📞

Trí thức người Việt hiến kế làm nông nghiệp thông minh

Lê An 14:30 | 07/01/2023
Với nhiều góc nhìn từ chuyên gia, trí thức người Việt trong và ngoài nước, bức tranh về quy trình sản xuất và phát triển nông nghiệp thông minh cho Việt Nam đã được khắc họa rõ nét hơn.

Ngày 6/1 tại Hà Nội, Mạng lưới đổi mới sáng tạo Việt Nam-Australia (NIC AU) kết hợp cùng Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài (NVNONN), Hội sinh viên Việt Nam tại Australia đã tổ chức “Hội thảo và triển lãm Nông nghiệp thông minh - Từ nông trại đến bàn ăn năm 2023”.

Diễn ra theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến, hội thảo nhận được sự bảo trợ và ủng hộ cả về ý tưởng và nguồn lực từ các cơ quan nhà nước của Việt Nam như Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Ủy ban Nhà nước về NVNONN (Bộ Ngoại giao), Đại sứ quán Việt nam tại Australia, Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (Bộ Kế hoạch và Đầu tư).

Quang cảnh hội thảo được tổ chức trực tiếp tại Hà Nội. (Ảnh: Dương Tiêu)

Hội thảo và triển lãm nhằm chia sẻ tri thức, kinh nghiệm về chuỗi nông nghiệp thông minh toàn diện, hiệu quả và bền vững, đồng thời thúc đẩy việc thảo luận, xúc tiến các cơ hội hợp tác, đầu tư giữa các doanh nghiệp, các tổ chức tài chính, nhà đầu tư, ngân hàng, công ty khởi nghiệp, và nông dân trong lĩnh vực nông nghiệp thông minh và phân phối sản phẩm nông nghiệp.

Nhìn rõ thời cơ và thách thức

Tại hội thảo, ông Nguyễn Phúc Bình - Chủ tịch Điều hành NIC AU chia sẻ về tầm quan trọng của nông nghiệp Việt Nam trong việc phát triển kinh tế trong năm qua, dù bị ảnh hưởng của đại dịch Covid.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Phúc Bình cho rằng nông nghiệp Việt Nam vẫn còn đang gặp rất nhiều hạn chế từ sự cạnh tranh toàn cầu, thiên tai dịch bệnh, biến đổi khí hậu. Do đó, để có thể duy trì tăng trưởng, nâng cao vị trí nông sản Việt trên bản đồ thế giới cần có giải pháp đồng bộ, trong đó việc chuyển đổi nông nghiệp thông minh là giải pháp vô cùng quan trọng.

Với mong muốn đóng góp vào công cuộc chuyển đổi số, áp dụng công nghệ 4.0 đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực nông nghiệp, các trí thức trẻ tại Australia phối hợp với các cơ quan tổ chức hội thảo.

Thông qua đó, hội thảo mong muốn được giao lưu, kết nối với các nhà khoa học trong và ngoài nước, đặc biệt các nhà khoa học người Việt ở nước ngoài (NVNONN) để cùng nhau phát triển nền nông nghiệp nước nhà, góp phần nâng cao cải thiện sản phẩm nông nghiệp Việt Nam xuất khẩu vươn xa ra thị trường quốc tế.

Phát biểu tại đây, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Lê Minh Hoan cho rằng, cần làm rõ thời cơ và thách thức của nông nghiệp thông minh. Bởi bên cạnh thời cơ còn những thách thức cần vượt qua, đôi khi điều này khiến con đường đạt mục tiêu trở nên khó khăn.

Từ một triết lý khoa học của Chile là "khoa học chân đất", Bộ trưởng Lê Minh Hoan gợi ý các nhà khoa học có thể áp dụng triết lý này vào Việt Nam, nghĩa là làm khoa học cần đi từ việc hiểu được thực trạng tâm lý người nông dân.

Ông cũng dẫn số liệu người làm trong ngành nông nghiệp Hoa Kỳ chỉ chiếm 2% dân số mà đóng góp lớn vào tỷ trọng GDP, còn Việt Nam vốn là một đất nước nông nghiệp nhưng vẫn đi sau Hoa Kỳ trong lĩnh vực này.

