| Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trả lời phỏng vấn phóng viên AP trên một chuyến tàu đi qua các vùng của đất nước Đông Âu, từ Sunny đến Kiev, hôm 28/3 . (Nguồn: AP) |
Báo Thế giới & Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày:
Nga-Ukraine
* Tổng thống Ukraine nêu nguyên nhân bám trụ ở Bakhmut: Trong cuộc phỏng vấn với hãng tin AP được công bố ngày 29/3, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nói rằng, nếu các Lực lượng Vũ trang Ukraine (VSU) rút khỏi thành phố Bakhmut, ông sẽ gặp áp lực phải thỏa hiệp với Nga.
Theo Tổng thống Zelensky, nếu Ukraine mất quyền kiểm soát Bakhmut, Tổng thống Nga Vladimir Putin "sẽ bán chiến thắng này cho phương Tây, cho xã hội của mình, cho Trung Quốc, cho Iran".
Nhà lãnh đạo cảnh báo, bất kỳ thất bại nào vào thời điểm này đều có thể gây nguy hiểm cho "động lực chiến đấu kiên cường của Ukraine".
Theo ông, trong trường hợp thất bại ở Bakhmut, chính quyền Ukraine sẽ phải đối mặt với sức ép - cả từ cộng đồng quốc tế và trong nước - hướng tới thỏa hiệp.
Cũng trong cuộc phỏng vấn, ông Zelensky
Trả lời câu hỏi về vấn đề xung đột sẽ kết thúc như thế nào, Tổng thống Ukraine bày tỏ sự tin tưởng rằng, đất nước của ông sẽ chiến thắng nhờ một loạt “chiến thắng nhỏ” và “những bước nhỏ”.
* Tổng giám đốc Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) Rafael Grossi đã tới thăm nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia của Ukraine, hiện do lực lượng Nga kiểm soát vào ngày 29/3.
Hãng thông tấn TASS dẫn lời một quan chức của Công ty Vận hành các nhà máy điện hạt nhân Rosenergoatom (Nga) cho hay, ông Grossi và phái đoàn của ông dự kiến sẽ rời nhà máy Zaporizhzhia vào chiều cùng ngày.
Đây là chuyến thăm thứ hai của ông Grossi tới nhà máy Zaporizhzhia kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine vào tháng 2 năm ngoái và ông dự định "đánh giá trực tiếp tình hình an ninh và an toàn hạt nhân tại cơ sở này". (AFP)
* Ukraine lập 3 đại đội máy bay không người lái (UAV) tấn công đầu tiên, theo truyền thông nước này đưa tin. Các đại đội UAV đã trải qua khóa đào tạo và nhận được các thiết bị cần thiết.
Các UAV do Ukraine sản xuất, song không rõ là loại nào. Ngoài ra, các đại đội đều được trang bị xe bán tải để vận chuyển thiết bị. Sắp tới, họ sẽ được điều ra tiền tuyến.
Dự án “Đội quân UAV” mà Ukraine đang triển khai dự kiến sẽ thành lập tổng cộng 60 đại đội UAV. Dự án đã tồn tại được 9 tháng, trong thời gian đó, hơn 3.200 UAV các loại đã được chuyển giao cho VSU. (Top War)
Nga-Mỹ
* Mỹ trả đòn Nga, Moscow vẫn kiên định đình chỉ hiệp ước New START: Ngày 28/3, Mỹ thông báo sẽ không trao đổi dữ liệu về lực lượng hạt nhân với Nga nhằm phản ứng đối với việc Moscow đình chỉ tham gia Hiệp ước cắt giảm vũ khí chiến lược mới (New START).
Mỹ cũng khẳng định nếu Nga quay lại, Washington sẽ chia sẻ một số dữ liệu về lực lượng hạt nhân với Moscow.
Trước động thái của Mỹ, ngày 29/3, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov tuyên bố, Moscow sẽ không thay đổi lập trường đình chỉ tham gia New START.
Trong khi đó, Thư ký Hội đồng An ninh Nga Nikolai Patrushev khẳng định, nước này cam kết ngăn chặn chiến tranh hạt nhân và đối đầu quân sự giữa các nước sở hữu vũ khí hạt nhân. (Reuters, TASS)
* Mỹ lo khả năng Nga gửi vũ khí hạt nhân đến Belarus, theo lời Tổng thống Mỹ Joe Biden ngày 28/3.
Trao đổi với báo giới tại Nhà Trắng, ông Biden nói: “Nga chưa làm điều đó… song vẫn đáng lo ngại”.
