Tìm thấy cơ hội từ EVFTA trong nghịch cảnh Covid-19

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Phó Chủ tịch VCCI Hoàng Quang Phòng nhận định, Covid-19 có thể coi là nghịch cảnh bất ngờ, chưa từng có tiền lệ, ảnh hưởng tới tất cả các khu vực trên thế giới, trong đó có nhiều quốc gia phải chịu thiệt hại nặng nề cả về con người và kinh tế. Đối với Việt Nam, với sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ cùng sự đồng lòng của nhân dân, Việt Nam hiện đã kiểm soát tốt dịch bệnh và đang bắt đầu công cuộc tái khởi động nền kinh tế trong trạng thái "bình thường mới".

"Đây là thời điểm để biến khó khăn thành động lực phát triển, động lực cải cách, động lực chuyển đổi. Và Hiệp định EVFTA (dự kiến sẽ có hiệu lực ngày 1/8 tới) sẽ là một hướng đi sáng cho các doanh nghiệp trong quá trình nỗ lực thay đổi để thâm nhập vào thị trường khó tính nhưng đầy tiềm năng EU", ông Hoàng Quang Phòng nhấn mạnh.

Cũng tại Hội thảo, chuyên gia kinh tế Võ Trí Thành nhận thấy, EVFTA sẽ cú hích rất lớn cho xuất khẩu của Việt Nam giúp đa dạng hóa thị trường và mặt hàng xuất khẩu, đặc biệt là những mặt hàng Việt Nam vốn có nhiều lợi thế cạnh tranh. Ngoài ra, EVFTA sẽ mang đến 4 tác động cơ bản với Việt Nam như:

Thứ nhất, EVFTA sẽ mang đến cho Việt Nam những cơ hội mới cho xuất khẩu, thương mại, kinh doanh. EVFTA sẽ mở cửa thị trường, là cú hích rất lớn cho xuất khẩu của Việt Nam, giúp đa dạng hóa thị trường và mặt hàng xuất khẩu.

Thứ hai, cùng với nhiều Hiệp định Thương mại tự do (FTA) khác, Việt Nam sẽ trở nên hấp dẫn, thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài từ các công ty mới. Bên cạnh sự song hành của EVIPA, EVFTA càng mang tính khuyến khích đầu tư vào Việt Nam. Những cam kết dành đối xử công bằng, bình đẳng, bảo hộ an toàn cho các khoản đầu tư và nhà đầu tư của nhau trong hiệp định EVIPA cũng sẽ góp phần tích cực vào việc xây dựng môi trường pháp lý và đầu tư minh bạch. Từ đó, đưa Việt Nam thành điểm đầu tư hấp dẫn hơn cho các công ty châu Âu ở Đông Nam Á.

Thứ ba, về dài hạn, cũng giống như Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), EVFTA đòi hỏi Việt Nam phải nỗ lực về mọi mặt. Tuy nhiên, EVFTA lại làm giảm rào cản thương mại, thúc đẩy tăng trưởng của Việt Nam trên tất cả các ngành nghề và lĩnh vực. Hiệp định cũng sẽ giúp hiện đại hóa khung pháp lý của Việt Nam, củng cố môi trường thương mại và đầu tư, nâng cao các tiêu chuẩn chất lượng và an toàn thực phẩm và thúc đẩy xuất khẩu sang thị trường EU với 500 triệu người tiêu dùng.

Thứ tư, lộ trình giảm thuế và cam kết cắt giảm thuế trong EVFTA cũng sẽ mang đến cơ hội rất lớn cho Việt Nam. Các quy định về thuế trong EVFTA chính là động lực cho Việt Nam hưởng lợi không chỉ trong xuất khẩu, mà còn mở ra cơ hội cho Việt Nam nhập khẩu, tiếp cận với những loại máy móc, công nghệ hiện đại, tiên tiến của EU.

Tuy nhiên, TS. Võ Trí Thành cũng cho rằng, Việt Nam vẫn còn những rào cản về kỹ thuật, tiêu chuẩn, quy chuẩn, xuất xứ hàng hoá, sở hữu trí tuệ, vấn đề lao động, môi trường... Vì vậy, cùng với nỗ lực cả các cơ quan Nhà nước, thì doanh nghiệp cần chủ động tìm hiểu, nắm bắt thông tin về Hiệp định này.

Đưa ra lưu ý thêm với doanh nghiệp Việt Nam, TS Võ Trí Thành nhấn mạnh, ngoài cơ chế, chính sách, thông tin,… các doanh nghiệp cũng nên quan tâm đến “nguồn lực” hỗ trợ của Nhà nước. Đã có hàng loạt cơ chế mới hỗ trợ doanh nghiệp từ cấp Chính phủ đến các Bộ, ngành và cả ở cấp địa phương. “Vấn đề là bản thân doanh nghiệp đã thực sự dành sự quan tâm tìm hiểu, thực sự chủ động thay đổi mình để đáp ứng các yêu cầu mới trong thời kỳ hội nhập hay chưa”, TS. Thành khẳng định.

Cùng quan điểm với TS. Võ Trí Thành, Chủ tịch VIAC Trần Hữu Quỳnh cho hay, khi doanh nghiệp Việt Nam muốn thâm nhập vào một thị trường mới, mà trước đó chưa có kinh nghiệm thì việc tìm hiểu về các thông lệ của thị trường là vấn đề rất quan trọng. Theo đó, doanh nghiệp cần "nhập gia tuỳ tục", hiểu biết rõ thị trường mới để phòng ngừa các rủi ro pháp lý trong hoạt động thương mại quốc tế.

Ông Trần Hữu Quỳnh cho rằng, EU là thị trường thương mại hàng hoá đã được hình thành lâu đời, với nhiều thói quen, tập quán thương mại hàng trăm năm, thậm chí trở thành các chuẩn mực thương mại của một số ngành nghề. Vì vậy, thông lệ khi thoả thuận về việc giao nhận ngoại thương, thói quen sử dụng luật sư khi đàm phán, soạn thảo hợp đồng hay thói quen sử dụng các phương thức tranh chấp và hoà giải các tranh chấp thương mại quốc tế là những thông tin quan trọng mà doanh nghiệp Việt Nam cần biết và chủ động.