Tìm về Chèo cổ cùng “Tố nữ dân gian”

Tác phẩm của Họa sỹ Lý Trực Sơn.

“Tố nữ dân ca” chính là chương trình nghệ thuật tổng hợp giới thiệu cuộc gặp gỡ giữa Nhạc (Hát Chèo cổ) và Họa (Tranh giấy dó đương đại của Họa sĩ Lý Trực Sơn) nhằm nói lên sự giao lưu và tiếp biến giữa truyền thống và hiện đại trong văn hóa Việt Nam.

Triển lãm tranh giấy dó "Vân Dại" được Họa sỹ Lý Trực Sơn sáng tác trong những năm 1986 - 1989. Sinh ra tại Huế, lớn lên và sinh sống ở đồng bằng sông Hồng, ông được nuôi dưỡng bằng văn hóa và âm thanh của miền đất này. Trong các vở Chèo cổ, ông thích nhân vật “Vân Dại” - vai nữ đầy mâu thuẫn nội tâm, với các màn diễn độc đáo, các vũ điệu mê hoặc và âm nhạc đầy ấn tượng đồng quê. Với ông, Vân Dại là một bi kịch lớn của sân khấu cổ Việt Nam. Khi đi tìm một cảnh vẽ tự do để thoát ra khỏi cái gò bó chật hẹp của tranh lụa truyền thống, Lý Trực Sơn đã vẽ đợt tranh “Vân Dại” trên giấy dó và thuốc nước. Cảm hứng đến từ tiếng hát Chèo kết hợp với chất liệu này mở ra cho ông một con đường hội họa mới, mà ở đó ông nhìn thấy có một sự ăn ý lớn giữa cái được vẽ và chất liệu.

Một buổi hát Chèo cổ.

Lý Trực Sơn thể hiện nhân vật trong nhiều hình thái, động tác mà không phân biệt nó xuất phát từ nghệ thuật Chèo hay từ trí tưởng tượng. Trong “Vân Dại”, Lý Trực Sơn tìm được cách vẽ cho màu thấm và tan trên nền giấy, những hòa sắc đặc biệt của Việt Nam trên một chất liệu cổ, giấy Dó. Và với tranh "Vân Dại", các màu sắc đậm âm hưởng dân gian và cách vẽ ước lệ, phóng khoáng lấy cảm hứng từ ca nhạc cổ (Hát Chèo) với một chất liệu cổ (Giấy Dó), họa sỹ Lý Trực Sơn mong muốn tìm tòi một con đường Việt trong biểu cảm mỹ thuật của mình.

Với đêm chèo “Tố nữ dân ca”, đây sẽ là buổi trình diễn Chèo sắp đặt với câu ca, tiếng hát cùng âm nhạc và ngôn ngữ diễn xuất truyền thống của Chèo cổ, qua sự thể hiện các nghệ sỹ hàng đầu của làng Chèo Việt Nam như Thanh Hoài, Thanh Bình, Thúy Ngần, Mạnh Phóng, Trần Thịnh, Vũ Ngọc…. Chương trình muốn được là một khoảnh khắc chèo trên sân khấu hiện đại để người thưởng thức hôm nay được yêu mến và được hiểu hơn những nét đẹp văn hóa đặc trưng của bộ môn nghệ thuật cổ kính này.

PV