Trước đó cùng ngày, người phát ngôn Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ John Kirby cho hay: "Chúng tôi đang theo dõi việc này một cách tích cực nhất. Chúng tôi chưa thấy ông Putin có bất kỳ động thái nào để thực hiện những gì ông ta cam kết sẽ làm".
Bên cạnh đó, Mỹ cũng khẳng định chưa thấy có bất kỳ dấu hiệu nào về việc Moscow tiến gần hơn đến sử dụng vũ khí hạt nhân chiến thuật trong xung đột với Ukraine. (Reuters)
* Nga nói Mỹ muốn tránh cáo buộc liên quan vụ nổ đường ống Dòng chảy phương Bắc: Hôm 27/3, sau khi thất bại trong việc thuyết phục Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) mở cuộc điều tra độc lập về các vụ nổ hồi tháng 9 làm vỡ đường ống Dòng chảy phương Bắc, các quan chức Nga đã phản ứng gay gắt.
Trong một tuyên bố được đăng trên ứng dụng nhắn tin Telegram, Đại sứ quán Nga tại Mỹ cho rằng, Washington đang làm "mọi cách có thể" để ngăn chặn "những nỗ lực vô tư" đặt ra các tình huống xung quanh vụ nổ.
Tuyên bố bằng tiếng Nga có đoạn: "Chúng tôi coi đây là một âm mưu rõ ràng... nhằm hạ thấp thông tin từ các nhà báo có uy tín gây tổn hại cho Mỹ về khả năng có sự tham gia trực tiếp của các cơ quan tình báo Mỹ". (Reuters)
Châu Âu
* Nga dồn quân và tên lửa đạn đạo liên lục địa để tập trận: Ngày 29/3, Bộ Quốc phòng Nga thông báo, Lực lượng tên lửa chiến lược của nước này đã bắt đầu cuộc tập trận theo kế hoạch với sự tham gia của các hệ thống tên lửa đạn đạo liên lục địa hạt nhân di động Yars.
Trên Telegram, bộ trên cho hay: "Tổng cộng có hơn 3.000 quân nhân và khoảng 300 thiết bị được huy động tham gia cuộc tập trận này".
Tên lửa đạn đạo liên lục địa Yars có tầm bắn 12.000 km và có thể mang nhiều đầu đạn hạt nhân. (Reuters)
* Cuộc chiến chống thù địch của Nga sẽ kéo dài, theo lời người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov khi được hỏi chiến dịch quân sự đặc biệt của Moscow ở Ukraine sẽ kéo dài bao lâu.
Ông Peskov còn nói: "Nếu bạn đang đề cập một cuộc xung đột trong bối cảnh rộng lớn hơn, một cuộc đối đầu với các nước thù địch, một cuộc chiến tranh lai chống lại đất nước chúng tôi, thì nó sẽ diễn ra trong thời gian dài. Và ở đây chúng ta cần phải kiên quyết, tự tin và hợp sức với tổng thống". (Reuters)
* Hungary nêu lý do chưa phê chuẩn cho Thụy Điển gia nhập NATO: Ngày 29/3, người phát ngôn của chính phủ Hungary cho biết, việc Thụy Điển gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) phải đối mặt với những thách thức khi Budapest bất bình về những lời chỉ trích của Stockholm.
Quan chức này cũng cho rằng, việc thu hẹp khoảng cách sẽ đòi hỏi những nỗ lực đáng kể của cả hai bên.
Sau nhiều tháng trì hoãn, hôm 27/3, Quốc hội Hungary đã thông qua dự luật cho phép Phần Lan gia nhập NATO nhưng vẫn chưa "đả động" đến dự luật về việc Thụy Điển gia nhập liên minh quân sự này. (Reuters)
* 13 quốc gia Liên minh châu Âu (EU) ký tuyên bố chung kêu gọi có "khuôn khổ tài chính và công nghiệp thuận lợi cho các dự án hạt nhân", thúc đẩy "nghiên cứu và đổi mới đặc biệt đối với các lò phản ứng module nhỏ và lò phản ứng module tiên tiến".
Tuyên bố chung được Pháp, nước đứng đầu liên minh hạt nhân, đưa ra vào cuối cuộc họp với Ủy ban châu Âu.
Các nước đã ký tuyên bố trên bao gồm Bulgaria, Croatia, Phần Lan, Pháp, Hungary, Ba Lan, Cộng hòa Czech, Romania, Slovakia và Slovenia, Italy, Bỉ và Hà Lan. (ANSA)
* Ngoại trưởng Iran Hossein Amir-Abdollahian đã đến Moscow vào cuối ngày 28/3, bắt đầu chuyến thăm chính thức Nga.
