| Ông Javier Milei chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Argentina. (Nguồn: AP) |
Báo Thế giới & Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày.
Nga-Ukraine
* Nga: Anh tránh can dự vào tình hình ở Ukraine: Ngày 20/11, ông Sergei Belyaev, Vụ trưởng Vụ châu Âu 2 thuộc Bộ Ngoại giao Nga, lưu ý: “Giới lãnh đạo Anh tiếp tục thể hiện sự chú trọng hỗ trợ toàn diện dành cho Ukraine. Người Anh có quan điểm cần phải giáng đòn ‘thất bại trên thực địa’ với Nga”. Theo ông, từ khi xảy ra cuộc khủng hoảng Ukraine, London đã cung cấp cho Kiev nhiều trang thiết bị quân sự với tổng trị giá khoảng 6,6 tỷ bảng Anh (8,23 tỷ USD), đứng thứ hai trong Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), sau Mỹ.
Ông Belyaev nhấn mạnh: “Tuy nhiên, sự can dự của London vào xung đột Ukraine đã vượt ra ngoài phạm vi cung cấp vũ khí và huấn luyện các tay súng của Lực lượng vũ trang Ukraine (VSU) trên đất Anh. Hơn 30.000 cá nhân đã tham gia hoạt động này... Các giảng viên quân sự của Anh đang trực tiếp tham gia huấn luyện và hỗ trợ các đơn vị của lực lượng tác chiến đặc biệt Ukraine… bao gồm việc thực hiện các hoạt động phá hoại ở Biển Đen và Biển Azov, cũng như tấn công các cơ sở hạ tầng dân sự cực kỳ quan trọng ở đất nước chúng tôi”.
Ngoài ra, ông tuyên bố lính đánh thuê phương Tây không phải là binh sĩ theo luật nhân đạo quốc tế và không có quyền được hưởng quy chế tù binh. (Tân hoa xã)
* Tổng thống Ukraine sa thải tư lệnh quân y: Ngày 19/11, ông Volodymyr Zelensky đã yêu cầu thay đổi nhanh chóng trong hoạt động của VSU. Trước đó, gặp với Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umerov, ông nêu rõ: “Chúng tôi đã đặt ra ưu tiên. Hiện còn ít thời gian. Cần hành động nhanh chóng trước thay đổi tới”.
Bên cạnh đó, ông Zelensky đã bổ nhiệm Thiếu tướng Anatoly Kazmirchuk, người đứng đầu một bệnh viện quân sự ở Kiev, thay thế Thiếu tướng Tetiana Ostashchenko làm Tư lệnh Lực lượng quân y. Tổng thống Ukraine nhận định: “Nhiệm vụ rất rõ ràng, như đã được nhấn mạnh nhiều lần, đặc biệt là đối với y tế trong chiến đấu, chúng ta cần một mức hỗ trợ y tế cơ bản mới cho các binh lính”.
Trên Telegram, Bộ trưởng Umerov thừa nhận sự thay đổi và đặt ra ưu tiên hàng đầu gồm số hóa, “thuốc chiến thuật” và luân chuyển binh lính. (Reuters)
* Ông Zelensky: Xung đột Nga-Ukraine khó kết thúc nhanh chóng: Ngày 20/11, gặp phóng viên và ban quản lý kênh Fox News (Mỹ), nhà lãnh đạo bày tỏ: “Vì lý do nào đó, mọi người coi đây như một bộ phim và mong các sự kiện sẽ không có khoảng dừng dài, hình ảnh trước mắt họ sẽ luôn thay đổi và sẽ có một số điều bất ngờ mỗi ngày.
Song với chúng tôi và những binh sĩ, đây không phải là một bộ phim. Đó là cuộc sống của chúng tôi. Đó là công việc khó khăn mỗi ngày. Mọi thứ sẽ không kết thúc chóng vánh như chúng tôi mong muốn, nhưng chúng tôi không có quyền từ bỏ và sẽ không thực hiện việc làm này”.
