| Truyền thông Mỹ đưa tin, Tổng thống Joe Biden chính thức cho phép Ukraine tấn công sâu vào lãnh thổ của Nga. (Nguồn: AFP) |
Báo Thế giới & Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày.
Châu Á – Thái Bình Dương
*Trung Quốc thừa nhận máy bay “vô tình” xâm phạm không phận Nhật Bản: Các quan chức Chính phủ Nhật Bản ngày 19/11 cho biết Trung Quốc đã thừa nhận một máy bay quân sự của nước này xâm phạm không phận Nhật Bản hồi tháng 8 nhưng khẳng định đây không phải hành động cố ý.
Các quan chức trên được Chính phủ Trung Quốc thông báo rằng máy bay do thám Y-9 đã gặp nhiễu động, buộc phi hành đoàn phải thực hiện hành động tránh khiến máy bay đi vào không phận Nhật Bản ở Biển Hoa Đông hôm 26/8. (Kyodo)
*Tổng thống Philippines muốn củng cố liên minh với Mỹ: Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos ngày 19/11 tuyên bố ông đã có cuộc điện đàm “rất thân tình” với Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump và bày tỏ mong muốn củng cố liên minh giữa hai nước.
Phát biểu trước báo giới trong khuôn khổ chuyến thăm đảo Catanduanes hôm 16/11, Tổng thống Marcos thông báo cuộc điện đàm với ông Trump đã diễn ra trong bầu không khí “rất thân tình” và "hiệu quả”. Tổng thống Marcos cũng cho rằng ông Trump “vui khi nghe tin từ Philippines”.
Nhà lãnh đạo Philippines nêu rõ: “Sự ủng hộ áp đảo của người Philippines tại Mỹ đối với chiến thắng đầy thuyết phục của Ngài là minh chứng cho tình hữu nghị sâu sắc và bền chặt giữa hai quốc gia chúng ta”. (AFP)
*Trung Quốc tuyên bố sẵn sàng thực thi thỏa thuận với Ấn Độ: Trung Quốc ngày 19/11 tuyên bố nước này sẵn sàng thực hiện những thỏa thuận chung quan trọng đã đạt được giữa Thủ tướng Narendra Modi và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bên lề Hội nghị thượng đỉnh BRICS gần đây ở Nga.
Tại cuộc gặp ở Kazan (Nga), hai nhà lãnh đạo đã tán thành thỏa thuận Ấn Độ-Trung Quốc về tuần tra và rút quân khỏi Đường kiểm soát thực tế (LAC) ở Đông Ladakh và đưa ra chỉ thị nhằm khôi phục các cơ chế đối thoại song phương khác nhau, báo hiệu những nỗ lực nhằm bình thường hóa mối quan hệ song phương vốn bị ảnh hưởng bởi vụ đụng độ quân sự chết người hồi năm 2020.
Mối quan hệ giữa hai cường quốc châu Á đã giảm sút đáng kể sau vụ đụng độ khốc liệt ở Thung lũng Galwan vào tháng 6/2020, đánh dấu cuộc xung đột quân sự nghiêm trọng nhất giữa hai bên trong nhiều thập kỷ qua. (PTI)
*Campuchia có Ngoại trưởng mới: Theo lịch trình dự kiến, sáng 20/11, Quốc hội Campuchia Khóa VII sẽ tiếp tục kỳ họp thứ 3 với nhiều chương trình nghị sự, trong đó có nội dung thay đổi nhân sự ở vị trí ngoại trưởng.
Theo đó, ông Prak Sokhonn đã được đề cử để Quốc hội Campuchia bỏ phiếu tín nhiệm giữ cương vị Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao và Hợp tác quốc tế, thay thế Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng đương nhiệm Sok Chenda Sophea, người được đề cử làm Phó Thủ tướng.
Với phương án nhân sự trên, đây là lần thay đổi, kiện toàn nhân sự thứ hai trong thành phần Chính phủ Hoàng gia Campuchia nhiệm kỳ VII của Thủ tướng Hun Manet từ khi thành lập vào tháng 8/2023. (Khmer Times)
*Trung Quốc gửi quân sang Pakistan tập trận chung: Ngày 19/11, Bộ Quốc phòng Trung Quốc thông báo Chiến khu miền Tây của Quân Giải phóng Nhân dân (PLA) sẽ gửi quân tới Pakistan để tham gia cuộc tập trận chống khủng bố chung từ cuối tháng 11 đến giữa tháng 12.
