| Hệ thống tên lửa phòng không S-400 của Nga được chuyển đến Iran. (Nguồn: Infonet) |
Báo Thế giới & Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày.
Châu Á – Thái Bình Dương
*Thủ tướng Trung Quốc kêu gọi xây dựng một châu Á hòa bình, cởi mở: Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường ngày 10/10 tuyên bố nước này sẵn sàng hợp tác với ASEAN, Nhật Bản, Hàn Quốc và các nước châu Á khác để duy trì ý thức châu Á, phát huy trí tuệ phương Đông và tiến lên vững chắc hướng tới xây dựng một châu Á hòa bình và yên ổn, thịnh vượng chung, cởi mở và kết nối.
Thủ tướng Trung Quốc khẳng định các nước châu Á coi trọng độc lập, đồng thời nhấn mạnh các vấn đề của châu Á nên được giải quyết thông qua tham vấn của người dân châu Á và vận mệnh của châu Á phải nằm trong tay chính họ.
Theo ông Lý Cường, tất cả các quốc gia châu Á đều nhấn mạnh rằng phát triển là trên hết và hòa bình là vô cùng quan trọng. Thủ tướng Lý Cường đã đưa ra những phát biểu trên tại Hội nghị cấp cao ASEAN+3 lần thứ 27 tại Lào. (THX)
*Triều Tiên bổ nhiệm Đại sứ mới tại Thụy Sỹ: Ngày 10/10, Triều Tiên thông báo quyết định bổ nhiệm ông Jo Chol-su làm Đại sứ - Trưởng phái đoàn tại Geneva, Thụy Sỹ.
Trước đây, ông Jo Chol-su giữ cương vị Vụ trưởng Vụ các tổ chức quốc tế thuộc Bộ Ngoại giao Triều Tiên. Ông Jo Chol-su sẽ thay thế ông Han Tae-song, người được rút về nước năm ngoái.
Trong những tháng gần đây, Triều Tiên đã bổ nhiệm các đại sứ mới tại một số quốc gia, bao gồm Cuba, Việt Nam và Singapore, khi Bình Nhưỡng bắt đầu mở cửa biên giới sau đại dịch Covid-19. (Reuters)
*Nhật Bản hướng đến mối quan hệ chặt chẽ hơn với ASEAN: Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru ngày 10/10 đã nhất trí với các đối tác Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) về việc tăng cường hợp tác, đồng thời bày tỏ mối quan ngại nghiêm trọng về "hành vi quân sự hóa và cưỡng ép" ở Biển Đông.
Tại hội nghị cấp cao ASEAN-Nhật Bản tại Lào, tân Thủ tướng Ishiba khẳng định lập trường phản đối các hành động vi phạm chủ quyền quốc gia ở Biển Hoa Đông, trong bối cảnh gia tăng lo ngại về hành vi quyết đoán quân sự của Bắc Kinh ở không phận và vùng biển gần Nhật Bản.
Ngoài ra, ông Ishiba tuyên bố Nhật Bản sẽ tiếp tục "liên hệ chặt chẽ với Trung Quốc ở nhiều cấp độ khác nhau", trong bối cảnh hai cường quốc Đông Á này đặt mục tiêu xây dựng mối quan hệ song phương mang tính xây dựng và ổn định. (Kyodo)
*ASEAN kêu gọi giảm leo thang bạo lực ở Myanmar: Các nhà lãnh đạo Đông Nam Á ngày 10/10 ủng hộ các nỗ lực tìm kiếm giải pháp hòa bình cho cuộc nội chiến ở Myanmar, trong đó có việc hợp tác nhiều hơn với các quốc gia láng giềng và Liên hợp quốc để giải quyết cuộc khủng hoảng và những tác động rộng lớn hơn.
