| Tổng thống Indonesia Joko Widodo khẳng định chính sách của Indonesia và ASEAN trước sự cạnh tranh của các cường quốc tại Đại học Georgetown, Mỹ ngày 13/11. (Nguồn: Kemlu) |
Báo Thế giới & Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày.
Nga-Ukraine
* Phòng không Nga bắn hạ 4 UAV của Ukraine: Ngày 14/11, Bộ Quốc phòng xứ bạch dương cho biết phòng không nước này đã bắn hạ 4 máy bay không người lái (UAV) của Ukraine trên bầu trời các tỉnh Moscow, Tambov, Oryol và Bryansk.
Tuyên bố nêu rõ: “Rạng sáng 14/11, nỗ lực thực hiện một cuộc tấn công bằng UAV nhằm vào các mục tiêu trên lãnh thổ Nga của chính quyền Kiev đã bị chặn đứng”. Hiện chưa có thông tin về thiệt hại hoặc thương vong của người dân.
Trước đó, ngày 12/11, lực lượng phòng không Nga đã phá hủy một UAV trên bầu trời tỉnh Belgorod. Cũng không có thông tin về thiệt hại hay thương vong. (TASS)
* Ukraine có “sáng kiến” để phá phòng tuyến Nga: Ngày 14/11, trả lời phỏng vấn, Nghị sĩ Verkhovna Rada (Quốc hội) Ukraine Yevgeny Shevchenko cho biết Tổng tư lệnh Các Lực lượng Vũ trang Ukraine (VSU) Valery Zaluzhny đã đề nghị Tổng thống Volodymyr Zelensky tạo ra một “đội quân robot” để thay thế binh sĩ.
Ông lưu ý rằng Tướng Zaluzhny từ lâu đã ủng hộ một đội quân công nghệ cao. Trong cuộc trả lời phỏng vấn với tạp chí The Economist (Anh), nơi ông nói về “sự bế tắc”, Tổng tư lệnh cũng nói về sự cần thiết của tiến bộ về công nghệ.
Trước đó, trong mùa hè này, Tướng Zaluzhny, với tư cách là thành viên phái đoàn Ukraine, đã đến thăm Mỹ. Tại đây, ông đã tham dự một cuộc triển lãm robot ở New York. Sau đó, ông rất tâm đắc ý tưởng thành lập một “đội quân robot” và thậm chí còn đề nghị Tổng thống Zelensky mua một số lượng nhất định những cỗ máy này để phản công và xuyên thủng hàng phòng ngự của Nga. (TTXVN)
* Mỹ cần tăng cường can dự để Ukraine giành ưu thế: Ngày 13/11, Newsweek (Mỹ) dẫn lời một thành viên Quốc hội Mỹ giấu tên cho biết để Ukraine giành chiến thắng trước Nga, Mỹ sẽ phải “tăng cường can dự đáng kể”, và Mỹ sẽ không đồng ý với điều này.
Ông nêu rõ: “Vấn đề là liệu chúng ta có duy trì được lộ trình hiện nay không”. Nguồn tin lưu ý mức độ can thiệp cần thiết của Washington để Kiev có ưu thế sẽ đòi hỏi “sự cam kết và khả năng lãnh đạo chưa từng có từ cuối Chiến tranh Lạnh”.
Ngoài ra, chiến dịch tranh cử tổng thống của ông Donald Trump sẽ chỉ làm sâu sắc thêm sự chia rẽ ở Quốc hội Mỹ về vấn đề Ukraine. Ông nhấn mạnh: “Tôi nghĩ họ (Ukraine) có vấn đề. Có lẽ, vấn đề này sẽ còn trở nên lớn hơn”. (Newsweek)
Israel-Hamas
* Israel vô hiệu hóa gần một nửa Hamas: Ngày 13/11, Lực lượng phòng vệ Israel (IDF) cho biết tính đến nay, Israel đã vô hiệu hóa sức chiến đấu của 10/24 tiểu đoàn Hamas.
Ngoài ra, IDF đã lần đầu tiên thông báo về quy mô và thành phần các đơn vị Hamas. Theo đó, Hamas có 30.000 tay súng, chia làm 5 lữ đoàn với 24 tiểu đoàn. Mỗi tiểu đoàn có hơn 1.000 người, chia thành các đơn vị như đơn vị sử dụng tên lửa chống tăng, đơn vị bắn tỉa, đơn vị đường không (sử dụng UAV và dù lượn).