Ông cũng đề cập tình hình thực địa, tinh thần và quyết tâm cao độ của người dân.
Trước đó, Chánh văn phòng Tổng thống Ukraine Andriy Yermak cho rằng cuộc xung đột sắp kết thúc. Quan chức này đã so sánh những gì đang xảy ra với một cuộc chạy đua 100 mét và lưu ý hiện vẫn còn 30 mét cuối cùng. Tuy nhiên, ông cũng không thể biết chính xác khi nào cuộc xung đột này kết thúc. (Reuters)
* Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ thăm Ukraine: Ngày 20/11, ông Lloyd Austin bất ngờ đến Kiev. Lầu Năm Góc nêu rõ Bộ trưởng Quốc phòng “đã tới Ukraine hôm nay để gặp gỡ giới lãnh đạo và củng cố lập trường ủng hộ trước sau như một của Mỹ đối với cuộc đấu tranh vì tự do của Ukraine”. (AFP)
Israel-Hamas
* Israel và Hamas bác bỏ thông tin ngừng bắn từ trưa 20/11: Ngày 20/11, nguồn tin cấp cao từ Israel và một thành viên cấp cao của Hamas bác bỏ thông tin trước đó đồn đoán về lệnh ngừng bắn từ 11h00 trưa 20/11 (giờ địa phương).
Trước đó một ngày, trang tin al-Ghad (Jordan) dẫn nguồn tin Hamas tiết lộ rằng hai bên đã đạt lệnh ngừng bắn kéo dài 5 ngày từ 11h00 sáng 20/11. Cụ thể, lực lượng này sẽ trả tự do cho 50 con tin lấy 50 tù nhân Palestine do Israel giam giữ.
Tuy nhiên, nguồn tin cấp cao của Israel khẳng định “hiện tại chưa có gì cả”. Trong khi đó, thành viên cấp cao của Hamas Izzat al-Risheq ngày 20/11 cũng tuyên bố: “Những gì truyền thông đưa tin, được cho là dẫn nguồn từ Hamas về một thỏa thuận trao đổi bắt đầu từ hôm nay, là không đúng sự thật”. (Jerusalem Post)
* IDF vô hiệu hóa thêm chỉ huy của Hamas: Ngày 20/11, Lực lượng phòng vệ Israel (IDF) cho biết đã tăng cường hoạt động khắp Dải Gaza và tiêu diệt thêm 3 chỉ huy cấp sư đoàn Hamas. Bộ binh và không quân Israel tiếp tục phá hủy nhiều cơ sở hạ tầng Hamas, bao gồm các đường hầm. IDF đã vô hiệu hóa một nhóm chiến binh Palestine ẩn náu trong một nhà kho với nhiều vũ khí.
IDF cũng công bố thêm 2 binh sĩ tử trận trong giao chiến với Hamas. Tính từ khi nổ ra cuộc xung đột hôm 7/10 đến nay, tổng cộng đã có 387 binh sĩ Israel thiệt mạng, trong đó có 65 người tử trận từ khi IDF đổ bộ Dải Gaza. (Times of Israel)
* IDF duy trì lệnh tạm ngừng giao tranh 4 tiếng/ngày ở Dải Gaza: Ngày 20/11, viết trên mạng xã hội X, người phát ngôn quân đội Israel (IDF) Avihai Edri nêu rõ: “Hôm nay (20/11), quân đội (Israel) tạm ngừng giao tranh để phục vụ mục đích nhân đạo ở khu vực phía Tây Rafah trong khoảng thời gian từ 10h00 đến 14h00 theo giờ địa phương (15h00-19h00 cùng ngày theo giờ Hà Nội)”. Cũng theo ông, hành lang nhân đạo sơ tán dân thường từ vùng lân cận Daraj-Tuffah, Jabalia and Shujaiya, thành phố Gaza sẽ hoạt động tới 14h00 GMT (21h00 giờ Hà Nội). Hành lang này trải dài từ đường Salah al-Din tới miền Nam Dải Gaza.
