Tìm giải pháp hạn chế rủi ro về gian lận xuất xứ và phòng vệ thương mại

Tham dự Hội nghị có Phó Cục trưởng - Cục Phòng vệ Thương mại (Bộ Công Thương) Chu Thắng Trung, Luật sư công ty White & Case Christopher Corr cùng hơn 300 đại biểu đến từ các cơ quan ban ngành Trung ương và địa phương, các doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng, các tổ chức quốc tế và các cơ quan báo chí truyền thông.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, ông Chu Thắng Trung cho rằng, hành vi gian lận xuất xứ, chuyển tải hàng hóa bất hợp pháp từ các quốc gia khác qua Việt Nam để xuất khẩu chỉ đem lại lợi ích nhất thời cho một vài doanh nghiệp có hành vi bất chính. Tuy nhiên, hành vi này lại làm tăng chi phí và nguồn lực của các doanh nghiệp làm ăn chân chính khi muốn chứng minh sự tuân thủ quy định của các quốc gia xuất khẩu.

Theo ông Chu Thắng Trung, gian lận xuất xứ ngày càng gia tăng sẽ tạo ra nguy cơ cản trở xuất khẩu của Việt Nam, ảnh hưởng rất lớn đến uy tín hàng xuất khẩu. Hành vi này làm giảm lợi ích mà Việt Nam có được từ các nỗ lực hội nhập kinh tế quốc tế đã và đang gây dựng.

Vì vậy, Phó Cục trưởng - Cục Phòng vệ Thương mại (Bộ Công Thương) nhận định, các biện pháp phòng vệ thương mại hiện nay được xem là một phần quan trọng trong chính sách thương mại quốc tế của mỗi quốc gia. Đây là những công cụ chính sách được Tổ chức thương mại thế giới cho phép để bảo vệ các ngành sản xuất trong nước tránh bị thiệt hại từ hàng hoá nhập khẩu.

Thời gian tới, các vụ điều tra chống bán phá giá, chống trợ cấp và tự vệ toàn cầu có ảnh hưởng đến Việt Nam từ các nước có thể tiếp tục tăng lên. Các doanh nghiệp cần nhận thức đầy đủ về nguy cơ xảy ra các vụ việc điều tra phòng vệ thương mại, điều tra gian lận xuất xứ hàng hoá, đưa đến hệ quả bất lợi đối với hoạt động sản xuất, xuất khẩu của doanh nghiệp cũng như của cả ngành.

Nêu lên một số trường hợp điển hình của gian lận xuất xứ, Trưởng phòng, Phòng xuất xứ hàng hóa, cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) Trịnh Thị Thu Hiền cũng cho biết, một số doanh nghiệp làm giả giấy xác nhận của địa phương hoặc giả nhà sản xuất cung cấp nguyên vật liệu, cắt dán con dấu, hoặc xin xác nhận của địa phương nhưng nội dung chung chung. Điển hình như sản phẩm khăn lụa, doanh nghiệp nhập cả chiếc khăn, nhưng chỉ có thao tác thêm một đường diềm xung quanh chiếc khăn cũng nghiễm nhiên coi đó là sản phẩm khăn “Made in Vietnam”.

Trao đổi về những giải pháp chống gian lận xuất xứ, các chuyên gia tại Hội nghị cho rằng, các cơ quan chức năng, doanh nghiệp cần chú trọng tổ chức sắp xếp, đào tạo cán bộ công chức ở khâu thủ tục để tăng cường công tác kiểm tra; thực hiện thu thập, phân tích thông tin để xác định những mặt hàng, doanh nghiệp có dấu hiệu rủi ro cao về gian lận, giả mạo xuất xứ; chủ động rà soát xác định những giao dịch, doanh nghiệp xuất nhập khẩu có kim ngạch xuất nhập khẩu tăng đột biến so với năng lực; tăng cường công tác kiểm tra sau thông quan đối với lĩnh vực xuất xứ hàng hóa để kịp thời phát hiện hành vi vi phạm.

Bên cạnh đó, các đơn vị liên quan cần thường xuyên tổ chức các hội thảo về xuất xứ hàng hóa để nâng cao năng lực kiểm tra, phát hiện các vụ việc gian lận; phối hợp với các cơ quan báo đài đưa tin về các biện pháp chống gian lận, giả mạo xuất xứ. Đặc biệt, doanh nghiệp cần thận trọng khi đầu tư sản xuất và xuất khẩu một số mặt hàng đang có nguy cơ bị áp thuế; cân nhắc khi mở rộng đầu tư, nhất là sản xuất phục vụ xuất khẩu các mặt hàng đã bị nước nhập khẩu áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại với nước thứ ba.