1.Quả là trong rủi lại có may, các Táo dỗi không lên báo cáo, Ngọc Hoàng càng đỡ phải nghe những lời lẽ rập khuôn ca ngợi thành tích mà năm nào cũng thấy khắc phục khó khăn, nhiều thắng lợi và kết quả năm sau đều tốt hơn năm trước. Sau đó là rút sợi dây kinh nghiệm dài lê thê và cuối cùng là hứa, hứa nữa, hứa mãi. Quả là chạy trời không khỏi nắng, năm Dậu thì đại dịch cúm gà, năm Mùi thì Dê đi lạc vào nhà quan lớn, năm Thân thì xuất hiện nhiều trò khỉ đến mức khỉ đột cũng phải vào lò hỏa thiêu dù rất cáo già. Đến năm Hợi này mới đau, hàng triệu lợn chết tức tưởi, nhiều kẻ mượn đầu heo nấu cháo cũng ngấp nghé án tử. Nhìn lại một năm biết bao nhiêu chuyện kinh thiên động địa, quả là mưu sự tại nhân, thành sự tại thiên, nhưng nhiều lúc nhiều nơi “nhân định vẫn thắng thiên”.
2.Nước Mỹ thời Trump đã miễn cưỡng từ bỏ vai trò “sen đầm quốc tế” để tập trung cho “America first!”, vì trong nhiều mối tương quan quốc tế hôm nay nước Mỹ đã vượt qua thời kỳ đỉnh cao của mình, và phải đối mặt với một thế giới đa cực hoàn toàn khác, đầy hỗn loạn, rất khó tiên liệu. Trump đang sắp xếp lại các mặt trận, thay đổi nhiều nguyên tắc truyền thống trong ngoại giao Mỹ trước kia nhằm tạo ra luật chơi mới để thay đổi cục diện thế giới hiện tại. Đích ngắm trước tiên là nhằm vào Trung Quốc với chiến dịch mở màn là tiến hành chiến tranh thương mại. Tuy nhiên xung đột thương mại chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Cái ý tứ sâu xa hồi sau mới rõ. Việc thỏa thuận tạm dừng thương chiến kéo dài 22 tháng qua mở ra triển vọng tái đắc cử của Tổng thống Trump nhưng sau đó là gì thì vẫn chưa thể dự báo. Đối đầu Mỹ - Trung có lẽ chỉ kết thúc khi hạ giới định hình ra được một khung khổ trật tự mới. Trong những biến động khôn lường của cục diện thế giới đa cực hôm nay còn phải tính đến không ít nguy cơ xảy ra tình huống có thể bất ngờ đảo ngược nhiều thứ. Có học giả cho rằng đối kháng giữa hai đế chế có nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ dẫn tới sắp xếp lại trật tự quốc tế, mọi mối quan hệ kinh tế toàn cầu và một số thể chế khác sẽ phải thiết kế lại. Những đổi thay này sẽ chi phối sâu sắc sự vận động của thế giới trong nhiều thập kỷ tới hoặc kéo dài hơn nữa.
Thực tế cho thấy xung đột thương mại Mỹ-Trung kéo dài chưa được hai năm nhưng hạ giới đã gánh chịu nhiều hệ lụy. Trong khi Mỹ và một ít nước khác kinh tế phát triển khả quan thì kinh tế thế giới đang theo chiều đi xuống. Kinh tế Trung Quốc đã sớm bộc lộ nhiều yếu kém, tăng trưởng tụt sâu nhất trong ba chục năm qua. Song họ vẫn mạnh tay hiện đại hóa quân đội và việc hải quân Trung Quốc vượt Mỹ chỉ còn là vấn đề thời gian. Là Ngọc Hoàng nhưng ta hoang mang lắm, nhiều khi cảm thấy bất lực. Thôi không bàn chuyện thế giới nữa, ta muốn bàn chuyện về nước Nam.