Trước đó, từ ngày 12/11, IDF bắt đầu triển khai lệnh tạm ngừng giao tranh kéo dài 4 giờ tại các khu vực khác nhau ở Dải Gaza. Hôm 19/11, IDF đã ban bố lệnh ngừng bắn kéo dài 4 giờ tại khu vực trại tị nạn Rafah. Ngày 18/11, chiến sự tạm ngừng trong 4 giờ ở trại tị nạn Al-Shabura cùng khu vực. (TASS)
* Chính quyền Palestine: Israel gây ra thương vong ở lễ hội âm nhạc: Ngày 19/11, Bộ Ngoại giao và Bộ Tài chính chính quyền Palestine (PA) phủ nhận rằng Hamas phải chịu trách nhiệm về cái chết của 350 người tham dự lễ hội âm nhạc Re’im hôm 7/10. PA viện dẫn Chỉ thị Hanniball của Israel, cho phép binh sĩ bắn hạ ngay những đối tượng tình nghi bắt cóc người dân nước này ngay cả khi có nguy cơ làm tổn hại cho con tin. Từ đó, họ cho rằng chỉ thị này đã cho phép “cảnh sát và quân đội Israel gây thương vong cho mọi người”.
Tuy nhiên, IDF đã bãi bỏ chỉ thị này từ năm 2016. Theo điều tra sơ bộ của cảnh sát Israel, khi các tay súng Hamas tràn vào lễ hội âm nhạc, một số trực thăng của cảnh sát tuần tra đã phát hiện và nổ súng ngăn chặn. Mặc dù vậy, do có nhầm lẫn nên hỏa lực từ trực thăng của IDF đã làm 17 người tham dự lễ hội thiệt mạng.
Đáp lại, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã bác bỏ tuyên bố trên, cho rằng đây là bình luận “phi lý” và “hoàn toàn đảo ngược sự thật”. Cùng ngày, người phát ngôn Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ cho rằng PA đã “không tôn trọng gia quyến của người đã thiệt mạng trong vụ tấn công của Hamas hôm 7/10. Chúng tôi thấy rằng PA đã xóa tuyên bố trên và vui mừng khi PA khẳng định đó không phải là quan điểm của họ”. (Reuters)
* Nga sơ tán hơn 500 công dân khỏi Dải Gaza: Ngày 19/11, trang web Bộ Ngoại giao Nga cho biết hiện 558 công dân Nga đã được sơ tán. Trong đó, 408 người trong số này đã được máy bay của Bộ Tình trạng khẩn cấp vận chuyển từ Ai Cập về Nga. Bộ Ngoại giao xứ bạch dương cũng nhận định tình hình tại cửa khẩu Rafah rất khó khăn. Do đó, việc sơ tán đang được thực hiện theo từng giai đoạn.
