| Cựu Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Giang Trạch Dân đã qua đời ngày 30/11. (Nguồn AP) |
Báo Thế giới & Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày.
Nga-Ukraine
* Ukraine: Mỹ sẽ cấp thêm hệ thống phòng không trong năm 2022: Trả lời phỏng vấn tờ Financial Times (Anh) ngày 29/11 Chánh văn phòng Tổng thống Ukraine, ông Andriy Yermak nhấn mạnh, Ukraine có thể có thêm các hệ thống phòng không từ Mỹ: “Các đối tác của chúng tôi biết chính xác những gì chúng tôi cần cho hôm nay, tuần tới và tháng tới.
Tuy nhiên, chúng tôi có một số câu hỏi đang thảo luận mà chúng tôi nghĩ rằng cuối cùng cần phải giải quyết. Ý tôi là (câu hỏi về) xe tăng, tên lửa tầm xa, máy bay và tất nhiên là phòng không”.
Tờ này cũng dẫn lời một quan chức quốc phòng cấp cao Mỹ khẳng định, Washington có thể sớm chuyển giao nhiều hệ thống phòng không cho Kiev: “Chúng tôi có thể sớm cung cấp các tổ hợp phòng không hoặc một số hệ thống khác trong tương lai.”
Trước đó cùng ngày, giới chức cấp cao Lầu Năm Góc cho biết, Mỹ đang cân nhắc chuyển toàn bộ các loại hệ thống phòng không cho Kiev. (Financial Times/Sputnik)
* Ukraine pháo kích vùng Kursk ở biên giới với Nga: Ngày 29/11, viết trên Telegram, ông Roman Starovoyt, Thống đốc khu vực Kursk (Nga), cho biết, các lực lượng Ukraine đã bắn phá vào một nhà máy điện tại khu vực nằm ở phía Đông Bắc biên giới của Ukraine. Quan chức này cho biết: “Tổng cộng đã có khoảng 11 vụ phóng. Một nhà máy điện bị bắn trúng, dẫn đến tình trạng mất điện một phần tại các huyện Sudzha và Korenevo”.
Tuy nhiên, hiện chưa có thông tin về thương vong. Giới chức Nga tại khu vực giáp biên giới với Ukraine thường xuyên cáo buộc Kiev tấn công đường điện, kho đạn dược và nhiên liệu. (TASS)
* Italy cam kết hỗ trợ duy trì lưới điện Ukraine: Phát biểu ngày 29/11, Phó Thủ tướng, Ngoại trưởng Italy Antonio Tajani cho rằng, sự hỗ trợ trên là vô cùng quan trọng, nhất là khi nước này phải đối mặt một mùa Đông khắc nghiệt. Ông nói: “Chúng ta phải nỗ lực vì hòa bình, nhưng chừng nào Ukraine còn chìm trong xung đột thì sẽ khó có thể ngồi vào bàn đàm phán. Vào thời điểm hiện tại, thất bại của Ukraine có nghĩa là đầu hàng và không có nghĩa là hòa bình”. (TTXVN)
Nga-Mỹ
* Nga: “Mùa Đông” trong quan hệ với Mỹ cản trở đối thoại chiến lược: Ngày 29/11, ông Vladimir Yermakov, Vụ trưởng Vụ Không phổ biến và kiểm soát vũ khí thuộc Bộ Ngoại giao Nga, nhận định rằng, vẫn còn quá sớm để nói về đối thoại chiến lược với Mỹ. Quan chức này khẳng định: “Bây giờ, ‘mùa Đông’ không chỉ ở ngoài cửa sổ, mà còn ở trong quan hệ của chúng tôi với Mỹ. Như tất cả đều biết, mùa này trong năm không thuận lợi cho quá trình sinh sôi và phát triển.”
Trước đó, Đại biện lâm thời của Mỹ tại Nga Elizabeth Rood cho biết, Washington tuân thủ việc kiểm soát vũ khí và đang chờ cơ hội nối lại đối thoại với Moscow về ổn định chiến lược, vốn đã bị gián đoạn do xung đột Nga-Ukraine. (Sputnik)
Nga-Trung
* Nga bảo vệ cuộc tập trận trên không với Trung Quốc: Ngày 30/11, Bộ Quốc phòng Nga ra tuyên bố nêu rõ: “Trong khi thực hiện nhiệm vụ, máy bay của cả hai nước đã hành động nghiêm túc theo các quy định của luật pháp quốc tế. Không có hành vi vi phạm không phận của quốc gia nước ngoài... Sự kiện được tổ chức như một phần của công tác thực hiện các quy định trong khuôn khổ kế hoạch hợp tác quân sự cho năm 2022 và không nhằm vào các nước thứ ba”.