Cuộc tập trận năm nay là cuộc tập trận chung thứ 8 trong loạt cuộc tập trận giữa quân đội Trung Quốc và Pakistan, với mục đích củng cố và làm sâu sắc hơn các cuộc trao đổi và hợp tác thực chất, cũng như nâng cao năng lực tiến hành các hoạt động chống khủng bố chung. (THX)
*Philippines phản bác cáo buộc của Trung Quốc ở Biển Đông: Đáp trả việc Trung Quốc đổ lỗi cho người Philippines về các cuộc đụng độ trên biển, người phát ngôn Lực lượng bảo vệ bờ biển Philippines (PCG), Thiếu tướng Jay Tarriela tuyên bố Bắc Kinh, chứ không phải Manila, cần chấm dứt "hành động khiêu khích và xâm phạm" ở biển Tây Philippines (vùng biển Manila tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông).
Ông Tarriela khuyến cáo: "Nếu Trung Quốc ngừng các hành động khiêu khích và xâm phạm, tình hình ở Biển Đông sẽ không phải đối mặt với tình trạng hỗn loạn hơn nữa".
Động thái này nhằm phản hồi tuyên bố của người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lâm Kiếm rằng "mọi sự leo thang trong các tranh chấp hàng hải giữa Trung Quốc và Philippines đều do hành động khiêu khích và vi phạm từ phía Philippines gây ra". (Philstar)
*Triều Tiên lên án hợp tác quân sự Hàn-Mỹ-Nhật: Hãng thông tấn trung ương Triều Tiên (KCNA) đưa tin ngày 19/11, Triều Tiên cảnh báo hợp ác an ninh ba bên giữa Hàn Quốc, Mỹ và Nhật Bản sẽ dẫn đến nhiều "phản ứng trả đũa" hơn, vài ngày sau khi các nhà lãnh đạo của 3 quốc gia quyết định thành lập một ban thư ký để tăng cường hợp tác ba bên.
KCNA đã trích dẫn thông điệp này trong một bài bình luận sau khi Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol, Tổng thống Mỹ Joe Biden và Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru ra tuyên bố chung tại Lima vào tuần trước, thông báo về việc thành lập ban thư ký.
Theo KCNA, Triều Tiên chế giễu "thời đại hợp tác ba bên" được Seoul, Washington và Tokyo ca ngợi, nói rằng nó đang biến thành "thời đại hủy hoại ba bên". (Yonhap)
Châu Âu
*Ukraine dự báo thời điểm phân thắng bại với Nga: Trong bài phát biểu trước Quốc hội Ukraine nhân dịp tròn 1.000 ngày kể từ khi Nga mở chiến dịch đặc biệt, Tổng thống Volodymyr Zelensky ngày 19/11 tuyên bố Kiev sẽ không đánh đổi chủ quyền hay từ bỏ các quyền đối với lãnh thổ của mình.
Nhà lãnh đạo Ukraine kêu gọi người dân và các quan chức Ukraine duy trì khối đoàn kết, nhấn mạnh cuộc xung đột đã bước vào giai đoạn then chốt quyết định Kiev hay Moscow sẽ giành chiến thắng. Theo ông, năm 2025 sẽ là khoảng thời gian mang tính quyết định.
Cùng ngày, trong bài phát biểu trực tuyến trước Nghị viện châu Âu, Tổng thống Zelensky kêu gọi Liên minh châu Âu (EU) gây “sức ép mạnh hơn” đối với Nga để hướng tới mục tiêu mà ông gọi là “nền hòa bình công bằng”. (AFP/Reuters)
*Nga tăng quân số và thành lập các lữ đoàn mới: Ngày 18/11, phát biểu tại cuộc họp báo ở Kiev, Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Rustem Umierov cho hay quân đội Nga đang tăng quy mô quân đội và thành lập các lữ đoàn mới.
Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine cáo buộc Nga sử dụng nhiều lính đánh thuê từ châu Phi và châu Á. Hiện nay Moscow đang sử dụng quân đội Triều Tiên. Ông Umierov nhấn mạnh quân đội nga đang gặp vấn đề khó khăn về việc huy động quân đội nên đã sử dụng quân đội từ Triều Tiên.
Bộ trưởng Umierov lưu ý rằng Ukraine hiện đang nỗ lực "xây dựng các lực lượng có thể chống cự, vì ưu tiên là các hoạt động phòng thủ và ổn định”. (TASS)
*Tổng thống Putin chính thức phê duyệt học thuyết hạt nhân Nga cập nhật: Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 19/11 đã chính thức phê duyệt học thuyết hạt nhân cập nhật.
