Hội thảo do Ủy ban Hòa bình Việt Nam phối hợp Viện nghiên cứu Quyền con người (Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh) có sự tham gia của nhiều học giả trong và ngoài nước.
Phát biểu tại phiên khai mạc sáng 21/9, Phó Chủ tịch Quốc hội, Chủ tịch Ủy ban Hòa bình Việt Nam Uông Chu Lưu khẳng định, quyền con người đã và đang trở thành một vấn đề toàn cầu, mối quan tâm lớn của cộng đồng, là nguyện vọng chung của nhân loại, thành quả đấu tranh của loài người qua nhiều thế hệ. Điều này được thể hiện qua Tuyên ngôn Toàn thế giới về Quyền con người (1948), Công ước quốc tế về các quyền kinh tế, xã hội và văn hóa (1966), Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị (1966, Tuyên ngôn về quyền hòa bình của các dân tộc (1984), Tuyên ngôn ASEAN về nhân quyền (2012) và hàng loạt các Công ước và Nghị định thư khác của LHQ cũng như các khu vực.
| Toàn cảnh Hội thảo. (Ảnh: H.T) |
Tại Việt Nam, quyền con người được nhấn mạnh và ghi nhận trong nhiều văn bản pháp luật, trong đó có Hiến pháp năm 2013. Đó là: “Ở nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, các quyền con người, quyền công dân về chính trị, dân sự, kinh tế, văn hóa, xã hội được công nhận, tôn trọng, bảo vệ, bảo đảm theo Hiến pháp và pháp luật”.
Theo ông Uông Chu Lưu, trong bối cảnh hiện tại, tình trạng xung đột, bạo lực leo thang, các cuộc chạy đua vũ trang, chủ nghĩa khủng bố, các nguy cơ an ninh phi truyền thống khác đang đe dọa đến hòa bình, ổn định, sinh kế và cuộc sống của hàng chục triệu người dân tại nhiều khu vực trên toàn thế giới, dân tộc Việt Nam nhận thức được rằng, trong bất kỳ thời kỳ lịch sử nào, bất kỳ quốc gia, dân tộc nào, hòa bình cũng là một yếu tố tiên quyết trong việc bảo đảm quyền con người.
“Việt Nam đang được sống trong hòa bình và mong muốn có môi trường hòa bình và ổn định bền vững để thực hiện hai nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Do đó, duy trì và bảo vệ hòa bình, an ninh là mục tiêu hàng đầu của đất nước”, Chủ tịch Ủy ban Hòa bình Việt Nam nói.
Trong báo cáo đề dẫn Hội thảo, PGS. TS. Hoàng Văn Nghĩa - Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, thành viên Ủy ban Hòa bình Việt Nam cho biết, Hội thảo là dịp bổ ích, làm sâu sắc tri thức về vai trò của hòa bình đối với việc thực hiện quyền con người. Trong đó, Hội thảo nhấn mạnh đến ba vấn đề chủ yếu, đó là: Hòa bình là một quyền con người cơ bản và hòa bình đóng vai trò tiên quyết cho việc bảo về và thúc đẩy quyền con người; Những thách thức khu vực và toàn cầu trong việc bảo đảm hòa bình, quyền con người hiện nay; Những gợi ý định hướng và giải pháp nhằm tăng cường bảo vệ và thúc đẩy hòa bình, quyền con người trong bối cảnh hiện nay từ cách tiếp cận dựa trên quyền hòa bình.
Ngay tại phiên khai mạc, các đại biểu dự Hội thảo cũng thảo luận nhiều nội dung liên quan đến: Các thách thức đối với hòa bình – an ninh quốc tế; Những đánh giá từ khía cạnh vũ khí hạt nhân và Nhật Bản; Giải trừ quân bị: Con đường đi đến hòa bình và an ninh con người; Hòa bình – Quyền và Nghĩa vụ; Hòa bình và quyền con người của nạn nhân chất độc da cam…
Với Phó Chủ tịch Ủy ban Hòa bình Việt Nam Nguyễn Văn Huỳnh, “để thực thi quyền được hòa bình, các dân tộc và mọi người phải được đảm bảo quyền được phát triển, được tự do lao động sáng tạo. Và tự do lao động sáng tạo, loài người sẽ có thêm nhiều điều kiện phát triển khoa học kỹ thuật ngày càng hiện đại và tạo điều kiện để duy trì hòa bình”.
| TS. Eakpant Pindavanija phát biểu. (Ảnh: H.T) |
TS. Eakpant Pindavanija - Viện nghiên cứu Nhân quyền và Hòa bình (Đại học Mahidol, Thái Lan) cho rằng, sự bất bình đẳng trong phát triển kinh tế và xã hội sẽ dẫn đến một xã hội mà ở đó người dân bị áp bức, từ đó nảy sinh xung đột xã hội, phát sinh bạo lực giữa con người. Việc tóm tắt một số quan điểm triết học liên quan đến các khái niệm hòa bình và nghiên cứu về hòa bình là hữu ích nhằm nhấn mạnh đến mục tiêu cuối cùng là tạo ra một nền văn hóa hòa bình, môi trường hòa bình, xã hội tương đối hòa bình.
Đề cập đến quyền được sống trong hòa bình theo Luật Nhân quyền quốc tế, PGS. TS. Vũ Công Giao - Khoa Luật Đại học Quốc gia Hà Nội cho rằng, trong bối cảnh thế giới đang đứng trước những thách thức như tranh chấp lãnh thổ, xung đột vũ trang, khủng bố, thảm họa môi trường, suy giảm nguồn năng lượng…, việc bảo đảm quyền sống trong hòa bình không chỉ là điều kiện tiên quyết mà còn là cơ sở cho việc bảo đảm khả năng thụ hưởng các quyền con người khác.
Ông Giao nhấn mạnh, nếu không được đảm bảo môi trường sống trong hòa bình, ngay cả tính mạng của con người cũng trở nên mong manh trước những nguy cơ bạo lực. Việc tạo lập môi trường sống hòa bình không chỉ bảo đảm sự an toàn cho công dân mà con thúc đẩy các hoạt động kinh tế, xã hội, văn hóa, đầu tư và hợp tác quốc tế của các quốc gia.
Trong thời gian hai ngày (21-22/9), các đại biểu sẽ được nghe nhiều ý kiến quý báu, góp phần nâng cao hiểu biết về ý nghĩa, giá trị và vai trò to lớn của hòa bình trong việc bảo vệ và thúc đẩy quyền con người và thực thi quyền hòa bình như một trong những quyền cơ bản con người. Đặc biệt, Hội thảo cũng đưa ra những khuyến nghị hướng tới các giải pháp cụ thể nhằm góp phần giữ gìn môi trường hòa bình và tăng cường hợp tác quốc tế trong các vấn đề này.