Trong một tin liên quan, hình ảnh trên mạng xã hội cho thấy binh lính thuộc Lữ đoàn Golani của IDF đã chụp ảnh cùng Quốc kỳ Israel bên trong Tòa nhà Quốc hội tại thành phố Gaza sau khi chiếm được địa điểm này.
Trước đó, Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Gallant tuyên bố: “Hamas đã mất quyền kiểm soát Gaza”. Ông khẳng định lực lượng này “đang chạy về phía Nam”. Tòa nhà Quốc hội Gaza là nơi hội họp của các nhà lập pháp Hamas từ khi phong trào này kiểm soát Dải Gaza vào năm 2007. (Jerusalem Post/Times of Israel)
* Israel tiếp tục kêu gọi người dân Gaza di chuyển về phía Nam: Ngày 13/11, trong tuyên bố đăng trên mạng xã hội X, người phát ngôn IDF cho biết “hành lang sơ tán” sẽ mở cửa từ 9h sáng đến 4h chiều. Ngoài ra, tất cả thường dân bị mắc kẹt ở phía Bắc sẽ có thể đi về phía Đông tới đường cao tốc chính Salah al-Din trong khoảng thời gian từ 10h sáng đến 4h chiều để đến khu vực phía Nam Wadi Gaza.
Theo tuyên bố, động thái tạm dừng giao tranh vì mục đích nhân đạo cũng sẽ diễn ra từ 10h sáng đến 2h chiều tại thị trấn Rafah của Palestine.
Những ngày qua, tình hình tại Dải Gaza đã trở nên đặc biệt khó khăn, nhất là đối bệnh nhân ở các bệnh viện Bắc Dải Gaza, vốn không thể di chuyển do thương tích, bệnh tật.
Nhiều tuần qua, Israel đã kêu gọi dân thường ở phía Bắc Gaza di chuyển về phía Nam vì sự an toàn của họ. Tuy nhiên, một số cuộc không kích của Israel cũng đã phá hủy nhiều khu vực ở phía Nam Dải Gaza. Song theo quan chức IDF, những cuộc tấn công này chỉ nhằm vào các thành viên của Hamas. (RTBF)
* Israel-Hamas sắp đạt được thỏa thuận về con tin? Ngày 14/11, tờ Washington Post (Mỹ) dẫn lời một quan chức cấp cao đưa tin hai bên sắp đạt được thỏa thuận trao đổi khoảng 70 con tin đang bị giam giữ ở Dải Gaza lấy 275 người Palestine đang bị giam giữ ở quốc gia Do Thái. Theo quan chức yêu cầu giấu tên trên, cánh vũ trang của Hamas đã thông báo với nhà trung gian Qatar rằng họ sẵn sàng thả 70 phụ nữ và trẻ em để đổi lấy một lệnh ngừng bắn kéo dài 5 ngày, cùng với 200 trẻ em cũng 75 phụ nữ Palestine bị giam giữ ở Israel.
Trong khi đó, người phát ngôn Lữ đoàn al-Qassam của Hamas, Abu Obaida cho rằng thỏa thuận ngừng bắn nên bao gồm lệnh ngừng bắn hoàn toàn và cho phép viện trợ cũng như cứu trợ nhân đạo tới tất cả các vùng trong Dải Gaza. (Reuters)
* Israel có thể chịu thêm áp lực quốc tế trong 2-3 tuần tới: Ngày 14/11, Ngoại trưởng Israel Eli Cohen cho biết, áp lực ngoại giao đã bắt đầu tăng và “cánh cửa ngoại giao” cho chiến dịch của DF ở Dải Gaza có thể sẽ vẫn mở trong 2 hoặc 3 tuần nữa, trước khi sức ép trở nên nặng nề hơn. Tuy nhiên, ông không nêu rõ sức ép đó là yêu cầu ngừng bắn hay chỉ là việc phải hỗ trợ dân thường nhiều hơn.