Chỉ vài tuần trước cuộc bầu cử tổng thống Mỹ ngày 5/11, Tổng thống Putin đã ra lệnh thay đổi học thuyết hạt nhân, trong đó nêu rõ bất kỳ cuộc tấn công thông thường nào nhằm vào Nga có sự hỗ trợ của một cường quốc hạt nhân đều có thể được coi là cuộc tấn công chung vào Nga. (Reuters)
*Nga sản xuất hàng hầm trú ẩn di động: Viện nghiên cứu thuộc Bộ Tình trạng khẩn cấp Nga ngày 19/11 tiết lộ nước này đã bắt đầu sản xuất hàng loạt hầm trú ẩn di động có thể bảo vệ chống lại nhiều mối đe dọa nhân tạo và thiên tai, bao gồm bức xạ và sóng xung kích.
Hầm trú ẩn "KUB-M" có hình dạng như một container được gia cố, có thể bảo vệ chống lại bức xạ, mảnh đạn, mảnh vỡ và hỏa hoạn, đồng thời có thể triển khai ở vùng đất đóng băng vĩnh cửu rộng lớn phía Bắc của Nga. Viện nghiên cứu cho biết thêm rằng một hầm trú ấn tiêu chuẩn có thể chứa 54 người.
Điện Kremlin ngày 19/11 tuyên bố Nga sẽ đáp trả quyết định thiếu thận trọng của chính quyền ông Biden (cho phép Ukraine tấn công bằng vũ khí Mỹ vào sâu trong lãnh thổ Nga), đồng thời cảnh báo động thái này sẽ kéo Washington can dự trực tiếp vào cuộc xung đột. (TASS)
*Nga tuyên bố sẵn sàng bình thường hóa quan hệ với Mỹ: Ngày 19/11, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov tuyên bố Nga sẵn sàng bình thường hóa quan hệ với Mỹ, song sẽ không đơn phương thực hiện điều đó.
Hãng thông tấn TASS dẫn lời ông Peskov nhấn mạnh: "Nga, như tổng thống của chúng tôi (Vladimir Putin) đã nói, sẵn sàng bình thường hóa. Nhưng chúng tôi không thể nhảy tango một mình...".
Ông Peskov lưu ý rằng không phải Moscow mà chính Washington là bên khởi xướng "cuộc chạy đua trừng phạt". (Reuters)
Trung Đông – châu Phi
*Israel hoan nghênh lệnh trừng phạt của EU đối với Iran: Ngoại trưởng Israel Gidon Saar ngày 19/11 khen ngợi quyết định của Liên minh châu Âu (EU) trong việc mở rộng lệnh trừng phạt Iran, coi đây là bước đi cần thiết trong việc ngăn chặn mối đe dọa từ quốc gia Hồi giáo này.
Đăng tải trên mạng xã hội X, Ngoại trưởng Saar khẳng định: “Lệnh trừng phạt là bước đi cần thiết trong cuộc chiến của cộng đồng quốc tế chống lại mối đe dọa Iran, vốn là mối nguy hiểm lớn nhất đối với an ninh và ổn định của Trung Đông, châu Âu và toàn thế giới”.
Trước đó một ngày, EU đã mở rộng lệnh trừng phạt đối với Iran với cáo buộc "hỗ trợ Nga trong cuộc xung đột với Ukraine". Đáp lại, Bộ Ngoại giao Iran cũng cảnh báo việc nước này sẽ đưa ra các biện pháp đáp trả lệnh trừng phạt mới của EU. (AFP)
*Lebanon nhất trí với đề xuất của Mỹ về lệnh ngừng bắn với Israel: Cố vấn của Chủ tịch Quốc hội Lebanon, ông Ali Hassan Khalil cho biết Lebanon và phong trào Hezbollah nhất trí với đề xuất của Mỹ về một lệnh ngừng bắn với Israel.
Theo quan chức này, đây là nỗ lực nghiêm túc nhất nhằm chấm dứt tình trạng thù địch hiện nay. Lebanon đã trao phản hồi bằng văn bản cho Đại sứ Mỹ tại Lebanon ngày 18/11.
Ông Khalil nói thêm rằng Lebanon đang cố gắng đàm phán "trong tình trạng bị tấn công", ám chỉ đến việc leo thang ném bom Beirut và các vùng ngoại ô, nhưng điều này "sẽ không ảnh hưởng" đến vị thế của Lebanon. (Reuters/Sputniknew)
*Iran lên án lệnh trừng phạt của EU và Anh: Hãng thông tấn chính thức IRNA đưa tin, một quan chức hàng hải cấp cao Iran ngày 18/11 đã lên án mạnh mẽ các lệnh trừng phạt mà Anh và Liên minh châu Âu (EU) áp đặt cùng ngày đối với ngành vận tải của nước này vì cáo buộc chuyển giao tên lửa và phương tiện bay không người lái (UAV) cho Nga.
