| Các nhà khoa học Anh đã xác định loại virus corona cổ xưa nhất. (Ảnh minh họa, nguồn: Wikimedia) |
Theo các nhà khoa học, virus có khả năng phát triển nhanh chóng trong khoảng thời gian ngắn, nhưng đồng thời chúng vẫn phải thích nghi với vật chủ, khiến đặt ra những hạn chế đáng kể đối với tự do tích lũy đột biến mà không làm giảm công lực của chúng.
Điều đó dẫn đến sự chậm lại rõ ràng trong tốc độ tiến hóa của virus theo thời gian. Nghiên cứu mới tính đến sụt giảm tốc độ của virus đã ghi nhận qua quan sát, tạo điều kiện để các nhà khoa học theo dõi quá trình tiến hóa của virus cho tới tận dạng "thuỷ tổ" của chúng.
Mặc dù các mô hình tiến hóa hiện có thường không cho phép xác định được sự khác biệt của các loài virus trong khoảng thời gian từ vài trăm đến vài nghìn năm, nhưng một mô hình tiến hóa mới giúp chúng ta có thể đánh giá một cách đáng tin cậy thời gian xuất hiện của các loài virus mới trên thang thời gian, tương đương với sự phát triển tiến hóa của các loài động vật và thực vật trên địa cầu.
Hiện nay, các nhà khoa học không chỉ có thể dựng lại lịch sử tiến hóa của virus liên quan đến SARS-CoV-2, mà còn với nhiều loại RNA và DNA của virus trong quá khứ xa xưa. Chẳng hạn, các mô hình dự đoán về virus gây bệnh viêm gan C trùng hợp với ý kiến cho rằng nó đã phát tán trong quần thể loài người suốt gần nửa triệu năm. Như vậy, virus viêm gan C có thể đã lây lan tung hoành khắp thế giới do quá trình di cư của loài người từ châu Phi sang các vùng khác khoảng 150 nghìn năm trước.