TS. Nguyễn Quốc Việt: Ngoại giao xuất khẩu cần quyết liệt như ngoại giao vaccine

Nhiều ngành hàng ghi nhận mức sụt giảm 30-40% lượng đơn hàng. (Nguồn: Báo Đầu tư)

Doanh nghiệp khó chồng khó

Báo cáo tình hình kinh tế-xã hội được Tổng cục Thống kê (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) mới công bố cho thấy, trong tháng 5/2023, cả nước có hơn 12.000 doanh nghiệp thành lập mới và 5.952 doanh nghiệp quay trở lại hoạt động.

Tuy nhiên, trong tháng 5 cũng có tới 5.364 doanh nghiệp đăng ký tạm ngừng kinh doanh có thời hạn; 4.717 doanh nghiệp ngừng hoạt động chờ làm thủ tục giải thể và 1.223 doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải thể.

Tính chung 5 tháng đầu năm, 95.000 doanh nghiệp đăng ký thành lập mới và quay trở lại hoạt động, giảm 3,7% so với cùng kỳ năm trước. Trung bình một tháng có 19.000 doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động.

Trong khi đó, số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường là 88.000 doanh nghiệp (55.200 doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh có thời hạn; 25.500 doanh nghiệp ngừng hoạt động chờ làm thủ tục giải thể; 7.300 doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải thể), tăng 22,6% so với cùng kỳ năm trước. Trung bình mỗi tháng có 17.600 doanh nghiệp rút lui khỏi thi trường.

Tổng cục Hải quan cho biết, nửa đầu tháng 5, xuất khẩu của cả nước đạt 11,45 tỷ USD. Lũy kế từ đầu năm đến 15/5, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 230,58 tỷ USD (xuất khẩu đạt 118,58 tỷ USD, nhập khẩu đạt 112 tỷ USD), giảm xấp xỉ 40 tỷ USD so với cùng kỳ năm ngoái.

Nhiều ngành hàng ghi nhận mức sụt giảm 30-40% lượng đơn hàng. Hiện tại, dù đã bước vào giữa quý II/2023 - mùa cao điểm đặt hàng của nhiều ngành như đồ gỗ, dệt may, da giày…, thị trường xuất khẩu vẫn chưa có tín hiệu khởi sắc. Điều này dẫn tới việc cắt giảm lao động tại các nhà máy, doanh nghiệp.

Chia sẻ với phóng viên TG&VN về báo cáo nói trên, TS. Nguyễn Quốc Việt, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế và chính sách (VEPR) thuộc Trường Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội nhận định, những nỗ lực của Chính phủ thời gian qua đã từng bước củng cố niềm tin cho doanh nghiệp, hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi và phát triển.

Tuy nhiên, doanh nghiệp hiện vẫn gặp nhiều khó khăn, hàng tồn đọng, nợ xấu nguy cơ tăng, thậm chí nhiều doanh nghiệp trong một số lĩnh vực phải ngừng hoạt động, nhất là trong lĩnh vực dệt may, xây dựng, bất động sản, bán lẻ hàng hoá... dẫn đến tình trạng mất hoặc giảm giờ làm, người lao động gặp nhiều khó khăn.

Theo TS. Nguyễn Quốc Việt, báo cáo của Chính phủ cũng như Báo cáo thẩm tra của Uỷ ban Kinh tế Quốc hội đã thẳng thắn nhìn nhận những khó khăn do tác động của suy thoái kinh tế khiến xuất khẩu giảm, thiếu vốn… đã và đang làm gia tăng thêm áp lực với doanh nghiệp để duy trì hoạt động.

Chính phủ nhận định, tình hình này có thể tiếp tục diễn biến phức tạp, khó khăn hơn trong thời gian tới. Đặc biệt, có việc một số doanh nghiệp lớn hoạt động đa ngành, đa lĩnh vực phải bán tài sản với giá trị thấp, bị mua lại hoặc sáp nhập để duy trì sản xuất, kinh doanh

Bên cạnh đó, trong quý I/2023, thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) cũng lần đầu tiên giảm cả về số thực hiện và đăng ký mới; trong đó số đăng ký mới giảm gần 40%, là mức giảm sâu nhất kể từ 2011.

TS. Nguyễn Quốc Việt, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế và chính sách (VEPR) thuộc Trường Kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội. (Ảnh: NVCC)

Phó Viện trưởng VEPR nhấn mạnh: “Tất cả những khó khăn và tình trạng đầu tư tư nhân chất lượng thấp và đang giảm sút nghiêm trọng như vậy, ngoài những nguyên nhân vĩ mô trong và ngoài nước như đã đề cập, thì còn do những yếu kém về môi trường thể chế, pháp luật… là một rào cản rất lớn cho hoạt động bình thường của doanh nghiệp và người dân, từ đó tạo những phí tổn hữu hình và vô hình, làm giảm hiệu quả và hiệu lực thực thi chính sách”.

Cần triển khai ngoại giao xuất khẩu