Việt Nam-Hàn Quốc: Thúc đẩy hợp tác toàn diện, thực chất, hiệu quả hơn trong 30 năm tiếp theo

Có một câu rất nổi tiếng của Tống Quế Nhã thời nhà Đường được nhiều người Hàn Quốc tâm đắc, đó là “Hoa hương bách lý, tửu hương thiên lý, nhân hương vạn lý” (Dịch nghĩa: hương hoa thơm trăm dặm, hương rượu thơm ngàn dặm, hương người tỏa vạn dặm). Với nhân duyên sẵn có từ lâu, tuy xa nhau vạn lý nhưng với nhân hương thắm đượm, người dân hai nước đã từng có mối quan hệ thân tình từ xa xưa.

Chúng ta đã từng nghe câu chuyện về hai dòng họ Lý Việt Nam tại Hàn Quốc là Lý Hoa Sơn và Lý Tinh Thiện, hay câu thơ nổi tiếng “Cổ vân tứ hải giai huynh đệ, tương tế đồng chu xuất cộng xa” (Dịch nghĩa: Vốn bốn biển đều là anh em, giúp nhau đi chung thuyền, chung xe) mà sứ thần Phùng Khắc Khoan của Đại Việt tặng sứ thần Lý Túy Quang của Triều Tiên và mối quan hệ thâm giao của họ.

Với sự tương đồng về lịch sử, văn hóa, địa lý, phong tục tập quán, tiếp nhận nhiều ảnh hưởng từ Nho giáo, đề cao các chuẩn mực đạo đức gia đình, xã hội và khát vọng hòa bình, cùng với sự nỗ lực, quyết tâm của hai bên, cách đây 30 năm, ngày 22/12/1992, hai nước Việt Nam và Hàn Quốc đã chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao, mở ra chương phát triển mới cho quan hệ hai nước. Đây là sự kiện trọng đại trong lịch sử quan hệ hai nước, thể hiện ý chí và nguyện vọng của Lãnh đạo và nhân dân hai nước nhằm xây dựng quan hệ hợp tác vì sự phồn vinh của hai dân tộc.

Trong suốt chiều dài lịch sử quan hệ của hai dân tộc, 30 năm tuy chưa phải là dài nhưng đã chứng kiến những tiến triển vượt bậc của quan hệ hai nước. Hai nước đã trở thành đối tác quan trọng hàng đầu của nhau trên nhiều lĩnh vực, tin cậy chính trị và hiểu biết lẫn nhau không ngừng được củng cố, giao lưu, gắn kết giữa người dân ngày càng mật thiết. Quan hệ hai nước đã từng bước được nâng cấp từ quan hệ hữu nghị năm 1992 lên “Đối tác hợp tác toàn diện trong thế kỷ 21” năm 2001, rồi lên mức “Đối tác hợp tác chiến lược” năm 2009. Lãnh đạo hai nước đã nhất trí sẽ tuyên bố nâng cấp quan hệ hai nước lên mức “Đối tác chiến lược toàn diện” trong năm 2022. Chúng ta hoàn toàn có thể hài lòng về những bước phát triển đó. Quan hệ chính trị hai nước thường xuyên được thúc đẩy.

Hai bên tiến hành thường xuyên các cuộc giao lưu, tiếp xúc cấp cao, các cấp bộ ngành và địa phương hai nước. Rất nhiều các cơ chế đối thoại, hợp tác như Đối thoại kinh tế cấp Phó Thủ tướng, Đối thoại chiến lược cấp Thứ trưởng Ngoại giao về ngoại giao - an ninh - quốc phòng, Đối thoại chính sách Quốc phòng và Đối thoại an ninh cấp Thứ trưởng, Ủy ban hỗn hợp cấp Bộ trưởng về hợp tác Thương mại, Công nghiệp và Năng lượng, Ủy ban liên Chính phủ về hợp tác kinh tế - khoa học kỹ thuật cấp Thứ trưởng đã được thiết lập, duy trì hoạt động hiệu quả, qua đó kịp thời trao đổi các biện pháp thúc đẩy quan hệ hai nước.

Hợp tác kinh tế luôn được xem là trụ cột của hợp tác hai nước. Hai bên tiếp tục thúc đẩy hợp tác theo hướng thực chất, hiệu quả và có tính bổ sung cho nhau; đồng thời triển khai hiệu quả các cơ chế song phương và đa phương như Hiệp định thương mại tự do Việt Nam-Hàn Quốc (VKFTA), Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP), Tổ chức Thương mại thế giới (WTO)...

Các con số về hợp tác thương mại, đầu tư thay đổi rất ấn tượng. Hàn Quốc duy trì vị trí đối tác thương mại lớn thứ ba của Việt Nam, đồng thời Việt Nam là đối tác thương mại lớn nhất của Hàn Quốc trong ASEAN (chiếm 42,9%). Kim ngạch thương mại song phương năm 2021 (78 tỷ USD) tăng 8,2 lần so với năm 2009 (9,52 tỷ USD). Hai bên đã đạt mục tiêu nâng kim ngạch thương mại song phương lên mức 20 tỷ USD vào năm 2012 (sớm hơn 3 năm so với kế hoạch) và hiện đang nỗ lực đạt mục tiêu nâng kim ngạch thương mại song phương lên 100 tỷ USD vào năm 2023 và 150 tỷ USD vào năm 2030.