Về phần mình, Bộ Quốc phòng Trung Quốc tuyên bố các lực lượng của nước này và Nga đã tiến hành đợt tuần tra trên không chung trong ngày 30/11, nhấn mạnh hoạt động này nằm trong “kế hoạch hợp tác quân sự thường niên”, diễn ra ở khu vực Biển Nhật Bản, Biển Hoa Đông và Tây Thái Bình Dương. (Sputnik/Reuters)
Châu Âu
* EU đề xuất tịch thu tài sản Nga bị phong tỏa: Trong tuyên bố ngày 30/11, Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen cho biết: “Chúng tôi đã phong tỏa 300 tỷ Euro dự trữ của Ngân hàng Trung ương Nga và chúng tôi đã phong tỏa 19 tỷ Euro của các nhà tài phiệt Nga”. Theo quan chức này, trong ngắn hạn, EU và các đối tác có thể kiểm soát và đầu tư những khoản tiền này. Sau đó, lợi nhuận thu được sẽ được chuyển cho Ukraine để bù đắp tổn thất mà nước này phải gánh chịu. (Reuters)
* Mỹ có thể sản xuất hệ thống tên lửa phòng không Patriot ở Đức: Ngày 30/11, truyền thông Đức đưa tin, Tập đoàn sản xuất vũ khí Raytheon (Mỹ) và Tập đoàn sản xuất vũ khí châu Âu MBDA có trụ sở tại Pháp đang có kế hoạch hợp tác sản xuất các hệ thống tên lửa phòng không Patriot ở Đức.
Theo kế hoạch do Raytheon và MBDA đề xuất với Đức, một nhà máy sản xuất tên lửa Patriot sẽ được xây dựng ở Schrobenhausen, bang Bayern. Nhà máy này sẽ cung cấp các hệ thống tên lửa phòng không cho cả quân đội Đức và các nước châu Âu khác thuộc Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Đây sẽ là lần đầu tiên trong lịch sử hơn 40 năm của loại tên lửa này, được sản xuất bên ngoài nước Mỹ.
Ông Doug Stevenson, lãnh đạo Raytheon, cho biết do nhu cầu về tên lửa Patriot ngày càng tăng ở châu Âu, Tập đoàn này dự định tăng gấp đôi năng lực sản xuất hiện tại. Với kế hoạch đó, số lượng tên lửa tại các kho dự trữ ở châu Âu sẽ tăng lên. Ngoài ra, các phiên bản cũ của hệ thống Patriot đang được triển khai tại châu Âu cũng sẽ dần được thay thế bằng các phiên bản mới hơn sau 4 hoặc 5 năm nữa. (TTXVN)
* Italy “bày kế” để châu Âu hạn chế ảnh hưởng của Nga: Ngày 30/11, trước thềm ngày thứ hai của Hội nghị các Ngoại trưởng NATO ở Bucharest của Romania, Phó Thủ tướng, Ngoại trưởng Italy Antonio Tajani nhận định: “Sự ổn định ở phía Tây Balkan rất quan trọng với hòa bình. Chúng ta cần ngăn Nga ở đây, song chúng ta cần nhiều người châu Âu hơn nữa. Chúng ta cần bảo vệ tất cả các nước Tây Balkan và gần Ukraine. Điều cần thiết ở thời điểm hiện tại là hợp tác cùng nhau và duy trì sự đoàn kết, bởi nó sẽ gửi thông điệp mạnh mẽ tới Nga”. (Reuters)
Đông Bắc Á
* Cựu Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Giang Trạch Dân qua đời: Chiều 30/11 (giờ địa phương), sau thời gian lâm bệnh nặng, cựu Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Giang Trạch Dân đã qua đời tại thành phố Thượng Hải, thọ 96 tuổi. Thông tin trên do Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc, Ủy ban Thường vụ Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc Trung Quốc, Quốc vụ viện Trung Quốc, Ủy ban toàn quốc Hội nghị Hiệp thương Chính trị Nhân dân Trung Quốc và Quân ủy Trung ương Trung Quốc, công bố.
Theo Đài truyền hình CCTV (Trung Quốc), quảng trường Thiên An Môn ở Bắc Kinh và các tòa nhà chính phủ đã treo cờ rủ. Giao diện của Tân Hoa xã cũng đã được chuyển sang màu đen trắng.
Ông Giang Trạch Dân là lãnh đạo thế hệ thứ ba của Đảng Cộng sản Trung Quốc. Ông giữ chức Tổng bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc trong 13 năm (1989-2002), chức Chủ tịch Trung Quốc trong 10 năm (1993-2003) và Chủ tịch Quân ủy Trung ương (1989-2004). Dưới sự lãnh đạo của ông Giang Trạch Dân, Trung Quốc bắt đầu trở thành nền kinh tế phát triển nhanh nhất thế giới. Khi ông nghỉ hưu năm 2003, Trung Quốc đã là thành viên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), giành quyền đăng cai Thế vận hội 2008 và trên đường trở thành siêu cường. (TTXVN)
Đông Nam Á
* Indonesia: Sự tham dự đầy đủ của các nước tại G20 Bali đã là một “thành tựu”: Ngày 29/11, đài truyền hình địa phương đã phát sóng cuộc trả lời phỏng vấn độc quyền Ngoại trưởng Indonesia Retno Marsudi. Theo đó, bà đánh giá nhiệm kỳ Chủ tịch Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) của nước này diễn ra trong thời điểm kinh tế toàn cầu chật vật phục hồi sau đại dịch Covid-19 và xung đột Nga-Ukraine, đe dọa đến chính sự tồn tại của G20.