Theo ông Amir-Abdollahian, một trong những vấn đề sẽ được nêu ra trong các cuộc thảo luận giữa ông với người đồng cấp Nga Sergei Lavrov sẽ là Kế hoạch hành động chung toàn diện về chương trình hạt nhân của Iran (JCPOA).
Tuyên bố của Bộ Ngoại giao Iran cho hay, hai bên sẽ thảo luận về các khía cạnh khác nhau của quan hệ song phương, cũng như một số vấn đề trong chương trình nghị sự khu vực và quốc tế cùng quan tâm. (TASS)
Châu Á
* Người đứng đầu chính quyền Đài Loan Thái Anh Văn chuẩn bị tới Mỹ và Trung mỹ: Trước khi rời Đài Loan, ngày 29/3, bà Thái Anh Văn tuyên bố, sức ép bên ngoài sẽ không ngăn cản được quyết tâm đi ra thế giới của bà, khẳng định: "Chúng tôi bình tĩnh và tự tin, sẽ không nhượng bộ và cũng không khiêu khích".
Trước động thái này, Văn phòng các vấn đề Đài Loan của Trung Quốc Đại lục hối thúc Washington không cho phép bà Thái Anh Văn quá cảnh tại Mỹ cũng như không có bất kỳ cuộc tiếp xúc chính thức nào với bà.
Phía Trung Quốc tuyên bố, nếu bà Thái Anh Văn tiếp xúc với Chủ tịch Hạ viện Mỹ Kevin Maccarthy trong thời gian lưu lại Mỹ, đó sẽ tiếp tục là hành động vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc "một Trung Quốc", làm tổn hại chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ Trung Quốc, cũng như phá hoại hòa bình-ổn định ở eo biển Đài Loan.
Trung Quốc khẳng định sẽ kiên quyết phản đối điều này và chắc chắn có biện pháp đáp trả dứt khoát.
Về phía Mỹ, một quan chức cấp cao giấu tên của nước này cho rằng, Trung Quốc không nên "phản ứng thái quá" và Bắc Kinh sẽ không thể gây sức ép buộc Washington phải "thay đổi cách làm lâu nay của chúng tôi đối với các chuyến thăm như vậy". (Reuters, AFP)
* Nguy cơ xung đột leo thang dọc biên giới Ấn Độ-Trung Quốc trong bối cảnh mối quan hệ Washington-Bắc Kinh xấu đi, theo cảnh báo của Tư lệnh Lục quân Ấn Độ Manoj Pande ngày 28/3.
Tướng Pande cho rằng, tranh chấp lãnh thổ và những vụ xâm phạm biên giới "vẫn là nguyên nhân tiềm ẩn gây leo thang" và quan hệ Ấn-Trung "bị ảnh hưởng bởi sự cạnh tranh giữa các cường quốc, hiện đang diễn ra giữa Trung Quốc và Mỹ".
Ấn Độ và Mỹ, cùng với Nhật Bản và Australia, là các thành viên của nhóm Bộ Tứ (QUAD) được xem là đối trọng với Trung Quốc ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. (SCMP)
* Palestine kêu gọi Israel ngừng các hành động leo thang căng thẳng: Ngày 28/3, theo ông Nabil Abu Rudeineh, người phát ngôn Phủ Tổng thống Palestine, các biện pháp và hành động của Israel nhằm vào người Palestine ở Bờ Tây và Đông Jerusalem "sẽ không dẫn đến bất kỳ sự yên tĩnh hay ổn định nào".
Theo ông Rudeineh, các chuyến thăm hằng ngày của những người Israel cực hữu đến khu Đền Hồi giáo Al-Aqsa ở Jerusalem "là sự thách thức cần phải bị lên án và không được chấp nhận".
Trước đó, các nhân chứng Palestine cho hay hàng chục người định cư Israel đã tấn công nhà cửa, xe cộ và xe cứu thương của người Palestine, đốt cháy một chiếc xe tải dưới sự bảo vệ của quân đội Israel.
Ông Rudeineh lên tiếng kêu gọi Israel ngừng thực hiện các bước leo thang như vậy, vì điều này không giúp dẫn đến hòa bình hay ổn định. (THX)
* Israel đối thoại về cải cách tư pháp: Ngày 29/3, Tổng thống Israel Isaac Herzog đã bắt đầu cuộc đối thoại với lãnh đạo các đảng thuộc phe đối lập liên quan kế hoạch cải cách tư pháp gây tranh cãi.