Theo ông Cohen, trong các cuộc trò truyện thời gian qua, các đối tác ngoại giao đã kín đáo yêu cầu Israel ngừng bắn, song chưa công khai nêu vấn đề này. Tuy nhiên, ông khẳng định nước này sẽ quyết tâm thực hiện chiến dịch quân sự cho đến khi đạt được mục tiêu là loại bỏ Hamas và giải thoát hơn 240 con tin đang bị bắt giữ. Ông nêu rõ: “Thế giới phải chấp nhận rằng Israel sẽ không dừng lại cho đến khi giải thoát được những người bị bắt giữ”, đồng thời cho biết Bộ Ngoại giao Israel đang hợp tác với các nước châu Âu nhằm sớm mở “hành lang nhân đạo đường biển” với Dải Gaza để cung cấp thiết bị, vật tư cho vùng đất này. (Times of Israel)
* Hezbollah tăng cường tấn công Israel: Vào lúc 10h35 sáng 13/11, các chiến binh của phong trào Hồi giáo tại Lebanon đã sử dụng tên lửa tấn công lực lượng pháo binh của Israel tại khu vực Dhahirah, gây ra nhiều tổn thất cho các đơn vị Israel. Đồng thời, lúc 11h cùng ngày, các tay súng Hezbollah đã sử dụng tên lửa tấn công lực lượng bộ binh Israel gần căn cứ quân sự Branit. Ngoài ra, lúc 12h30, Hezbollah đã tấn công các đơn vị Israel tại khu vực Raheh. Sau đó, vào lúc 15h, Hezbollah đã tấn công các đơn vị Israel tại khu vực Al-Ramtha. Israel đã đáp trả khi tấn công vào các thị trấn ngoại ô miền Nam Lebanon. (MNA)
* 5 người Palestine thiệt mạng ở Bờ Tây: Ngày 14/11, hãng thông tấn Nhà nước WAFA (Palestine) đưa tin rạng sáng cùng ngày lực lượng an ninh Israel đã sử dụng UAV tấn công vùng Tulkarem, phía Bắc Bờ Tây, khiến 3 người thiệt mạng. Đụng độ giữa lực lượng an ninh Israel với người dân Palestine ở một trại tị nạn gần thành phố này cũng khiến 2 người Arab khác thiệt mạng. Quân đội Israel cùng ngày xác nhận đang triển khai chiến dịch trấn áp ở Bờ Tây. (TTXVN)
* Ngoại trưởng Mỹ, Anh điện đàm: Ngày 13/11, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và tân Ngoại trưởng Anh David Cameron đã điện đàm thảo luận về cuộc xung đột Israel-Hamas, Trung Quốc và hỗ trợ Ukraine. Người phát ngôn Bộ Ngoại Mỹ Matthew Miller cũng cho biết thêm: “Ngoại trưởng Blinken và Ngoại trưởng Cameron nhấn mạnh sự bền chặt trong quan hệ đặc biệt Mỹ-Anh và tầm quan trọng của mối quan hệ này đối với an ninh khu vực và toàn cầu”. (Reuters)
* Ai Cập bố trí 37 bệnh viện để tiếp nhận người bị thương từ Dải Gaza: Ngày 13/11, điều trần trước Hạ viện Ai Cập, Bộ trưởng Y tế nước này Khaled Abdel Ghaffar cho biết các bệnh viện tại 8 tỉnh đã sẵn sàng tiếp nhận các bệnh nhân Palestine và người bị thương từ dải Gaza. Hiện 13 bệnh viện đã triển khai tích cực điều trị cho các bệnh nhân.
Ông Abdel-Ghaffar nói thêm rằng Bộ Y tế nước này đã thành lập các ủy ban xử lý khủng hoảng và chuẩn bị các phòng cấp cứu, vạch ra kế hoạch nhằm đảm bảo các dịch vụ cấp cứu, điều trị và phòng ngừa để xử lý các tình huống xấu nhất.
Theo Bộ trưởng Y tế Ai Cập, 150 xe cứu thương đã được phân bổ để chuyển bệnh nhân từ cửa khẩu biên giới Rafah. Ông cũng nhấn mạnh sự sẵn sàng của ngành y tế Ai Cập và tính chuyên nghiệp trong việc xử lý các ca bệnh. Nước này cũng đã tiếp cận được Bệnh viện Al-Shifa ở Gaza để tiếp nhận trẻ em từ đây. Theo ông Abdel-Ghaffar, hiện 90% số bệnh viện ở Gaza không còn hoạt động do thiếu điện.