Theo một tuyên bố về vấn đề Myanmar được đưa ra trong hội nghị cấp cao ASEAN tại Lào, các nhà lãnh đạo cũng kêu gọi tất cả các bên ở Myanmar, "đặc biệt là lực lượng vũ trang và lực lượng an ninh có liên quan", giảm leo thang bạo lực và ngừng nhắm mục tiêu vào dân thường. (Reuters)
*Trung Quốc tìm cách bảo vệ công dân và dự án tại Pakistan: Trong tuyên bố ngày 10/10, Trung Quốc cho biết sẽ hợp tác với Pakistan để bảo vệ sự an toàn, an ninh của nhân viên người Trung Quốc cũng như các dự án và tổ chức của nước này tại Pakistan, sau vụ 2 kỹ sư Trung Quốc bị một nhóm phiến quân ly khai sát hại hôm 6/10.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh khẳng định bà không biết thông tin chính quyền Pakistan đang tìm cách hạn chế sự di chuyển của công dân Trung Quốc trong thời gian Tổ chức hợp tác Thượng Hải nhóm họp vào tuần tới, vì rủi ro an ninh từ các nhóm phiến quân. (Reuters)
*Thủ tướng Nhật-Trung hội đàm tại Lào: Bộ Ngoại giao Nhật Bản thông báo, Thủ tướng nước này Ishiba Shigeru và người đồng cấp Trung Quốc Lý Cường đã tiến hành cuộc hội đàm đầu tiên vào ngày 10/10 tại Lào.
Nhật Bản và Trung Quốc đã nhất trí thúc đẩy "mối quan hệ cùng có lợi trên cơ sở lợi ích chiến lược chung" khi người tiền nhiệm của ông Ishiba là Kishida Fumio và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gặp nhau tại San Francisco (Mỹ) vào tháng 11 năm ngoái.
Ông Ishiba đã tuyên bố ông sẽ xây dựng mối quan hệ "mang tính xây dựng và ổn định" với Trung Quốc, song cũng kêu gọi Bắc Kinh hành động có trách nhiệm. Hai nước đã bất đồng quan điểm về nhiều vấn đề, bao gồm cả các vụ xâm nhập liên tục của tàu Trung Quốc vào vùng biển của Nhật Bản xung quanh quần đảo Senkaku do Tokyo kiểm soát song Bắc Kinh cũng tuyên bố chủ quyền ở Biển Hoa Đông. (Kyodo)
Châu Âu
*Tổng thống Ukraine thăm một loạt nước châu Âu: Ngày 10/10, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky có chuyến công du chớp nhoáng đến Anh, Pháp và Italy, nơi ông sẽ gặp các nhà lãnh đạo châu Âu nhằm bảo đảm viện trợ cho nước này trước cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vào tháng tới.
Nhà lãnh đạo Ukraine sẽ tìm cách bảo đảm tối đa sự hỗ trợ về tài chính và quân sự từ các nước châu Âu, trong bối cảnh ông Donald Trump có thể đắc cử Tổng thống Mỹ khiến sự ủng hộ của Washington trở nên khó đoán định.
Cùng ngày, Tổng thống Zelenskysẽ gặp tân Tổng thư ký NATO Mark Rutte tại Anh. Dự kiến, ông Zelensky sẽ có cuộc gặp Giáo hoàng Francis tại Vatican và gặp Thủ tướng Đức Olaf Scholz tại Berlin vào ngày 11/10. (AFP)
*Ukraine thông qua mức tăng thuế lịch sử để bù chi phí quân sự: Ngày 10/10, Quốc hội Ukraine đã thông qua dự luật thứ hai liên quan đến luật về mức tăng thuế lịch sử. Theo đó, mức thuế quân sự tăng mạnh từ 1,5% lên 5%, chỉ riêng quân nhân được giữ nguyên mức thuế cũ.
