| Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong chuyến thăm Trung Quốc năm 2019. (Nguồn: DW) |
Ngày 5/4, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron bắt đầu chuyến công du tới Trung Quốc. Mục tiêu chính của chuyến thăm là hạn chế Trung Quốc ủng hộ tích cực Nga trong cuộc xung đột với Ukraine.
Một quan chức từ văn phòng của Tổng thống Macron chia sẻ với phóng viên AFP rằng: “Trung Quốc là quốc gia duy nhất trên thế giới có khả năng tác động ngay lập tức và triệt để đến cuộc xung đột, bằng cách này hay cách khác”.
Quan chức này cho biết thêm, ông Macron sẽ tìm cách giữ vững lập trường về vấn đề Ukraine, nhưng sẽ chọn “cách diễn đạt khác” thay vì giọng điệu đối đầu trực tiếp thường thấy từ Washington.
Một mục tiêu quan trọng khác của chuyến thăm là duy trì và tái cân bằng quan hệ thương mại giữa Trung Quốc và châu Âu, cũng như bảo vệ lợi ích của Pháp ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương.
Nhà Trắng cho biết, trước khi tới Bắc Kinh, ông Macron đã điện đàm với Tổng thống Mỹ Joe Biden để thảo luận về chuyến thăm Trung Quốc và sự ủng hộ dành cho Ukraine.
Theo một nguồn tin ngoại giao Pháp, hai nhà lãnh đạo muốn Trung Quốc giúp “đẩy nhanh” việc tìm kiếm giải pháp cho cuộc xung đột. Nguồn tin này cho biết thêm, cuộc điện đàm cho thấy “ý chí chung của Pháp và Mỹ là tác động Trung Quốc nhằm đẩy nhanh việc kết thúc cuộc xung đột ở Ukraine và xây dựng một nền hòa bình lâu dài”.
Hai tổng thống cũng hy vọng Trung Quốc đóng góp cho nỗ lực toàn cầu và xây dựng “một chương trình nghị sự chung” về khí hậu và đa dạng sinh học.
Nhẹ nhàng hay quyết đoán?
Rõ ràng chuyến thăm của Tổng thống Pháp Macron có tác động vượt ra ngoài nước Pháp và ảnh hưởng đến toàn bộ Liên minh châu Âu (EU) gồm 27 quốc gia thành viên, điều này thể hiện qua sự xuất hiện của Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen trong chuyến công du của Tổng thống Pháp.
Ngày 3/4, Chủ tịch EC đã gặp Tổng thống Macron ở Paris để phối hợp chuẩn bị cho chuyến công du.
Trong một bài phát biểu vào tuần trước, bà Von der Leyen đã cảnh báo Bắc Kinh không nên trực tiếp ủng hộ cuộc xung đột, đồng thời bác bỏ khả năng khối này “xa lánh” Trung Quốc.
Chuyên gia Antoine Bondaz của Tổ chức Nghiên cứu Chiến lược (FRS) có trụ sở tại Paris cho rằng, châu Âu sẽ không ngăn cản Bắc Kinh cung cấp vũ khí cho Moscow với giọng điệu “nhẹ nhàng”.
Thay vào đó, chuyên gia Bondaz dự đoán, nhà lãnh đạo Pháp và EC sẽ công khai cảnh báo Trung Quốc về việc cung cấp vũ khí cho Nga (có thể kèm theo những biện pháp trừng phạt có thể áp dụng) trong các cuộc trao đổi với Bắc Kinh tới đây.
Trung Quốc đã thể hiện nỗ lực tìm kiếm một giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột Nga-Ukraine. Tuy nhiên, chuyến thăm của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tới Moscow hồi tháng 3 đang làm dấy lên sự hoài nghi ở các nước phương Tây.
Bà Von der Leyen tuần trước đã nhấn mạnh cách Trung Quốc phản ứng trước cuộc xung đột Nga-Ukraine sẽ là "yếu tố quyết định cho quan hệ EU-Trung Quốc trong tương lai”.
Trong EU, các cường quốc kinh tế như Pháp và Đức coi việc duy trì thương mại với Trung Quốc là ưu tiên hàng đầu, trong khi các quốc gia ở phía Đông - gần với biên giới Ukraine lại muốn tăng áp lực lên Bắc Kinh liên quan cuộc xung đột.
Chuyên gia về châu Á tại viện nghiên cứu Institut Montaigne (Pháp), ông Francois Godement cho rằng, nhân chuyến thăm lần này, Tổng thống Macron và người đứng đầu EC sẽ nhấn mạnh vào việc giảm thiểu rủi ro thay vì cô lập Bắc Kinh. Các đại diện của EU sẽ tìm cách “phản ứng nhẹ nhàng nhưng thiết thực” trước những mâu thuẫn với Bắc Kinh.
Khó có đột phá
Tổng thống Macron sẽ dẫn đầu một phái đoàn gồm khoảng 60 nhà lãnh đạo doanh nghiệp đến Bắc Kinh, bao gồm cả các chủ tịch và giám đốc điều hành (CEO) của tập đoàn Airbus và EDF. Qua đó cho thấy, kinh tế cũng là một trọng tâm của chuyến thăm lần này.
Theo một quan chức Điện Elysée, một thỏa thuận tiềm năng với nhà sản xuất máy bay châu Âu Airbus có thể đang được thảo luận sau khi Trung Quốc đặt hàng 300 máy bay trị giá 30 tỷ Euro vào năm 2019.
Chủ tịch EC Von der Leyen khẳng định, EU "không muốn cắt đứt quan hệ kinh tế, xã hội, chính trị và khoa học với Trung Quốc", mặc dù Brussels cũng như Paris đều hy vọng sẽ “tái cân bằng” mối quan hệ thương mại “trên cơ sở minh bạch, có thể dự đoán và có đi có lại”.
Hiện nay, Nhà Trắng không mấy kỳ vọng về khả năng Tổng thống Macron sẽ đạt được đột phá trong chuyến thăm Trung Quốc dịp này.
Theo Nhà Trắng, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình khó có thể thuận theo yêu cầu của Tổng thống Macron hoặc hạn chế bất kỳ động thái quyết đoán nào của Bắc Kinh ở Thái Bình Dương.
Hơn một năm trước, Tổng thống Macron cũng đã thất bại trong việc thể hiện vai trò hòa giải với Tổng thống Nga Putin vào đêm trước khi nổ ra xung đột Nga-Ukraine.
Bên cạnh đó, mặc dù Nhà Trắng ủng hộ chuyến đi và những nỗ lực của Tổng thống Macron ở Bắc Kinh, nhưng cũng có một số lo ngại trong chính quyền Tổng thống Biden về khả năng Pháp có thiện chí với Trung Quốc vào thời điểm căng thẳng giữa Washington và Bắc Kinh đang ở mức cao nhất trong nhiều thập kỷ.