Trước đó, một máy bay đặc biệt của Bộ Tình trạng Khẩn cấp Nga đã hạ cánh sân bay Domodedovo, Moscow chở 120 người Nga sơ tán khỏi Dải Gaza. Chuyến bay có các bác sĩ và nhà tâm lý học của Bộ Tình trạng khẩn cấp đi cùng. (TTXVN)
* Lãnh đạo Trung Quốc, Pháp bàn về xung đột Hamas-Israel: Ngày 20/11, theo Đài truyền hình trung ương CCTV (Trung Quốc), Chủ tịch nước này Tập Cận Bình đã điện đàm với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron về xung đột Hamas-Israel. Hai bên nhất trí thúc đẩy giải pháp nhằm “tránh khủng hoảng nhân đạo trầm trọng hơn”. Trao đổi quan điểm về cuộc xung đột Hamas-Israel, song phương cho rằng ưu tiên hàng đầu là tránh làm tình hình hiện nay xấu thêm, đặc biệt là tránh xảy ra một cuộc khủng hoảng nhân đạo trầm trọng hơn. (CCTV)
Đông Nam Á
* Philippines thúc đẩy bộ quy tắc ứng xử để giữ hòa bình ở Biển Đông: ngày 20/11, phát biểu trong một diễn đàn ở Hawaii (Mỹ) được phát trực tiếp ở Philippines, Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. cảnh báo căng thẳng trên Biển Đông đòi hỏi Manila phải hợp tác với các đồng minh và láng giềng nhằm duy trì hòa bình ở khu vực, bao gồm việc thiết lập các quy tắc ứng xử khi tình hình trở nên “nghiêm trọng hơn”. Theo nhà lãnh đạo này, ưu tiên hiện nay là duy trì trật tự và có quy tắc thống nhất để tuân theo. Philippines đã tiếp cận các nước Đông Nam Á khác có tranh chấp lãnh thổ “để có các quy tắc ứng xử riêng”. (Reuters)
Đông Bắc Á
* Trung Quốc tái khẳng định ủng hộ các nước mới gia nhập BRICS: Ngày 20/11, Trung Quốc tái khẳng định lập trường ủng hộ dành cho các quốc gia mới gia nhập nhóm BRICS, bất chấp một số tuyên bố từ Argentina. Phát biểu họp báo, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh khẳng định: “Điều tôi muốn nói là cơ chế hợp tác BRICS đóng vai trò nền tảng quan trọng để các thị trường mới nổi và những quốc gia đang phát triển tăng cường đoàn kết, hợp tác và duy trì lợi ích chung. BRICS cũng là nền tảng mở và chúng tôi hoan nghênh bất kỳ quốc gia nào quan tâm trở thành thành viên của gia đình BRICS”.
Trước đó, RIA (Nga) dẫn lời bà Diana Mondino, nhà kinh tế được cho là sẽ trở thành Ngoại trưởng mới trong chính quyền Argentina của Tổng thống đắc cử Javier Milei của Argentina. tuyên bố Buenos Aires sẽ không gia nhập BRICS. Trước đó, Argentina nằm trong số 6 quốc gia được mời gia nhập BRICS tại hội nghị thượng đỉnh ở Nam Phi hồi tháng 8 vừa qua. Đây là một phần trong nỗ lực của nhóm nhằm cải tổ trật tự thế giới do phương Tây thống trị bị họ coi là lỗi thời.
Ông Milei, chính trị gia theo chủ nghĩa tự do cánh hữu, đã chỉ trích gay gắt Trung Quốc và nhóm BRICS. Ngày 19/11, ông đã được bầu làm tổng thống mới của Argentina. Cả ông và bà Mondino đều phản đối Argentina vào BRICS. (Reuters)
Châu Âu
* Lãnh đạo Nga sẽ đề cập tình hình thế giới “bất ổn” tại G20: Ngày 20/11, Điện Kremlin cho biết trong phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh trực tuyến sắp tới của Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20), Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ nêu rõ quan điểm về “tình hình thế giới bất ổn”.
Ngày 19/11, viết trên Telegram, phát thanh viên truyền hình nhà nước Nga Pavel Zarubin nhấn mạnh đây sẽ là “sự kiện đầu tiên sau khoảng thời gian dài” có sự tham gia của cả Tổng thống Putin và các nhà lãnh đạo phương Tây.
Theo RIA, hội nghị thượng đỉnh nêu trên sẽ được tổ chức ngày 22/11. (Reuters)
* NATO ủng hộ toàn vẹn lãnh thổ của Bosnia: Ngày 20/11, phát biểu tại Sarajevo (Bosnia), Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg nói: “NATO hoàn toàn ủng hộ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Bosnia-Herzegovina... Chúng tôi lo ngại về những nhân vật theo đường lối ly khai và những phát biểu gây chia rẽ, cũng như sự can thiệp ác ý của nước ngoài, trong đó có Nga... Những hành động này có nguy cơ làm suy yếu sự ổn định và cản trở công cuộc cải cách.... Tất cả các nhà lãnh đạo chính trị phải nỗ lực duy trì khối đoàn kết, xây dựng thể chế quốc gia và đạt được mục tiêu hòa giải”.