Theo Bộ trưởng Lê Minh Hoan, ngành nông nghiệp Hoa Kỳ có diện tích sản xuất rất lớn đã hình thành chuỗi, còn nông nghiệp Việt Nam thì diện tích sản xuất manh mún. Một khía cạnh khác theo ông là 2% người làm nông nghiệp của Hoa Kỳ bao gồm nhiều nhà khoa học, tiến sĩ, kỹ sư doanh nhân tham gia, còn nông nghiệp Việt Nam chủ yếu là người nông dân thực hiện.

Từ thực trạng đó, Bộ trưởng Lê Minh Hoan gợi mở, các nhà khoa học trẻ cần nhìn thấy sự so sánh này để đặt ra câu hỏi và tìm hướng nghiên cứu. Bộ cũng đang thực hiện nhiều chương trình tri thức hóa nông dân để họ có thể dễ dàng đón nhận những khoa học mới, tri thức mới khi đưa từ nước ngoài vào Việt Nam.

Ông chia sẻ: “Tôi mong muốn tri thức công nghệ được phủ đến từng cánh đồng, trang trại, ao bè để lan tỏa đến mọi người nông dân Việt Nam. Đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực nông nghiệp còn khoảng không gian rất lớn để khai thác và thay đổi cả nền nông nghiệp”.

Câu chuyện từ nông trại đến bàn ăn

Tại phiên thảo luận thứ nhất, chủ đề về công đoạn đầu tiên của chuỗi nông nghiệp thông minh có sự tham dự của nhiều chuyên gia hàng đầu tại Việt Nam và trên thế giới.

Chia sẻ về nghiên cứu hệ gen trên bò sữa - góc nhìn từ nước Việt, TS. Nguyễn Việt Tuấn nêu bật về mối liên kết giữa trường/ viện nghiên cứu, trung tâm dữ liệu hệ gen và các nông hộ. Trong khi đó, TS. Nguyễn Kỳ Tài nêu lên bản chất của canh tác thông minh chính là đưa công nghệ mới vào hoạt động nông nghiệp.

Với chủ đề về công đoạn thứ hai của chuỗi nông nghiệp thông minh, CEO Hoàn Vũ lab – TS. Henry Bui, đề cập đến giải pháp kiểm soát chất lượng thực phẩm. Tại đây, ông đã đưa ra các giải pháp kiểm soát chất lượng thực phẩm bao gồm: phân tích kim loại nặng trong thực phẩm bằng ICP-MS, phân tích dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trong rau củ quả, phân tích hàm lượng vitamin, kháng sinh, mycotoxins. Bên cạnh đó, ông cho rằng việc bảo đảm chuỗi cung ứng toàn cầu còn cần xác thực nguồn gốc nông sản thực phẩm bằng các phương pháp: Thiết bị EA-IRMS, phân tích đồng vị.

Trao đổi về công đoạn cuối của chuỗi nông nghiệp thông minh, ông Trần Hoài Phương - Giám đốc Khối khách hàng Doanh nghiệp ngân hàng HDBank đưa ra những giải pháp tài chính toàn cầu xanh và bền vững trong giai đoạn 2023-2033.

TS. Johny Nguyễn - Giám đốc Điều hành toàn quốc Công ty Hitachi Sunway Information Systems (Nhật) đề cập tới chuyển đổi số nông nghiệp” và CEO công ty Bagico Nguyễn Thị Thành Thực chia sẻ với nội dung chuyển đổi số nông nghiệp - nâng cao chuỗi giá trị - kết nối xuyên biên giới”.

Bên cạnh đưa ra thực tiễn và giải pháp cho chuỗi nông nghiệp thông minh toàn diện, hiệu quả và bền vững tại Việt Nam, các ý kiến thảo luận tại hội thảo đều nói lên ước mơ đưa thật nhiều món ăn đặc sản Việt Nam thành chuỗi/nhượng quyền ra thế giới đã được nêu lên. Để làm được điều đó, chỉ có con đường chế biến và xuất khẩu mới có thể giúp kinh tế nông nghiệp vững mạnh, giàu có…

Phát huy nguồn lực trí thức người Việt

Phối hợp cùng NIC AU tổ chức sự kiện ý nghĩa này, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về NVNONN Mai Phan Dũng cũng khẳng định đây không chỉ hội thảo khoa học đơn thuần mà còn thể hiện tinh thần đoàn kết, hướng về đất nước của cộng đồng trí thức Việt Nam ở nước ngoài.

