| Số người tử vong có thể tăng mạnh tại vụ nổ tại Lễ tưởng niệm tướng Iran Soleimani, vào ngày 3/1. (Nguồn: IRNA) |
Báo Thế giới & Việt Nam điểm một số tin quốc tế nổi bật trong ngày:
Nga-Ukraine
* Ukraine tuyên bố đánh chặn toàn bộ tên lửa Kinzhal của Nga: Ngày 2/1, Tổng tư lệnh Các Lực lượng Vũ trang Ukraine (VSU) Valeriy Zaluzhny cho hay, Không quân VSU đã bắn hạ 10/10 tên lửa đạn đạo Kh-47M2 Kinzhal của Nga bằng tổ hợp tên lửa Patriot, nhấn mạnh đây là "một kỷ lục".
Ông cũng nói rằng, Ukraine cần nhiều hệ thống phòng không và đạn dược hơn vì không có lý do gì để cho rằng các cuộc tấn công sẽ không tăng lên.
Tuy nhiên, khi thông báo về các cuộc tấn công bằng tên lửa siêu âm Kinzhal, Bộ Quốc phòng Nga cho rằng, khả năng Ukraine bắn hạ ít nhất một trong số chúng là rất nhỏ, chưa kể kết quả 100% là hoàn toàn không thể đạt được. (Business Insider)
* Bán đảo Crimea và 2 khu vực biên giới của Nga bị Ukraine tấn công trong ngày 3/1, một ngày sau khi Ukraine hứng chịu một đợt oanh tạc quy mô lớn.
Thống đốc vùng Belgorod của Nga Vyacheslav Gladkov cho biết, tình hình tại khu vực này vẫn tiếp tục căng thẳng và trong sáng 3/1 đã xảy ra 2 cuộc tấn công. Lực lượng phòng không Nga đã đánh chặn 6 tên lửa trên bầu trời Belgorod.
Thống đốc khu vực Kursk ở Bắc Belgordo Roman Starovoyt cũng xác nhận, một cuộc không kích của Ukraine đã làm hư hại cơ sở hạ tầng và khiến khu vực này bị mất điện.
Ngoài ra, Thị trưởng Sevastopol cũng thông báo một tên lửa khác đã rơi xuống khu vực gần thành phố trên Bán đảo Crimea mà Nga đã sáp nhập năm 2014, song không đề cập thiệt hại. (AFP)
* Ba Lan kêu gọi phương Tây đáp trả cuộc pháo kích mới nhất của Nga vào Ukraine bằng cách cung cấp các tên lửa tầm xa cho Kiev, cũng như thắt chặt các biện pháp trừng phạt.
Trên mạng xã hội X, Ngoại trưởng Ba Lan Radoslaw Sikorski nêu rõ: "Chúng ta nên đáp trả... bằng ngôn ngữ mà Tổng thống Nga Vladimir Putin hiểu...". (Bloomberg)
* Mỹ cho phép chỉ huy Ukraine tự xác định phạm vi tấn công bằng tên lửa HIMARS, trang mạng Strana.ua của Ukraine ngày 2/1 dẫn lời Đại sứ Mỹ tại Ukraine Bridget Brink cho biết.
Theo bà Brink, chính phủ Mỹ có kế hoạch chuyển tên lửa của hệ thống tên lửa phóng loạt (MLRS) cơ động cao HIMARS cho Kiev trong thời gian tới. Tuy nhiên vẫn chưa có thông tin nào cho thấy Ukraine sẽ được cung cấp đạn HIMARS có tầm bắn hơn 160 km.
Châu Âu
* EU trừng phạt nhà sản xuất kim cương lớn nhất của Nga: Ngày 3/1, Đại diện cấp cao Liên minh châu Âu (EU) phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại Joseph Borrell xác nhận, EU đã bổ sung nhà sản xuất kim cương lớn nhất của Nga, Alrosa, và Giám đốc điều hành (CEO) của công ty này vào danh sách trừng phạt.
Theo lệnh trừng phạt trên, từ ngày 1/1, việc vận chuyển kim cương phi công nghiệp được khai thác, chế tác hoặc sản xuất tại Nga tới thị trường các nước EU đều bị cấm.
Hiện Alrosa chưa có phản hồi chính thức nào về quyết định này. (Reuters)
* Thụy Điển sẽ gia nhập NATO chậm nhất vào tháng 7 năm nay, theo lời Tổng thư ký Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) Jens Stoltenberg trả lời phỏng vấn hãng thông tấn DPA của Đức.
Dự kiến, Thụy Điển sẽ trở thành thành viên đầy đủ của NATO trước khi bắt đầu hội nghị thượng đỉnh tiếp theo của liên minh, sẽ được tổ chức tại Washington từ ngày 9-11/7.
Theo tuyên bố của ông Stoltenberg, Stockholm đã hoàn thành nghĩa vụ với Ankara, điều này có thể đẩy nhanh quá trình Thụy Điển gia nhập NATO.