3.Khi ở thiên triều, ta nghe nhiều thông tin lắm. Nào là đất nước đang ngày càng đi sâu vào nghịch lý: Càng phát triển, chế độ quản trị và đạo đức xã hội càng xuống cấp, sự phân hóa xã hội trong quá trình tha hóa làm xói mòn an ninh, chủ quyền và lãnh thổ quốc gia, tích tụ những mâu thuẫn nội tại có tính bùng nổ đối kháng, đang hình thành dần dần một thứ nội xâm có lẽ còn nguy hiểm hơn ngoại xâm!...Dù cưỡi ngựa xem hoa nhưng ta nhận rõ: Các nguy cơ nêu trên ở từng lúc từng nơi là có, nhưng, chưa đến mức đại trà. Chuẩn bị đón Xuân mới dân nước Nam vui mừng vô kể bởi năm qua lò lửa chống tham nhũng vẫn cháy đều, hàng loạt quan tham bị kết án nghiêm khắc. Trộm vía, nếu không có chiến dịch đốt lò quyết liệt thì chắc hẳn hàng bầy sâu bọ ở mọi cấp vừa bị phát giác, hoặc chưa bị lộ, sẽ ngồi ở ngôi cao chót vót để điều hành nước Nam này trong khóa tới. Trước khó khăn do kinh tế thế giới tác động và tình trạng quan liêu, trì trệ, lãng phí kéo dài, tăng trưởng GDP đạt mức cao nhất trong gần một thập kỷ qua, các chỉ tiêu cơ bản đều đạt hoặc vượt kế hoạch.
Tuy nhiên, cần lưu ý, mức tăng phần nhiều dựa vào kinh tế đối ngoại, được tiếng thơm nhưng nguồn tiền lãi thực tế lại nằm trong két sắt của các nhà đầu tư nước ngoài. Tiến độ thu ngân sách duy trì ổn định nhưng phần lớn là nhờ nhập khẩu ô tô hoặc tận thu từ những doanh nghiệp trước kia bị quên lãng. Xuất khẩu tăng 8%, gấp bốn lần mức bình quân của thế giới nhưng thấp hơn nhiều so với năm trước và đang đứng trước nguy cơ bị áp thuế cao hơn. Việc hé lộ kho nhôm hơn 3,8 tỷ USD nguồn gốc Trung Quốc, nghi vấn quanh vụ Asanzo, và hàng loạt mặt hàng ngoại bang đội lốt hàng Việt… đang là những thách thức lớn của nền kinh tế nước Nam, nguy cơ bị các đối tác trừng phạt là không tránh khỏi.
Về du lịch, 10 tháng qua, khách du lịch đạt gần 15 triệu người phần đông là từ Trung Quốc và Hàn Quốc. Còn về đầu tư nước ngoài, bình quân dòng vốn cam kết gần 3 tỷ USD mỗi tháng nhưng chất lượng của các dự án chưa được cải thiện bao nhiêu, nguy cơ Việt Nam thành bãi rác thải của ngoại bang đã và sẽ là hiện thực. Trước khi xuống hạ giới nhiều đồ đệ đã nhắc ta phải cảnh giác với ô nhiễm thủy ngân, nước pha dầu, bụi mịn và thực phẩm nhái…
Mừng là tiêu dùng cá nhân các hộ gia đình tăng, không rõ có phải do chỉ số giá tiêu dùng tháng 11 tăng 0,96% - là mức cao nhất trong 9 năm trở lại đây hay không? Đầu tư của các doanh nghiệp tư nhân tăng 17% so với cùng kỳ cũng là điểm sáng. Thật là phấn khởi bởi những năm gần đây đã xuất hiện những tập đoàn kinh tế lớn trong khu vực tư nhân với quy mô ngày càng tăng, tiềm lực lớn. Đáng trân trọng là phần lớn trong số họ đang định hình khái niệm doanh nhân Việt, làm cho nó có giá trị hơn đối với nước Nam. Điều đáng mừng là có sự đồng tâm của nhiều cấp quản lý về phát triển khu vực tư nhân, về lo toan đến an ninh quốc gia khi đầu tư các dự án lớn như đường cao tốc Bắc Nam, cảng biển…Thật mừng khi nông nghiệp được vinh danh, thủy hải sản, trái cây được nghênh đón ở thị trường lớn, gạo Sóc Trăng đạt danh hiệu ngon nhất toàn cầu… Về tài chính, tiền tệ, tuy Chính phủ tạo được dư địa tài khóa nhưng vẫn chưa hoàn toàn miễn dịch với các cú sốc bên ngoài, việc Moodys hạ bậc tín nhiệm do chậm trả nợ nước ngoài một số dự án là một bằng chứng mới nhất.