Ngoài ra, luật mở rộng diện phải đóng loại thuế được áp dụng từ năm 2014 thu từ thu nhập cá nhân để phục vụ cho nhu cầu của quân đội Ukraine. Luật mới cũng thiết lập mức thuế lợi tức ngân hàng năm 2024 là 50%. Luật có hiệu lực từ ngày 20/10, nhưng một số loại thuế sẽ phải nộp từ ngày 1/10. Dự kiến luật mới sẽ mang lại thêm 58 tỷ hryvnia (hơn 1,4 tỷ USD) cho ngân sách vào năm 2024 và 137 tỷ hryvnia vào năm 2025.
Giới quan sát chỉ ra rằng việc Ukraine tăng thuế cao chưa từng có là do các đối tác nước ngoài đã không tài trợ đủ cho nhu cầu quân sự của nước này trong cuộc xung đột với Nga. (AFP)
*NATO chuẩn bị tập trận hạt nhân thường niên: Ngày 10/10, Tổng thư ký Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) Mark Rutte tuyên bố, liên minh quân sự này sẽ bắt đầu tiến hành cuộc tập trận hạt nhân thường niên vào ngày 14/10 và kéo dài khoảng hai tuần, trong bối cảnh Tổng thống Nga Vladimir Putin liên tục đưa ra phát ngôn liên quan đến vũ khí hạt nhân.
Phát biểu tại London sau các cuộc gặp với Thủ tướng Keir Starmer và Tổng thống Ukraine Volodimir Zelensky, ông Rutte nhấn mạnh: "Trong một thế giới bất ổn, việc kiểm tra và củng cố khả năng phòng thủ có vai trò rất quan trọng, để đối thủ biết rằng NATOluôn sẵn sàng và có thể đáp trả mọi mối đe dọa".
Cuộc tập trận không sử dụng vũ khí thật. Tuy nhiên, khoảng 2.000 quân nhân tham gia diễn tập ở "khu vực Biển Bắc" sẽ mô phỏng các nhiệm vụ, trong đó có máy bay chiến đấu mang đầu đạn hạt nhân của Mỹ. (Reuters)
*Ukraine cho phép người nước ngoài tham gia quân đội: Ngày 10/10, Verkhovna Rada (Quốc hội) Ukraine đã thông qua dự luật về phục vụ quân đội Ukraine đối với người nước ngoài và người không quốc tịch.
Luật này quy định rằng người nước ngoài và người không quốc tịch ở Ukraine sẽ được phép ký hợp đồng với Lực lượng vũ trang Ukraine và lực lượng Vệ binh quốc gia để gia nhập hàng ngũ ở các vị trí binh nhì, trung sĩ và sĩ quan.
Tới đây Ukraine sẽ thành lập Trung tâm tuyển dụng người nước ngoài, nơi sẽ tiến hành kiểm tra các ứng cử viên nhập ngũ ở các điều kiện: hiện diện hợp pháp trên lãnh thổ; không có trách nhiệm hành chính hoặc hình sự theo luật pháp Ukraine; không liên quan đến các hoạt động tình báo và lật đổ của các quốc gia nước ngoài chống lại Ukraine. (AFP)
*Nga công bố bằng chứng Ukraine sử dụng vũ khí hóa học: Đại diện thường trực của Nga tại Tổ chức cấm vũ khí hóa học (OPCW) Vladimir Tarabrin ngày 9/10 thông báo Moscow đã chuyển giao cho OPCW kết quả điều tra về việc Ukraine sử dụng vũ khí hóa học và yêu cầu thông tin này phải được xem xét một cách nghiêm túc nhất có thể.
Theo cơ sở dữ liệu của OPCW, phía Nga đã chuyển giao tài liệu về việc Ukraine sử dụng vũ khí hóa học để cung cấp cho các quốc gia thành viên vào ngày 3/10.