Ông nhấn mạnh: “NATO đã tận tâm với Bosnia-Herzegovina trong nhiều năm. An ninh của đất nước các bạn có vai trò quan trọng đối với khu vực Tây Balkan và châu Âu”. Về nỗ lực của giới lãnh đạo người Serbia và Nga nhằm ngăn Bosnia gia nhập NATO, ông Stoltenberg cho rằng những hành động này cần phải chấm dứt. Tổng thư ký NATO quả quyết: “Mọi quốc gia đều có quyền lựa chọn các thỏa thuận an ninh cho riêng mình mà không có sự can thiệp của nước ngoài”.
Sarajevo là điểm dừng chân đầu tiên trong chuyến công du của ông tới các nước và vùng lãnh thổ Tây Balkan: Bosnia, Kosovo, Serbia và Bắc Macedonia. (AP)
* Slovakia gia hạn lệnh kiểm soát biên giới với Hungary: Ngày 20/11, Bratislava quyết định duy trì các biện pháp kiểm soát tạm thời ở khu vực biên giới với Hungary đến ngày 23/12 để ngăn làn sóng di cư bất hợp pháp trở lại.
Trước đó, nước này đã ban hành lệnh kiểm soát biên giới trên từ ngày 5/10, sau khi láng giềng Ba Lan, Czech và Áo siết chặt khu vực biên giới với Slovakia. Theo tuyên bố đi kèm với biện pháp được Chính phủ phê duyệt ngày 20/11, Bratislava đã ghi nhận tình trạng gia tăng số lượng người di cư bất hợp pháp bị giam giữ từ đầu năm 2023 đến ngày 12/11 tới hơn 500% so với cùng kỳ năm ngoái. Tính đến ngày 12/11, hiện số vụ giam giữ đã giảm còn 29 vụ/tuần, so với mức 1.690 vụ tuần đầu sau khi bắt đầu thực hiện biện pháp kiểm soát biên giới.
Bộ Nội vụ Slovakia nêu rõ: “Có thể kết luận gói biện pháp kiểm soát biên giới nội địa, cùng với biện pháp tương tự ở láng giềng, có tính phòng ngừa”. (Reuters)
Châu Mỹ
* Nga muốn duy trì quan hệ với Argentina: Ngày 20/11, trao đổi qua điện thoại với phóng viên, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nêu rõ: “Chúng tôi ghi nhận một số phát biểu mà ông Milei đưa ra trong chiến dịch tranh cử, song chúng tôi sẽ tập trung và đánh giá chủ yếu qua phát biểu mà ông ấy đưa ra sau lễ nhậm chức. Chúng tôi ủng hộ định hướng phát triển quan hệ với Argentina”.
Trước đó, ngày 19/11, ông Milei đã đắc cử Tổng thống Argentina khi giành được gần 56% phiếu bầu trong cuộc bầu cử Tổng thống vòng 2. Trong quá trình tranh cử trước đó, chính trị gia cánh hữu từng không đồng tình với chính sách của Nga, Trung Quốc và Brazil. Ông từng ủng hộ chính phủ Ukraine trong cuộc xung đột với Nga và tuyên bố coi Mỹ và Israel là những đối tác chính của Argentina.
Ngược lại, chính phủ Argentina do đương kim Tổng thống Alberto Fernández lãnh đạo đã duy trì mối quan hệ chặt chẽ với Nga. Buenos Aires đã nhập khẩu vaccine Sputnik V và thúc đẩy để gia nhập BRICS. (Reuters)