Lần này xuống hạ giới, ta muốn đi thử đường sắt trên cao ở Hà Nội nhưng cũng như 4 lần trước lại lỡ hẹn. Theo Kiểm toán Nhà nước (2018), dự án đường sắt trên cao Cát Linh-Hà Đông, vốn đầu tư là 8.770 tỷ VNĐ, đã bị đội vốn lên 18.000 tỷ VNĐ (tăng 205%), dự kiến hoàn thành 6/2014 nhưng nay vẫn im re. Ta buồn không chỉ vì không được đi tàu nghe nói chạy rất êm này, mà là vì nhiều người có trách nhiệm vẫn im hơi lặng tiếng. Có lẽ đài NHK nói đúng, đây là “tuyến đường tai tiếng nhất thế giới” bởi vừa chậm, vừa xấu, vừa không an toàn. Và ta biết những công trình tương tự vẫn còn nhiều lắm ở nước Nam, cứ nhìn thép Thái Nguyên và các nhà máy nhiệt điện, hóa chất… ngày đêm tỏa khói che lấp cả thiên đình thì rõ.
Cách nay vài năm trên Face ta đã viết: “Ở nước Nam có tới 30% công chức sáng vác ô đi tối vác về. Như thế trong họa lại có may chứ chừng ấy người mà lại ngồi phòng lạnh đề xuất những chính sách trên trời thì tai họa biết chừng nào. Chớ hỏi vì sao nước Nam cứ nghèo mãi, thu không đủ chi. Không nợ ngập đầu mới là chuyện lạ. Nhìn sang Mỹ quốc mà xem, một đất nước có diện tích rộng gấp ba mươi lần và dân số gần gấp bốn lần nhưng họ chỉ cần ba phần tư số lượng công chức của nước Nam để quản lý tổ chức điều hành…”. Lần này xuống hạ giới ta thấy bức tranh ảm đạm trên đã sáng dần ra.
4.Rõ là trời mỗi ngày một sáng như dân nước Nam hay nói. Ta thơm lây vì Trời chính là ta. Năm nay xuống hạ giới còn một lý do quan trọng vì TG&VN tròn 30 tuổi, sếp của nó lại mọc thêm cánh. “ Người 30 tuổi đang xoan/ Báo 30 tuổi… hân hoan dậy thì.” Gặp lại Bút Trúc lần này ta vui lắm, giấc mơ hơn 10 năm của hắn được bình luận trận chung kết có Việt Nam đã thành hiện thực. Cùng Bút Trúc đi bão thâu đêm và bia bọt suốt ngày nên ta quên cả làm thơ, làm vè như mọi năm. Chỉ có một điều ước là tinh thần bóng đá Việt Nam qua thắng lợi vang dội từ SEGAME 30 sẽ lan tỏa vào mọi ngóc ngách đời sống kinh tế và xã hội của nước Nam. Một Giáp lại qua đi, xin chào tạm biệt Kỷ Hợi, xin hân hoan đón mừng Giáp mới do Chuột vàng đứng đầu. Ta khẩn khoản:
Ước gì thiên hạ thái bình
Ước gì người vẫn nghĩa tình thủy chung
Chuột vàng sinh những thần đồng
Hai vầng Nhật Nguyệt hanh thông đưa đường.