Châu Á
* Tiếp tục có động đất ở Nhật Bản, Trung Quốc sẵn sàng hỗ trợ: Trung tâm Nghiên cứu khoa học địa chất Đức (GFZ) xác nhận, một trận động đất có độ lớn 5,1 Richter đã xảy ra ở khu vực gần bờ biển phía Tây đảo chính Honshu của Nhật Bản trong chiều 3/1.
Theo GFZ, chấn tiêu của trận động đất nằm ở độ sâu 10 km, ban đầu được xác định có tọa độ 37,29 độ vĩ Bắc và 136,78 độ kinh Đông.
Cùng ngày, Bộ Ngoại giao Trung Quốc tuyên bố, nước này sẵn sàng cung cấp sự hỗ trợ cần thiết cho Nhật Bản trong trận động đất mạnh 7,6 xảy ra ở Ishikawa vào ngày 1/1.
Đến nay, giới chức Nhật Bản thông báo số người thiệt mạng trong vụ động đất ở Ishikawa đã tăng lên 64 người. Đây là trận động đất nguy hiểm nhất ở Nhật Bản kể từ năm 2016. (Reuters)
* Bầu cử Pakistan: Ủy ban bầu cử Pakistan (ECP) đã lên kế hoạch lập hơn 92.500 điểm bỏ phiếu trên toàn quốc.
Kế hoạch bỏ phiếu chính thức sẽ được công bố 15 ngày trước khi cuộc tổng tuyển cử dự kiến diễn ra vào ngày 8/2.
Trong khi đó, ngày 3/1, trên mạng xã hội X, Luật sư Naeem Haider Panjutha đại diện cho cựu Thủ tướng Pakistan Imran Khan xác nhận, ECP đã cáo buộc vị chính khách 71 tuổi coi thường cơ quan giám sát bầu cử này mà không có sự hiện diện của các luật sư.
ECP đã bắt đầu khởi kiện tội coi thường đối với cựu Thủ tướng Khan và các cựu lãnh đạo khác trong đảng Pakistan Tehreek-e-Insaf (PTI) của ông.
Tuần trước, một tòa án cấp cao Pakistan đã từ chối yêu cầu của ông Khan về việc đình chỉ bản án trước đó. Như vậy, vị cựu Thủ tướng này tiếp tục bị truất quyền tham gia tranh cử. (Reuters)
* Hàn Quốc tập trận bắn đạn thật lần đầu tiên trong năm 2024 vào ngày 3/1 nhằm tăng cường khả năng sẵn sàng trước những hành động tiềm tàng của Triều Tiên.
Cuộc tập trận diễn ra ngoài khơi bờ biển phía Đông, Tây và Nam của Hàn Quốc, với sự tham gia của 13 tàu chiến và 3 máy bay từ các hạm đội 1, 2 và 3. (Yonhap)
* Sách Trắng ngoại giao Hàn Quốc công bố ngày 3/1 khẳng định, nước này đã tăng cường các hoạt động ngoại giao trong năm 2022 để nâng cấp quan hệ với Mỹ lên “mức cao nhất” và khôi phục quan hệ với Nhật Bản.
Theo hãng tin Yonhap, trong năm thứ 3 liên tiếp, Sách Trắng ngoại giao của Hàn Quốc đã mô tả Nhật Bản là “nước láng giềng gần gũi nhất” và bổ sung cụm từ “đối tác hợp tác” để chỉ Tokyo.
Tài liệu cũng mô tả Trung Quốc là “nước láng giềng” và đối tác thương mại lớn nhất của Hàn Quốc, đồng thời là “đối tác hợp tác chính” trong quá trình giải quyết vấn đề hạt nhân trên Bán đảo Triều Tiên.
Bên cạnh đó, Sách Trắng tuyên bố, Hàn Quốc đã nỗ lực thúc đẩy tiến trình phi hạt nhân hóa Bán đảo Triều Tiên
Biển Đông
* Mỹ-Philippines tiến hành tuần tra chung lần hai ở Biển Đông: Reuters đưa tin, Tổng Tham mưu trưởng Các Lực lượng vũ trang Philippines Romeo Brawner xác nhận, quân đội nước này và Mỹ bắt đầu hoạt động tuần tra chung kéo dài 2 ngày ở Biển Đông vào ngày 3/1.
Đợt tuần tra chung lần này có sự tham gia của 4 tàu từ Hải quân Philippines và 4 tàu từ Bộ Tư lệnh Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương của quân đội Mỹ (USINDOPACOM) - bao gồm 1 tàu sân bay, 1 tuần dương hạm và 2 tàu khu trục.
Theo Tướng Brawner, hoạt động quân sự chung lần thứ hai đánh dấu “bước nhảy vọt quan trọng” trong quan hệ đồng minh giữa Manila và Washington, cũng như tăng cường khả năng tương tác giữa quân đội hai nước.
Tướng Brawner khẳng định: “Liên minh của chúng ta mạnh mẽ hơn bao giờ hết, gửi một thông điệp tới toàn thế giới. Chúng ta đang thúc đẩy trật tự quốc tế dựa trên luật định và một khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và rộng mở trước những thách thức trong khu vực”.
Theo Reuters, đợt tuần tra này có khả năng sẽ chọc giận Trung Quốc giữa lúc căng thẳng leo thang ở Biển Đông.