Sau đó, ngày 7/10, Trung tướng Igor Kirillov - Tư lệnh Lực lượng phòng vệ phóng xạ, hóa học và sinh học của quân đội Nga - tuyên bố quân đội Nga đã công bố sự thật về việc Ukraine sử dụng vũ khí hóa học bí mật dưới vỏ bọc là đạn khói ở tỉnh Kursk hồi tháng 8. (Sputniknews)
Trung Đông-Châu Phi
*Iran tuyên bố sẵn sàng cho mọi kịch bản trong xung đột Trung Đông: Ngoại trưởng Iran Abbas Aragchi ngày 10/10 tuyên bố chính quyền Tehran sẵn sàng cho mọi kịch bản trong bối cảnh tương lai bất định của cuộc xung đột ở Trung Đông và phản ứng sắp xảy ra của Israel.
Trả lời phỏng vấn kênh truyền hình Al Jazeera, ông Aragchi nhấn mạnh: "Chúng tôi đã sẵn sàng cho mọi kịch bản, song chúng tôi không tìm kiếm chiến tranh hay leo thang tình hình. Người Israel có thể thử thách quyết tâm của Iran".
Theo Bộ trưởng Ngoại giao Iran, Israel đang tìm cách mở rộng phạm vi xung đột trong khu vực và đang cố gắng lôi kéo Tehran vào một cuộc đối đầu công khai. (Al Jazeera)
*Quân đội Israel nổ súng vào 3 vị trí của UNIFL ở miền Nam Lebanon: Một nguồn tin từ Liên hợp quốc (LHQ) ngày 10/10 đã tiết lộ với hãng thông tấn Reuters rằng quân đội Israel đã nổ súng vào 3 vị trí mà Lực lượng gìn giữ hòa bình LHQ (UNIFL) đang đồn trú tại khu vực miền Nam Lebanon.
Theo nguồn tin trên, một trong những địa điểm bị bắn là căn cứ chính của UNIFL tại thành phố Naqoura. Tháp canh của căn cứ đã bị trúng đạn tăng khiến hai nhân viên của LHQ bị thương song không nghiêm trọng.
Cũng theo nguồn tin trên, hai vị trí khác của UNIFL cũng bị trúng đạn nhưng không nghiêm trọng và không có thương vong. (Al Jazeera)
*Israel thâm hụt ngân sách lên tới 8,5% GDP: Theo số liệu do Bộ Tài chính Israel công bố ngày 10/10, thâm hụt ngân sách của nước này tăng lên 8,5% tổng sản phẩm quốc nội (GDP), tương đương với 2,3 tỷ USD, vào tháng 9 trong bối cảnh Chính phủ Israel tiếp tục đổ hàng tỷ Shekel (đồng tiền nội địa Israel) vào cuộc chiến chống Hamas và Hezbollah.
Thâm hụt ngân sách của Israel đã tăng từ 7,6% GDP vào tháng 6, 8,1% vào tháng 7 và 8,3% vào tháng 8, trong bối cảnh chi tiêu quân sự và dân sự ngày càng tăng cho các cuộc chiến đang diễn ra. Vào tháng 9, chi tiêu của Chính phủ Israel lên tới 13,5 tỷ USD, nâng tổng chi tiêu kể từ đầu năm lên khoảng 120 tỷ USD, tăng 31% so với cùng kỳ năm 2023. Khoản tài chính dành cho chiến tranh kể từ khi bắt đầu cuộc chiến tại Gaza từ tháng 10 năm ngoái đã tăng vọt lên 27 tỷ USD. (Al Jazeera)
*Nga chuyển giao hệ thống tên lửa phòng không S-400 cho Iran: Trang mạng Global Eye News ngày 10/10 dẫn các nguồn tin cho biết LB Nga đã chuyển giao hệ thống tên lửa phòng không S-400 hiện đại cho Iran.
Động thái này đang gây lo ngại cho các nước phương Tây, vốn coi đây là hành động tăng cường khả năng phòng thủ của Iran trong bối cảnh tình hình leo thang ở Trung Đông.
