Thương vụ khủng 'hâm nóng' dòng đầu tư nước ngoài

Hàng loạt dự án lớn

Sau thương vụ Tập đoàn SK ký thỏa thuận với Tập đoàn Masan mua lại 16,26% cổ phần của VinCommerce với trị giá 410 triệu USD, đến lượt Tập đoàn Tài chính Sumitomo Mitsui công bố chi 1,37 tỷ USD mua 49% vốn của FE Credit qua Công ty Tài chính Tiêu dùng SMBC.

Hai thương vụ trên đã “hâm nóng” thị trường mua bán và sáp nhập (M&A), giống như cách đây gần 2 năm, khi KEB Hana Bank chi 882 triệu USD mua 15% cổ phần của BIDV. Không những vậy, sự xuất hiện của hai tên tuổi lớn là SK (Hàn Quốc) và Sumitomo Mitsui (Nhật Bản), với các thương vụ khủng, đã chứng minh một điều: thị trường Việt Nam thật sự hấp dẫn, chỉ cần có “deal” tốt, thì nhà đầu tư sẽ đến.

Các thông tin trên đã góp phần quan trọng xua bớt mối lo ngại khi đầu tư nước ngoài vào Việt Nam có xu hướng tăng chậm lại, sau khi tăng mạnh trong quý đầu năm.

Thực ra, việc vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam trong 4 tháng qua xấp xỉ cùng kỳ năm ngoái phần nhiều được bù đắp bằng các dự án lớn, như Điện khí 3,1 tỷ USD ở Long An; Nhiệt điện Ô Môn II, 1,31 tỷ USD ở Cần Thơ; hay dự án tăng vốn 750 triệu USD của LG Display Hải Phòng. Còn xét về số lượng, thì lượt dự án đăng ký mới giảm 54,2%, lượt dự án điều chỉnh vốn giảm 21,5%, còn lượt góp vốn, mua cổ phần giảm 64,1% so với cùng kỳ.

Đại dịch Covid-19 thực sự ảnh hưởng khá lớn tới dòng đầu tư nước ngoài vào Việt Nam. Tuy vậy, niềm tin của các nhà đầu tư nước ngoài đối với thị trường Việt vẫn còn đó.

Ông Nakajima Takeo, Trưởng đại diện Tổ chức Xúc tiến thương mại Nhật Bản (JETRO) tại Hà Nội cho biết, theo khảo sát của JETRO về xu hướng đầu tư, kinh doanh 1-2 năm tới của doanh nghiệp, hầu hết đều cho rằng, mở rộng hoạt động mở rộng sản xuất - kinh doanh là khó. Dù vậy, Việt Nam vẫn là một trong các đất nước trong top đầu ASEAN.

“Trong các nước chúng tôi đã khảo sát, số lượng cụm từ như thu nhỏ sản xuất, rút lui, thoái vốn gần như không xuất hiện ở Việt Nam. Điều này cho thấy sức mạnh của Việt Nam”, ông Nakajima Takeo nói.

Trong khi đó, theo kết quả khảo sát vừa được EuroCham công bố cách đây ít ngày, niềm tin kinh doanh của các doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam đã phục hồi gần với mức của quý IV/2019 (trước khi có Covid-19). Cụ thể, Chỉ số môi trường kinh doanh (BCI) quý I/2021 của các doanh nghiệp châu Âu đạt 73,9 điểm.

Thậm chí, khi được hỏi về triển vọng của môi trường kinh doanh của Việt Nam trong quý tới, 67% doanh nghiệp châu Âu dự đoán là “xuất sắc” hoặc “tốt”, tăng 12% so với quý trước. Doanh nghiệp cũng lạc quan hơn về triển vọng kinh doanh của họ. Hơn 68% dự đoán, đơn đặt hàng và doanh thu của họ “duy trì hoặc tăng” trong 3 tháng tới, tăng 25% so với quý IV/2020.