Trước đó trong một tuyên bố cùng ngày 18/11, EU đã công bố quyết định đưa IRISL và giám đốc Mohammad-Reza Moddares Khiabani, cùng một số cá nhân khác vào danh sách trừng phạt của khối này, với lý do Iran cung cấp hỗ trợ quân sự cho Nga chống lại Ukraine và cho các nhóm và thực thể vũ trang ở Trung Đông và khu vực Biển Đỏ”.
Trong khi đó, Anh đã áp đặt lệnh trừng phạt đối với IRISL và hãng hàng không quốc gia Iran, Iran Air, vì những cáo buộc tương tự. (Al Jazeera)
*Israel khẳng định đã đánh vào chương trình hạt nhân của Iran: Phát biểu trước Quốc hội Israel ngày 18/11 (giờ địa phương), Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cho biết, cuộc tấn công của Israel vào Iran ngày 26/10 đã đánh trúng “một thành phần cụ thể” trong chương trình hạt nhân của quốc gia Hồi giáo này.
Ông Netanyahu khẳng định, cuộc tấn công trên đã làm suy yếu khả năng phòng thủ và sản xuất tên lửa của Iran, nhưng không chặn được con đường phát triển vũ khí hạt nhân của Iran.
Trước đó, ngày 26/10, Lực lượng phòng vệ Israel đã tiến hành nhiều đợt tấn công vào các cơ sở quân sự của Iran để đáp trả “nhiều tháng tấn công liên tục” của Iran nhằm vào Israel. Tuy nhiên, Iran đã hạ thấp tầm quan trọng cuộc tấn công của Israel, tuyên bố rằng nó chỉ gây ra thiệt hại hạn chế. (Al Jazeera)
Châu Mỹ - Mỹ Latinh
*Nghị sĩ Mỹ đòi luận tội Tổng thống Biden vì cho phép tấn công sâu vào Nga: Hạ nghị sĩ Thomas Massie, thành viên đảng Cộng hòa đại diện bang Kentucky, tuyên bố việc Tổng thống Mỹ Joe Biden cho phép Ukraine tấn công sâu vào lãnh thổ Nga là vi hiến, và người đứng đầu Nhà Trắng phải bị luận tội.
Viết trên mạng xã hội X, nghị sĩ Massie nhấn mạnh: "Thông qua quyết định cho phép sử dụng tên lửa tầm xa tấn công vào lãnh thổ Nga, ông Biden đang thực hiện một hành động chiến tranh vi hiến, đe dọa sinh mạng của tất cả công dân Mỹ. Đây là một hành vi có thể bị luận tội ". (TASS)
*Mỹ tái khẳng định liên minh quân sự với Philippines: Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin ngày 19/11 khẳng định liên minh giữa Mỹ và Philippines sẽ vượt qua những thay đổi trong chính quyền, đồng thời tái khẳng định sự ủng hộ của ông đối với quốc gia Đông Nam Á này.
Phát biểu họp báo trong chuyến thăm Bộ Tư lệnh miền Tây của quân đội Philippines trên đảo Palawan gần Biển Đông, ông Austin nhấn mạnh Philippines sẽ tiếp tục là quốc gia quan trọng đối với Mỹ trong nhiều năm tới.
Cả ông Austin và người đồng cấp Philippines Gilberto Teodoro đều bày tỏ quan ngại về hành vi của Trung Quốc ở Biển Đông, trong đó người đứng đầu Lầu Năm Góc tái khẳng định cam kết quốc phòng của Washington với Manila theo Hiệp ước Phòng thủ chung năm 1951. (Reuters)
*Mỹ phát triển tên lửa hành trình hạt nhân mới: Theo một tài liệu của Chính phủ Mỹ mà hãng tin có được vào ngày 19/11, Washington có kế hoạch phát triển một tên lửa hành trình phóng trên biển có khả năng trang bị vũ khí hạt nhân mới (SLCM-N), với nguyên mẫu đầu tiên dự kiến sẽ được tạo ra trong 3 năm tới.
Theo tài liệu, hệ thống này sẽ được lắp trên tàu ngầm và dự kiến được triển khai vào năm 2034. Tất cả các hoạt động liên quan đến đầu đạn hạt nhân, bao gồm lắp đặt đầu đạn, bảo quản tên lửa và bốc dỡ hang cho tàu ngầm hạt nhân, sẽ được thực hiện tại các địa điểm vũ khí chiến lược của Mỹ ở căn cứ tàu ngầm hải quân Kings Bay, Georgia và căn cứ Bangor, bang Washington. Tên lửa mới dự kiến được lắp đặt trên tàu ngầm tấn công lớp Virginia. (Sputniknews)