Trăn trở nỗi lo nền kinh tế năm 2023

Những thách thức, khó khăn của nền kinh tế trong năm 2023 ngày càng phát lộ rõ hơn. (Nguồn: TTXVN)

Lo là phải, khi sản xuất công nghiệp, động lực tăng trưởng quan trọng của nền kinh tế tiếp tục gặp khó. Mặc dù Chỉ số Sản xuất toàn ngành công nghiệp (IIP) tháng 2/2023 ước tính tăng 5,1% so với tháng 1/2023 và tăng 3,6% so với cùng kỳ năm trước, nhưng nếu tính chung 2 tháng lại giảm 6,3% so với cùng kỳ năm 2022. Nguyên nhân không đâu khác chính là do kinh tế thế giới tiếp tục gặp nhiều khó khăn, biến động khó lường, lạm phát các nước mặc dù hạ nhiệt, nhưng vẫn ở mức cao, đơn hàng giảm, kim ngạch xuất khẩu giảm.

Số liệu thống kê về thương mại hàng hóa của Việt Nam càng cho thấy rõ điều này. Hai tháng đầu năm, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa ước chỉ đạt 49,44 tỷ USD, giảm 10,4% so với cùng kỳ năm trước. Trong khi đó, kim ngạch nhập khẩu hàng hóa ước đạt 46,62 tỷ USD, giảm 16% so với cùng kỳ năm trước.

Nhập khẩu hàng hóa giảm mạnh hơn, nên cán cân thương mại hàng hóa đã thặng dư 2,82 tỷ USD trong 2 tháng đầu năm, trong khi cùng kỳ năm ngoái nhập siêu 0,3 tỷ USD và trên một góc độ nào đó, đây là con số tích cực. Tuy vậy, nhập khẩu giảm mạnh cũng có thể là dấu hiệu cho thấy những khó khăn của sản xuất, của xuất khẩu trong những tháng tới đây. Đơn hàng giảm chính là lý do khiến lượng nguyên vật liệu nhập khẩu về giảm.

Thị trường ngoài nước đã vậy, thị trường trong nước cũng khó khăn không kém, khi sức mua của nền kinh tế chưa được cải thiện nhiều. Loại trừ yếu tố giá, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ của 2 tháng đầu năm 2023 vẫn tăng 9,2% so với cùng kỳ và con số này là rất tích cực so với mức giảm 1,1% của cùng kỳ năm 2022. Thậm chí, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng hai tháng đầu năm 2023 vẫn tăng 24,9% so với hai tháng đầu năm 2019 - năm trước khi xảy ra dịch Covid-19.

Nhưng chính Tổng cục Thống kê cũng thừa nhận rằng, quy mô tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng 2 tháng đầu năm 2023 chỉ đạt 77,7% quy mô của chỉ tiêu này, nếu ước tính trong điều kiện bình thường không xảy ra dịch Covid-19 từ năm 2020 đến nay.

Khi động lực của sản xuất bị sụt giảm, không quá khó hiểu vì sao, khu vực doanh nghiệp tiếp tục gặp khó. Hai tháng đầu năm 2023, cả nước chỉ có 37.900 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới và quay trở lại hoạt động, giảm 11,2% so với cùng kỳ năm trước. Trong khi đó, số doanh nghiệp rút khỏi thị trường là 51.400 doanh nghiệp, tăng 14,5%, cao hơn cả con số “mới sinh” và quay trở lại.

Nhìn con số bình quân mỗi tháng có 25.700 doanh nghiệp rút khỏi thị trường, có thể thấy một điều rất rõ ràng rằng, kinh tế còn khó khăn, khu vực doanh nghiệp chưa thể sớm phục hồi.

Thực tế, khi năm 2023 bắt đầu, rất nhiều kỳ vọng được đặt vào khu vực dịch vụ. Song tổng mức bán lẻ thì chưa có nhiều cải thiện. Trong khi đó, ngành du lịch cũng vẫn đứng trước nhiều thách thức.