Các đảng sẽ tham gia đối thoại riêng rẽ với ông Herzog bao gồm Ra’am, Lao động và Hadash-Ta'al, tại Tư dinh Tổng thống ở Jerusalem.
Tối 28/3, với tư cách trung gian hòa giải, ông Herzog đã khởi động vòng thương lượng đầu tiên giữa đại diện lãnh đạo liên minh cầm quyền và phe đối lập trong quốc hội Israel, nhằm dàn xếp những bất đồng liên qua kế hoạch cải cách tư pháp gây xáo trộn Israel từ đầu năm đến nay.
* Israel phóng thành công vệ tinh do thám Ofek-13 vào không gian lúc sáng sớm ngày 29/3, theo thông báo của Bộ Quốc phòng nước này. Vệ tinh được phóng bằng tên lửa Shavit từ căn cứ không quân kiêm sân bay vũ trụ Palmachim lúc 2h10 sáng 29/3 (giờ địa phương, 6h10 cùng ngày giờ Việt Nam).
Vệ tinh giám sát do hãng Công nghiệp Hàng không vũ trụ Israel (IAI) chế tạo, tích hợp các radar có khẩu độ tổng hợp với nhiều tính năng tiên tiến, sẽ cung cấp cho quân đội nước này những hình ảnh có độ phân giải cao hơn hẳn so với những vệ tinh trước đó. (Times of Israel)
* HĐBA lên án các cuộc tấn công khủng bố tại Afghanistan liên tục nhắm vào dân thường, tái khẳng định rằng, chủ nghĩa khủng bố dưới mọi hình thức và biểu hiện là một trong những mối đe dọa nghiêm trọng nhất đối với hòa bình và an ninh ở Afghanistan cũng như trên thế giới.
Nhấn mạnh cần quy trách nhiệm cho những kẻ phạm tội, những kẻ tổ chức, tài trợ cho những hành động khủng bố đáng lên án này và đưa chúng ra trước công lý, HĐBA nhắc lại rằng, bất kỳ hành động khủng bố nào cũng là tội phạm và không thể biện minh.
Các thành viên hội đồng cũng tái khẳng định tất cả các quốc gia cần làm mọi cách để chống lại "các mối đe dọa đối với hòa bình và an ninh quốc tế do các hành động khủng bố gây ra". (THX)
* Nội các Saudi Arabia phê chuẩn gia nhập Tổ chức Hợp tác Thượng hải (SCO) ngày 28/3, trong bối cảnh Riyadh đang xây dựng quan hệ đối tác lâu dài với Trung Quốc.
Cụ thể, Saudi Arabia đã thông qua một văn kiện về việc trao cho nước này tư cách đối tác đối thoại trong SCO, bước đầu tiên trước khi Saudi Arabia được trao quy chế thành viên đầy đủ trong trung hạn. (Reuters)
Châu Mỹ
* Mỹ sẽ tiếp tục đối phó với các mối đe dọa hạt nhân của Triều Tiên bằng cách tăng cường khả năng phòng thủ, theo lời người phát ngôn của Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ John Kirby ngày 28/3.
Phát biểu họp báo trực tuyến, ông Kirby nêu rõ: “Chúng tôi biết rõ rằng Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un tiếp tục ra lệnh phóng tên lửa, tiếp tục cố gắng cải thiện các năng lực trong chương trình tên lửa đạn đạo của mình, cũng như tiếp tục theo đuổi tham vọng hạt nhân”.
Lưu ý rằng, Bình Nhưỡng tiếp tục phớt lờ các đề nghị đối thoại của Washington, ông Kirby bày tỏ: "Mỹ chưa thay đổi mong muốn về việc ngồi lại đàm phán vô điều kiện với Triều Tiên để tìm ra một con đường ngoại giao tiến tới phi hạt nhân hóa có thể kiểm chứng tại bán đảo". (Yonhap)
* Washington không rút quân khỏi Syria, bất chấp các vụ tấn công gần đây nhằm vào quân Mỹ, hãng tin i24NEWS dẫn lời ông Kirby cho hay.
Người phát ngôn của Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ tuyên bố rõ: "Không có thay đổi nào trong vấn đề hiện diện của Washington tại Syria, bất chấp những gì đã xảy ra trong vài ngày gần đây. Chúng tôi sẽ không bị những vụ tấn công của các nhóm dân quân này ngăn cản".