Ông cho biết, từ những ngày đầu lập nước, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy “Nông dân ta giàu thì nước ta giàu; Nông nghiệp ta thịnh thì nước ta thịnh”. Nghị quyết số 19-NQ/TW, ngày 16/6/2022, Hội nghị V Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về nông nghiệp, nông dân, nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 cũng xác định: “Nông nghiệp là lợi thế quốc gia, trụ đỡ của nền kinh tế”, cần “phát triển nông nghiệp hiệu quả, bền vững… đẩy mạnh phát triển công nghiệp chế biến, bảo quản sau thu hoạch và phát triển thị trường nông sản cả ở trong nước và ngoài nước”.

Ông Mai Phan Dũng cho rằng, cộng đồng NVNONN có thể tham gia đóng góp lấp đầy khoảng trống trong lĩnh vực đổi mới sáng tạo của lĩnh vực nông nghiệp. Ông cho biết hiện số lượng người Việt Nam đang sinh sống và làm việc ở nước ngoài ngày càng tăng, đạt đến gần 6 triệu người.

Bà con kiều bào có thể đóng góp thiết thực cho sự nghiệp phát triển đất nước về tri thức, khoa học, mang những kinh nghiệm của các nước về Việt Nam. Hiện có hơn 500.000 tri thức kiều bào ở các nước, hàng trăm ngàn doanh nhân Việt Nam ở thế giới, có thể hỗ trợ cho hợp tác giữa Việt Nam với các đối tác.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về NVNONN Mai Phan Dũng phát biểu tại hội thảo. (Ảnh: Dương Tiêu)

Ủy ban Nhà nước về NVNONN đã tạo ra nhiều chương trình, hành động để doanh nhân, tri thức kiều bào có thể phát huy nguồn lực, tham gia đóng góp vào sự phát triển kinh tế xã hội của các địa phương và của cả đất nước, trong đó có nông nghiệp là lĩnh vực quan trọng.

Qua hội thảo, ông Mai Phan Dũng hy vọng sẽ tạo sự gắn kết giữa các chuyên gia nhà khoa học, các doanh nghiệp, nhà đầu tư và các cơ quan quản lý trong nước, từ đó hình thành nên giải pháp tổng thể kiến tạo nền nông nghiệp thông minh Việt Nam.

Ông tin tưởng rằng, các chuyên gia kiều bào trong lĩnh vực nông nghiệp tại nhiều nước như Australia, Mỹ, Đức, Singapore... sẽ đem lại những khuyến nghị có giá trị góp phần hoàn thiện hơn nữa chính sách, chiến lược hướng đến phát triển nông nghiệp xanh, sinh thái và bền vững của nước nhà.

Mạng lưới đổi mới sáng tạo Việt Nam - Australia (Vietnam-Australia Innovation Network, viết tắt là NIC AU) được thành lập trong khuôn khổ chuyến thăm và làm việc tại Australia của Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng vào ngày 2/12/2019.

NIC AU được thành lập và cấp phép bởi NSW Fair Trading. Ngoài ra, NIC AU kết hợp với các Mạng lưới đổi mới sáng tạo Việt Nam tại Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan, Đức và Châu Âu và nhiều nơi khác để cùng nhau tổ chức các sự kiện và các hội thảo chuyên đề có ý nghĩa thực tiễn cao.

Thúc đẩy “chuyển giao công nghệ” giữa Australia và Việt Nam bằng cách xây dựng một mạng lưới các nhà khoa học Việt Nam và các chuyên gia giàu kinh nghiệm tại Australia và toàn cầu thông qua việc kết nối, chia sẻ và hợp tác với chính phủ Việt Nam, cơ quan ban ngành cấp Bộ và địa phương, các viện, trường, tập đoàn, tổ chức phi chính phủ, doanh nghiệp hàng đầu Việt Nam để cùng nhau giải quyết các vấn đề mang tính cốt lõi của Việt Nam.