Ngoài ra, Bộ trưởng Abdel-Ghaffar cho hay Ai Cập hiện đang đàm phán để tiếp nhận thêm ca bệnh từ Gaza và lưu ý rằng hiện có khoảng 1.500 trường hợp đang chạy thận ở dải đất ven Địa Trung Hải này. Theo lãnh đạo ngành y tế này, Cairo cũng vạch ra kế hoạch hỗ trợ chăm sóc sức khỏe ở Gaza. Ai Cập cũng đã tiếp nhận nhiều ca bệnh khác nhau từ Gaza, bao gồm bỏng nặng, gãy xương, chấn thương mắt, chấn thương nội tạng, liệt tứ chi do mảnh đạn và ung thư. (TTXVN)
Mỹ-Trung
* Liên lạc Mỹ-Trung đang đưa hai nước “đi theo lộ trình đúng đắn”: Ngày 13/11 (giờ địa phương), phát biểu sau khi kết thúc Hội nghị Bộ trưởng Tài chính các nền kinh tế thành viên Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC), Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen nhấn mạnh “quản lý có trách nhiệm mối quan hệ kinh tế Mỹ-Trung” là “ưu tiên hàng đầu” tại San Francisco.
Ngoài ra, bà cũng đề cập tới cuộc gặp với Phó Thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong vào tuần trước, cũng như có “cuộc gặp hữu ích” với tân Bộ trưởng Tài chính Trung Quốc Lam Phật An trong tuần này. (Tân Hoa xã)
Đông Nam Á
* Indonesia tuyên bố không chọn phe giữa các cường quốc: Ngày 13/11, phát biểu trước các học giả và sinh viên tại Đại học Georgetown ở Washington D.C. (Mỹ), Tổng thống Indonesia Joko Widodo khẳng định Jakarta sẵn sàng xây dựng mối quan hệ hợp tác với tất cả các nước và sẽ không đứng về phía bất kỳ cường quốc nào ngoại trừ hòa bình và nhân đạo. Ông nhấn mạnh: “Đó là nguyên tắc của chúng tôi khi đảm nhiệm chức Chủ tịch G20 và ASEAN, trong bối cảnh thế giới bị chia rẽ với sự cạnh tranh rất gay gắt và tình hình địa chính trị nóng bỏng”.
Theo ông Widodo, đối với Indonesia, những khác biệt dẫn đến cạnh tranh giữa các quốc gia là điều bình thường. Tuy nhiên, các bên cần quản lý những khác biệt này để không gây ra xung đột công khai kéo theo nguy cơ bất ổn trong khu vực.
Nhà lãnh đạo này nói thêm: “Truyền thông, không gian cho đối thoại, phối hợp, hợp tác là chìa khóa để đạt được sự ổn định và hòa bình ở khu vực và thế giới”. Theo ông, thế giới hiện đang phải đối mặt vấn đề nhân đạo trong xung đột Nga-Ukraine, cũng như Israel-Hamas. Đồng thời, ông tin rằng sự đoàn kết và lãnh đạo toàn cầu là chìa khóa để giải quyết cuộc xung đột nhân đạo kéo dài. (TTXVN)
Nam Thái Bình Dương
* Thủ tướng đắc cử New Zealand không dự hội nghị thượng đỉnh APEC: Ngày 14/11, người phát ngôn của Đảng Quốc gia cho biết Thủ tướng đắc cử của New Zealand Christopher Luxon, người tham gia sâu vào các cuộc đàm phán liên minh, “sẽ không tham dự Hội nghị lãnh đạo các nền kinh tế APEC”.