Hợp tác đầu tư đạt thành quả rất rõ nét. Kể cả trong đại dịch Covid-19, Hàn Quốc tiếp tục giữ vị trí số một về đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), từ 100 triệu USD năm 1992 lên mức 74,7 tỷ USD năm 2021. Hơn 7.000 doanh nghiệp Hàn Quốc đang hoạt động đầu tư hiệu quả tại Việt Nam, trong đó có hầu hết các doanh nghiệp, tập đoàn lớn Hàn Quốc như Samsung, LG, Hyundai, SK, Hyosung.

Hợp tác phát triển (ODA) luôn được chú trọng thúc đẩy. Hàn Quốc tiếp tục là đối tác lớn thứ hai của Việt Nam trong lĩnh vực hợp tác phát triển. Hai bên đã hoàn thành khoản 1,2 tỷ USD vốn vay ưu đãi từ Quỹ hợp tác phát triển kinh tế (EDCF) giai đoạn 2012 - 2015 và đang triển khai thực hiện khoản 1,5 tỷ USD cho giai đoạn 2016-2023.

Hợp tác văn hóa - giáo dục và giao lưu nhân dân được chú trọng và ngày càng mở rộng cả về quy mô và lĩnh vực. Hàn Quốc liên tục là thị trường cung cấp khách du lịch lớn thứ hai cho Việt Nam. Trước khi xảy ra đại dịch Covid-19, năm 2019 có 4,29 triệu lượt khách thăm Việt Nam, tăng 11,9 lần so với năm 2009; tần suất chuyến bay mỗi tháng lên tới gần 2.000 chuyến. Hợp tác giữa các địa phương hai nước năm 2022 (50 địa phương) tăng gần 4 lần so với năm 2009 (15 địa phương).

Giao lưu nhân dân hai nước diễn ra nhộn nhịp với hơn 200 nghìn kiều dân mỗi nước đang sinh sống, học tập và làm việc tại nước kia, trong đó có khoảng 80 nghìn gia đình đa văn hóa Việt – Hàn và hơn 30 nghìn du học sinh Việt Nam tại Hàn Quốc. Cộng đồng đông đảo kiều dân hai nước đã và đang là cầu nối quan trọng, góp phần củng cố và tăng cường tình hữu nghị, sự hiểu biết lẫn nhau và quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Hàn Quốc.

Cùng với đó, văn hóa và thể thao cũng thực sự đã trở thành chất keo gắn kết người dân hai nước. Thể thao Việt Nam thời gian qua đã đạt rất nhiều thành tích quan trọng và trong những thành tích đó có tên tuổi những vị huấn luyện viên xuất sắc của Hàn Quốc như huấn luyện viên bóng đá Park Hang Seo, huấn luyện viên bắn súng Park Chung-gun.

Trong bối cảnh tình hình quốc tế và khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp, hai nước luôn hợp tác chặt chẽ, ủng hộ lẫn nhau trên các diễn đàn đa phương và tổ chức quốc tế như Liên hợp quốc, Tổ chức thương mại thế giới (WTO), Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC), Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), Hội nghị thượng đỉnh Á-Âu (ASEM), Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF). Đặc biệt, Hàn Quốc tích cực hỗ trợ Việt Nam hoàn thành vai trò Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020 - 2021 và Chủ tịch luân phiên ASEAN 2020; hai nước phối hợp chặt chẽ trong khuôn khổ hợp tác ASEAN - Hàn Quốc và Mekong-Hàn Quốc.

Có thể thấy sự phát triển vượt bậc trong quan hệ hợp tác giữa hai nước Việt Nam - Hàn Quốc xuất phát từ nhu cầu thực tế của mỗi nước và có tính chất bổ sung cho nhau. Hai nước đều mong muốn duy trì môi trường hòa bình, ổn định, mở rộng hợp tác đa phương hóa, đa dạng hóa đối ngoại, tích cực đóng góp có trách nhiệm đối với các vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm; hợp tác bổ trợ lẫn nhau trong lĩnh vực kinh tế và thúc đẩy tự do hóa thương mại, đầu tư; bên cạnh đó còn có sự gần gũi về địa lý, có sự tương đồng về văn hóa; và đặc biệt là có sự quyết tâm chính trị thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa hai nước của các Lãnh đạo cấp cao và sự ủng hộ nhiệt tình của nhân dân hai nước.

Tiềm năng hợp tác giữa hai nước còn rất lớn. Những thành quả đạt được trong quan hệ hợp tác giữa hai nước trong 30 năm qua sẽ là cơ sở thuận lợi để hai bên tiếp tục thúc đẩy quan hệ hai nước phát triển toàn diện, thực chất và hiệu quả hơn nữa trên tất cả các lĩnh vực trong 30 năm tiếp theo, góp phần vào việc duy trì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực và trên thế giới.