Hệ thống tên lửa phòng không S-400 là một trong những hệ thống tiên tiến nhất trên thế giới, có khả năng tấn công hiệu quả các mục tiêu trên không ở khoảng cách xa.
Việc cung cấp một tổ hợp như vậy có thể thay đổi đáng kể cán cân sức mạnh trong khu vực. Tehran, đối mặt với mối đe dọa tấn công quân sự từ Israel và Mỹ, có thể sử dụng S-400 để bảo vệ các tài sản quan trọng của mình, gồm các cơ sở quân sự và công nghiệp, cũng như các cơ sở hạt nhân. (Global Eye News)
Châu Mỹ - Mỹ Latinh
*Mỹ phủ nhận đàm phán với Iran về lệnh ngừng bắn ở Trung Đông: Báo Times of Israel ngày 9/10 dẫn lời người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Matthew Miller ngày 9/10 phủ nhận thông tin cho rằng Washington và các quốc gia Arab đã tiến hành những cuộc đàm phán bí mật với Iran về lệnh ngừng bắn toàn diện nhằm cùng lúc xoa dịu mọi cuộc xung đột ở Trung Đông.
Ông Miller tuyên bố: “Chưa có ai liên hệ với Mỹ về đề xuất như vậy và chúng tôi cũng không đàm phán với bất kỳ quốc gia nào về đề xuất này”. Tuy nhiên, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ cũng khẳng định Washington hoan nghênh việc chấm dứt xung đột trên toàn khu vực. (Al Jazeera)
*Colombia đàm phán gia nhập Sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc: Ngoại trưởng Colombia Luis Gilberto Murillo ngày 9/10 đã đến Bắc Kinh để khởi động tiến trình đàm phán đưa quốc gia Nam Mỹ gia nhập Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI)của Trung Quốc.
Động thái trên diễn ra sau chuyến thăm của Tổng thống Colombia Gustavo Petro tới Trung Quốc hồi tháng 10/2023, thời điểm hai nước nhất trí nâng cấp quan hệ song phương lên Đối tác chiến lược, đồng thời ký kết hàng chục hiệp định hợp tác thương mại và kinh tế, khoa học và giáo dục.
Colombia đang giao nhiều dự án cơ sở hạ tầng quan trọng về giao thông và khai thác mỏ cho các doanh nghiệp Trung Quốc. Trong số những khoản đầu tư từ nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới vào Colombia, nổi bật nhất là dự án tàu điện ngầm Bogotá. Nhiều công ty nổi tiếng của Trung Quốc như tập đoàn viễn thông Huawei, nhà sản xuất ô tô BYD hay hãng thời trang Shein đã hiện diện tại Colombia. (AFP)
*Bầu cử Mỹ 2024: Ông D.Trump tiếp tục từ chối tranh luận lần hai với bà K.Harris: Ngày 9/10, cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đã từ chối lời mời tham gia cuộc tranh luận với Phó Tổng thống Kamala Harris do kênh Fox News dự kiến tổ chức vào ngày 24/10 hoặc 27/10.
Trên mạng xã hội Truth Social, ông Trump cho rằng thời điểm hiện tại đã "quá muộn" để tổ chức một cuộc tranh luận vì cử tri đã đi bỏ phiếu sớm. Ông khẳng định sẽ không tham gia cuộc tranh luận thứ hai với bà Harris vì "không có gì để tranh luận". Cựu Tổng thống Trump cũng giải thích rằng trước đó ông đã chấp nhận lời mời tranh luận của Fox News vào ngày 4/9, nhưng bà Harris đã từ chối.
Cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ đang ở vào giai đoạn quyết liệt, khi chỉ còn chưa đầy một tháng nữa là đến ngày bỏ phiếu chính thức 5/11. Phó Tổng thống Harris và đối thủ của đảng Cộng hòa, cựu Tổng thống Trump, đang cạnh tranh sít sao. (Reuters)