đại dương, ảnh hưởng đến sự hòa trộn giữa các lớp đại dương và cách các chất dinh dưỡng di chuyển quanh đại dương.

Tác động từ con người cũng đóng một vai trò, với việc dòng phân bón từ nông nghiệp có thể làm tăng lượng chất dinh dưỡng trong đại dương, dẫn đến hiện tượng nở hoa. Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện nuôi trồng thủy sản nhiều hơn ở những nơi như Phần Lan, Trung Quốc...có thể liên quan đến hiện tượng tảo nở hoa nhiều hơn.

Ngoài việc sử dụng phân bón và nuôi trồng thủy sản, mối quan hệ giữa sự gia tăng dân số dọc theo các khu vực ven biển và hiện tượng nở hoa cũng là vấn đề đáng quan tâm, theo bà Nandita Basu, chủ trì nghiên cứu Bền vững nguồn nước và thủy văn sinh thái Canada, cho biết điều này đặc biệt phù hợp với một số quốc gia ở Nam Bán cầu, nơi phần lớn chất thải sinh hoạt không được xử lý.