Theo bà, sự chia rẽ căng thẳng đến mức nhiều người bắt đầu nghi ngờ liệu Hội nghị thượng đỉnh G20 có thể diễn ra hay không, khi có thông tin cho rằng, một số nhà lãnh đạo thế giới sẽ tẩy chay sự kiện nếu Tổng thống Nga Vladimir Putin dự. Vì thế, Ngoại trưởng Retno Marsudi khẳng định việc hoàn tất Hội nghị thượng đỉnh G20 với đầy đủ các thành viên đã là một “thành tựu” với Indonesia. (TTXVN)
Trung Đông-châu Phi
* Saudi Arabia lên kế hoạch tổ chức thượng đỉnh Trung Quốc-Arab: Reuters ngày 30/11 dẫn lời ba nhà ngoại giao Arab cho biết, Saudi Arabia có kế hoạch đăng cai tổ chức hội nghị thượng đỉnh Trung Quốc-Arab vào ngày 9/12 tới nhân chuyến thăm của Chủ tịch Tập Cận Bình tới quốc gia này.
Trước đó, ông Tập Cận Bình dự định tới thăm Riyadh vào ngày 7/12. Trong khuôn khổ chuyến thăm, phái đoàn Trung Quốc được cho là sẽ ký kết hàng chục thỏa thuận và biên bản ghi nhớ với các nước vùng Vịnh và các quốc gia Arab khác về năng lượng, an ninh và đầu tư. Hiện văn phòng truyền thông của Saudi Arabia và Bộ Ngoại giao Trung Quốc chưa bình luận về thông tin trên. (Reuters)
* Iran kêu gọi các lực lượng nước ngoai rút khỏi Trung Đông: Phát biểu họp báo chung với Thủ tướng Iraq Mohammed Al Sudani ở Tehran vào ngày 29/11, Tổng thống Iran Ebrahim Raisi nêu rõ: “Việc rút các binh sĩ nước ngoài là một sự đảm bảo về an ninh cho các quốc gia trong khu vực. Ổn định trong khu vực cần được duy trì bởi chính các quốc gia khu vực. Sự hiện diện của binh sĩ nước ngoài là vô ích, vì tất cả những điều đó càng làm trầm trọng vấn đề”.
Đồng thời, Tổng thống Iran cho rằng, Iraq đóng một vai trò quan trọng trong an ninh khu vực. Theo ông, Tehran và Baghdad “nên tiếp tục phối hợp hành động để chống lại chủ nghĩa cực đoan và khủng bố”. Nhà lãnh đạo Iran cũng cho biết, đã thảo luận với Thủ tướng Iraq về hợp tác trong lĩnh vực ngân hàng, xuất khẩu khí đốt, sản xuất điện cũng như các vấn đề khu vực và toàn cầu.
Về phần mình, Thủ tướng Iraq khẳng định những vấn đề liên quan tới hợp tác chính trị, kinh tế và an ninh đã được giải quyết trong đối thoại. Ông lưu ý, Iraq “không cho phép lãnh thổ bị sử dụng để đe dọa Iran, hay để bất kỳ nhóm, bên nào đe dọa tới an ninh Iran. Để tránh mọi hình thức leo thang, hai nước sẽ hợp tác hành động, vì đối thoại là cách tốt nhất để giải quyết những vấn đề còn tồn tại”. (TASS)
* Nga: Không có bằng chứng về việc Iran muốn phát triển vũ khí hạt nhân: Trả lời phỏng vấn Sputnik (Nga) ngày 29/11, ông Vladimir Yermakov, Vụ trưởng Vụ Không phổ biến và kiểm soát vũ khí thuộc Bộ Ngoại giao Nga, cho biết hiện không có bằng chứng cho thấy Iran có ý định phát triển vũ khí hạt nhân hay xem xét lại việc tham gia Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT).
Nhà ngoại giao này nêu rõ: “Iran đã và vẫn là một bên tham gia vào Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân. Việc ký kết Kế hoạch hành động toàn diện chung (JCPOA) năm 2015 đã giúp loại bỏ tất cả các nghi vấn mà Tổ chức Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) đặt ra cho Tehran vào thời điểm đó. Sau đó, trong vài năm, Iran vẫn là quốc gia được xác minh nhiều nhất trong số các thành viên của cơ quan. Tehran vẫn tuân thủ nghĩa vụ của mình không có sai lệch nào”. (Sputnik)