“Đây là một cuộc bỏ phiếu tín nhiệm vào triển vọng dài hạn của Việt Nam. Ngày càng nhiều lãnh đạo doanh nghiệp dự đoán số nhân viên và kế hoạch đầu tư của họ sẽ tăng”, ông Thue Quist Thomasen, Giám đốc điều hành YouGov Việt Nam (được EuroCham ủy nhiệm thực hiện khảo sát) nói.

Còn lắm chông gai

Giải thích vì sao chỉ số BIC của doanh nghiệp châu Âu tăng cao, ông Alain Cany, Chủ tịch Eurocham nói rằng, đó là do Việt Nam có thể đảm bảo là các công ty ở đây có thể tiếp tục hoạt động bình thường, mà không có nhiều gián đoạn vì đại dịch so với các quốc gia khác. “Điều này đang giúp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và tiếp thêm niềm tin cho lãnh đạo các doanh nghiệp châu Âu”, ông Alain Cany nói.

Điều đó có lẽ đồng nhất với chia sẻ mới đây của ông Phạm Xuân Thăng, Bí thư Tỉnh ủy Hải Dương. Theo ông Thăng, thời điểm Hải Dương chống dịch thành công, một lãnh đạo doanh nghiệp Nhật Bản cho biết, đơn hàng ở Việt Nam đứng đầu thế giới. Lý do là, Hải Dương vẫn đảm bảo sản xuất an toàn, trong khi các nước khác trên thế giới thì không. “Đây là bài học quan trọng”, ông Thăng nói.

Thành công trong ngăn chặn Covid-19 là lý do khiến Việt Nam được lựa chọn nhiều hơn. Tờ South China Morning Post (Trung Quốc), dựa trên một cuộc khảo sát, cũng đưa ra nhận định, được coi là một trong những phương án thay thế cho Trung Quốc trong khu vực, Việt Nam duy trì được vị trí trong suốt năm 2020 đầy biến động. Đầu năm 2021, Việt Nam được 25% số công ty được hỏi trên toàn cầu vinh danh là thị trường cung ứng hàng đầu.

Tuy nhiên, cạnh tranh thu hút đầu tư ngày càng gay gắt hơn. Indonesia, sau hàng loạt chính sách được ban hành từ năm ngoái, đang đưa ra các biện pháp khuyến khích đầu tư theo kiểu “đo ni đóng giày” cho nhà đầu tư và có khả năng sắp tới sẽ là các chương trình cho phép đền bù carbon.

Những động thái nhanh nhạy của Indonesia đã mang lại kết quả tích cực. Theo Ủy ban Điều phối đầu tư Indonesia (BKPM), tổng vốn đầu tư nước ngoài thực hiện trong quý I/2021 đã đạt 219.700 tỷ Rupiah (15,1 tỷ USD), tăng 4,3% so với cùng kỳ năm trước và tăng 2,3% so với quý IV/2020.

Rõ ràng, Việt Nam cần nỗ lực hơn nhiều trong cuộc đua này. “Chúng tôi sẽ chăm sóc nhà đầu tư đến tận chân hàng rào. Điều đó nghĩa là tỉnh đầu tư về điện, nước, hệ thống cây xanh. Đây là những thứ nhà đầu tư quan tâm”, Bí thư Tỉnh ủy Hải Dương chia sẻ.

Nhưng có lẽ, các nhà đầu tư cần nhiều hơn thế. Ông John Rockhold, Phó chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Hoa Kỳ tại Việt Nam (Amcham) nhắc đến việc Việt Nam xem xét phi carbon hóa. Còn ông Nguyễn Hải Minh, Phó chủ tịch Eurocham nhấn mạnh việc cần nhân lực công nghệ cao. “Nơi nào đáp ứng được nguồn nhân lực chất lượng, sẽ là nơi chúng tôi nhắm tới”, ông Minh nói.