Trung Đông
* Phó Thủ lĩnh Hamas Saleh al-Arouri bị sát hại cùng một số trợ lý trong cuộc tấn công bằng máy bay không người lái Israel nhằm vào văn phòng của phong trào này ở ngoại ô phía Nam thủ đô Beirut của Lebanon ngày 2/1.
Sau vụ việc, Hamas đã tuyên bố đình chỉ mọi cuộc đàm phán về lệnh ngừng bắn ở Dải Gaza. Iran, Lebanon và Palestine đã lên án hành động của Israel, trong khi Israel chưa đưa ra bình luận.
Liên hợp quốc cảnh báo nguy cơ xung đột lan rộng ra khu vực sau vụ việc.
TASS đưa tin, phong trào Hezbollah tuyên bố sẽ trả đũa cuộc tấn công của Israel.
* Thảm họa trong Lễ tưởng niệm Tướng Soleimani ở Iran: Hãng Reuters đưa tin, ngày 3/1, hai vụ nổ xảy ra ở khu vực gần nghĩa trang thành phố Kerman của Iran khi hàng trăm người tập trung trong lễ tưởng niệm ngày mất của Tướng Qassem Soleimani, Tư lệnh cấp cao của Lực lượng Vệ binh cách mạng Hồi giáo nước này.
Ông Qassem Soleimani đã thiệt mạng trong một vụ tấn công bằng máy bay không người lái của Mỹ năm 2020.
Theo hãng tin Nournews của Iran, một số bình gas đã phát nổ trên con đường dẫn đến nghĩa trang và các cơ quan chức năng Iran đang theo dõi tình hình.
Người phát ngôn Cơ quan tình trạng khẩn cấp Iran Babak Yektaparast nêu rõ, ít nhất 73 người đã thiệt mạng và 170 người khác bị thương do 2 vụ nổ này.
Phó Tỉnh trưởng Kerman Rahman Jalali tuyên bố: “Vụ việc này là hành động tấn công khủng bố”. (AFP, Reuters)
Châu Phi
* Niger khởi động tiến trình đối thoại “toàn diện quốc gia”, bắt đầu từ cuộc tham vấn khu vực tại Agadez.
Phát biểu trên đài truyền hình quốc gia, Thủ tướng Niger Ali Mahaman Lamine Zeine nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đạt được “đồng thuận và toàn diện” trong các cuộc thảo luận khu vực này.
Vòng tham vấn đầu tiên có sự tham gia của khoảng 300 đại diện, bao gồm các quan chức được bầu, các thủ lĩnh truyền thống, các tổ chức thanh niên, công đoàn và các tổ chức phi chính phủ.
Cuộc thảo luận xoay quanh những đề xuất liên quan các chủ đề chính dự kiến được tranh luận trong cuộc đối thoại quốc gia sắp tới, bao gồm “thời gian” của quá trình chuyển đổi, “các nguyên tắc cơ bản” và “các ưu tiên” hướng dẫn giai đoạn này.
Ngoài ra, các cuộc đàm phán tại Niger cũng đi sâu vào các vấn đề cấp bách, như sự tham gia của các công ty nước ngoài trong việc khai thác uranium, sự hiện diện của căn cứ quân sự Mỹ tại Niger, những thách thức liên quan nhập cư bất hợp pháp và những lo ngại về an ninh ở khu vực có nhiều mỏ vàng thủ công. (Africa News)
Châu Mỹ
* Cuba khẳng định đoàn kết là vũ khí chiến lược: Ngày 3/1, Nguyên Chủ tịch Cuba Raúl Castro nói rằng, Cách mạng Cuba đang trở nên mạnh mẽ hơn nhờ vũ khí chiến lược chính là đoàn kết, nhấn mạnh: “Nguy hiểm càng lớn, yêu cầu càng cao, kỷ luật và đoàn kết càng phải cao, nhưng không phải đoàn kết bằng mọi giá mà dựa trên nguyên tắc”.
Nhà lãnh đạo Cuba kêu gọi tìm kiếm những giải pháp “thực tế” bằng nguồn lực nội tại để đối mặt những thách thức kinh tế của đất nước, lưu ý rằng, ệnh bao vây cấm vận “quá mức” là nguyên nhân chính khiến nền kinh tế Cuba gặp khó khăn.
Nhà lãnh đạo thuộc “thế hệ lịch sử” của Cuba nhấn mạnh: “Con đường duy nhất của chúng ta là tiếp tục cuộc chiến với tinh thần lạc quan”.
Về phần mình, Chủ tịch Cuba Miguel Díaz-Canel nhắc lại cam kết của chính phủ trong việc “thay đổi mọi thứ cần thay đổi”, nhưng không từ bỏ các nguyên tắc ái quốc, đồng thời bày tỏ tin tưởng vào cam kết của thế hệ trẻ đối với đất nước và rằng, những người trẻ hôm nay sẽ trung thành với lịch sử. (THX)
* Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc có 5 nước ủy viên không thường trực mới với nhiệm kỳ 2 năm, gồm Algeria, Guyana, Hàn Quốc, Sierra Leone và Slovenia.