Đảng Quốc gia của ông Luxon đã giành tỷ lệ phiếu bầu cao nhất trong tổng tuyển cử tháng 10/2023. Tuy nhiên, đảng này vẫn cần sự hỗ trợ của đảng theo chủ nghĩa tự do ACT và đảng dân túy New Zealand First để cầm quyền. Trả lời phỏng vấn báo chí, ông Luxon tuyên bố: “Chúng tôi đã đạt được tiến bộ lớn trong việc gắn kết một liên minh, nhưng vẫn còn những vấn đề cần giải quyết”. Đàm phán của liên minh ba đảng đã diễn ra từ khi có kết quả cuối cùng ngày 3/11. (Reuters)
Đông Bắc Á
* Nhật Bản muốn tiếp tục đàm phán với Nga về quần đảo tranh chấp: Ngày 14/11, Chánh Văn phòng Nội các Nhật Bản Matsuno Hirokazu cho biết nước này đang tìm cách nối lại đàm phán với Nga về vấn đề “trả lại” quần đảo Kuril (Nhật Bản cũng tuyên bố chủ quyền và gọi là Vùng lãnh thổ phương Bắc). Quan chức Nhật Bản nói: “Chủ đề đàm phán về một hiệp ước hòa bình với Nga là chủ quyền của các đảo Kunashir, Iturup, Shikotan và Habomai”. Ông cũng nhấn mạnh rằng đối với Nhật Bản, 4 hòn đảo này là một phần lãnh thổ cố hữu và không tách rời.
Ông Matsuno lưu ý Nhật Bản tiếp tục thúc đẩy đàm phán với Nga về trả lại Vùng lãnh thổ phương Bắc để ký hiệp ước hòa bình dựa trên các thỏa thuận giữa hai nước trước đây. Song do xung đột ở Ukraine, hiện rất khó để các bên đưa ra bất kỳ tuyên bố cụ thể nào về đàm phán hiệp ước hòa bình lúc này. (Kyodo)
* Nhật Bản đề xuất tham gia AUKUS: Ngày 13/11, trong chuyến thăm Australia, Phó Chủ tịch Đảng Dân chủ tự do (LDP) cầm quyền của Nhật Bản Aso Taro đã đề cập đề khả năng Trung Quốc triển khai một chiến dịch quân sự ở eo biển Đài Loan, với mục tiêu đầu tiên là đảo Kim Môn. Khi đó, vai trò Hạm đội Thái Bình Dương của Mỹ sẽ bị giảm sút. Cựu Thủ tướng Nhật Bản cũng chỉ ra rằng mục tiêu dài hạn của Trung Quốc là mở rộng ảnh hưởng “chuỗi đảo thứ 2” bao gồm các đảo Izu và Ogasawara của Nhật Bản cũng như quần đảo Mariana.
Trong dịp này, Phó chủ tịch LDP cũng đề xuất bổ sung Nhật Bản vào thỏa thuận an ninh Australia-Anh-Mỹ, biến thỏa thuận này thành “JAUKUS”. (Jiji Press)
Châu Âu
* Điện Kremlin bác cáo buộc giúp Triều Tiên né trừng phạt: Ngày 14/11, Điện Kremlin cho biết cáo buộc của Washington rằng Moscow và Bắc Kinh đang giúp đỡ chính quyền Bình Nhưỡng né tránh lệnh trừng phạt là “hoàn toàn vô căn cứ”.
Trước đó cùng ngày, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin bày tỏ lo ngại rằng Trung Quốc và Nga đang giúp Triều Tiên mở rộng khả năng quân sự bằng cách cho phép nước này tránh biện pháp trừng phạt của Liên hợp quốc. (TASS)
* Đức: Số vụ tấn công nhằm vào người tị nạn tăng mạnh: Một báo cáo ngày 14/11 cho thấy, trong 9 tháng đầu năm nay, cảnh sát Đức đã ghi nhận 1.515 vụ tấn công nhằm vào người tị nạn. Số lượng này trong cả năm 2022 là 1.371 vụ. Đáng chú ý, các vụ tấn công này không chỉ xảy ra trên đường phố mà còn ngay cả tại các địa điểm mà người tị nạn cư trú. Ngoài ra, thủ phạm thực hiện các hành vi bạo lực thường có tư tưởng “bài ngoại”, thù địch với người tị nạn.
Theo Nghị sĩ Clara Bünger, nước Đức hiện không còn là nơi trú ẩn an toàn cho người tị hạn. Nhiều người đã bị tấn công, làm nhục và bị phân biệt đối xử mỗi ngày. Bà kêu gọi chính phủ liên bang và chính quyền các bang khẩn trương thiết lập và thực hiện các biện pháp bảo vệ phù hợp cho người tị nạn. (TTXVN)