Việt Nam - Một trong những điểm đầu tư sôi động nhất thế giới

Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) Alain Cany nhận định như vậy với TG&VN khi đánh giá về môi trường kinh doanh của Việt Nam trong hiện tại và tương lai.

Thời gian qua, nhiều tổ chức quốc tế liên tục nâng dự báo tăng trưởng kinh tế Việt Nam năm 2022. Ông đánh giá thế nào về tình hình kinh tế Việt Nam chín tháng qua?

Cho đến nay, đất nước này đã thực hiện rất tốt công việc xử lý các thách thức. Nền kinh tế Việt Nam vẫn ổn định mặc dù còn nhiều khó khăn.

Xa hơn nữa, như Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng đã nói, nền kinh tế Việt Nam vẫn còn nhiều dư địa để tăng trưởng. Trong bản báo cáo cập nhật tình hình kinh tế mới nhất, Ngân hàng Thế giới (WB) dự báo, năm 2022, tăng trưởng toàn cầu sẽ suy yếu chỉ ở mức 2,9%, trong khi đó, Việt Nam được kỳ vọng sẽ tăng trưởng ở mức 6,5%.

Động lực tạo nên mức tăng trưởng này chính là lực lượng 56 triệu lao động trẻ, năng động và ngày càng am hiểu công nghệ. Điều này giúp Việt Nam trở thành một trong những quốc gia sở hữu lực lượng lao động lớn nhất thế giới, xét cả về số lượng tuyệt đối và tỷ lệ tương quan với dân số.

Với nguồn cung lao động chất lượng cao và giá cả phải chăng, không có gì ngạc nhiên khi các nhà đầu tư nước ngoài muốn chuyển hoạt động sản xuất sang quốc gia này. Song song với đó, sản xuất phục vụ xuất khẩu và thu hút đầu tư trực tiếp từ nước ngoài (FDI) là hai yếu tố đang thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Thời gian qua, một số nhà đầu tư lớn đã đến Việt Nam, mang theo nguồn vốn dồi dào và sự đổi mới. Trong chín tháng đầu năm 2022, vốn FDI vào Việt Nam đạt mức cao kỷ lục 15,4 tỷ USD, tăng 16,2% so với năm ngoái. Việt Nam liên tục là một trong những quốc gia thu hút FDI hàng đầu thế giới xét về tỷ trọng với GDP, chỉ đứng sau Malaysia trong ASEAN.

Theo tôi, trước bối cảnh các công ty đa quốc gia đang tìm cách mở rộng hoạt động tại Việt Nam, một phần do chiến lược “Trung Quốc + 1” và một phần nhờ 15 hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam đã ký kết cùng các chính sách thân thiện với nhà đầu tư, quốc gia này sẽ tiếp tục thu hút FDI ấn tượng.

Trong bối cảnh thế giới nhiều biến động, doanh nghiệp châu Âu đánh giá thế nào về môi trường kinh doanh của Việt Nam trong hiện tại và tương lai?

Tương lai của Việt Nam tươi sáng. Các thành viên của chúng tôi nhận thấy, quốc gia này hiện đang “tung” hàng loạt cơ hội đầu tư và kinh doanh vô cùng hấp dẫn. Sự lạc quan trong kinh doanh của doanh nghiệp châu Âu đã tăng vọt kể từ khi Việt Nam bước vào thời kỳ hậu Covid-19.

Ngoài ra, Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EU) đã tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các thành viên của chúng tôi kinh doanh tại đây, đồng thời, xuất khẩu của Việt Nam sang châu Âu cũng đang tăng lên.

Cam kết của Việt Nam đối với tăng trưởng xanh cũng rất hứa hẹn, điều này sẽ mở ra nhiều cơ hội mới thú vị. Do đó, các doanh nghiệp châu Âu rất hào hứng với triển vọng của Việt Nam trong ngắn và trung hạn.

Tuy nhiên, một loạt yếu tố bên ngoài liên kết với nhau đã làm giảm sự lạc quan trong ngắn hạn. Các công ty đa quốc gia và các doanh nghiệp nhỏ đều lo ngại về tăng trưởng kinh tế toàn cầu chậm lại, lạm phát gia tăng, thiếu hụt lao động và giá cả hàng hóa ngày càng đi lên.

Kết quả là, Chỉ số môi trường kinh doanh (BCI) mới nhất do EuroCham khảo sát đã giảm hai quý liên tiếp. Cụ thể, trong quý III, BCI giảm 6,4 điểm phần trăm so với quý II và 10,8 điểm phần trăm so với quý I.

Mặc dù vậy, kết quả BCI vẫn thực sự đáng khích lệ, với 62,2% doanh nghiệp được hỏi cho biết, họ lạc quan về môi trường kinh doanh của Việt Nam. Tình hình hiện tại có thể kém lạc quan hơn so với hồi đầu năm, nhưng con số này vẫn rất khả quan.

Bên cạnh đó, quý IV có thể sẽ kém khả quan hơn quý II hoặc quý III, nhưng Việt Nam chắc chắn sẽ có vị thế tốt hơn trong hai hoặc ba năm tới nhờ việc chứng tỏ vị thế của mình trong số các điểm đến đầu tư, kinh doanh sôi động và năng động nhất thế giới.

Theo ông, các nhà đầu tư châu Âu đánh giá thế nào triển vọng tăng trưởng xanh của Việt Nam?

Khoảng 90% thành viên EuroCham tin rằng, Việt Nam nên tăng cường phát triển kinh tế xanh để thu hút FDI. Theo tôi, các nhà hoạch định chính sách đang thực sự hành động để giải quyết vấn đề này.

Tại Hội nghị Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu năm 2021, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã cam kết rất mạnh mẽ về việc giảm lượng khí thải carbon xuống mức 0 vào năm 2050, trong khi Chính phủ đã có những bước tiến dài trong việc ban hành luật để thực hiện được cam kết này.

Đơn cử như Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh cho giai đoạn 2021-2030 đã tạo thêm sức mạnh và hướng đi cho đất nước.

Khi Việt Nam thực hiện chương trình nghị sự đầy tham vọng trong lĩnh vực tăng trưởng xanh, các nhà đầu tư nước ngoài rất hào hứng. Đặc biệt, triển vọng phát triển năng lượng tái tạo ở Việt Nam rất hấp dẫn đối với các nhà đầu tư nước ngoài do lợi thế tự nhiên của đất nước và nhu cầu năng lượng đang tăng nhanh.

Đường bờ biển của Việt Nam dài khoảng 3.200 km, thường xuyên phải hứng chịu gió mạnh. Đây là những yếu tố rất thích hợp để làm trang trại gió ngoài khơi và có tiềm năng gió lớn hơn đáng kể so với các nước láng giềng. Đến năm 2021, Việt Nam mới chỉ sử dụng 0,8% tiềm năng năng lượng gió, vì vậy còn rất nhiều dư địa để tăng trưởng.

Tương tự đối với năng lượng Mặt trời. Các khu vực miền Trung và miền Nam của Việt Nam có số giờ nắng tương đốt dài. Đây là điều kiện lý tưởng cho các trang trại năng lượng Mặt trời. Sự bùng nổ điện Mặt trời của Việt Nam vào cuối những năm 2010 đã giúp nước này trở thành nhà cung cấp lớn nhất Đông Nam Á. Dù vậy, đất nước vẫn còn rất nhiều tiềm năng tăng trưởng lĩnh vực này.

Cho đến nay, các nhà đầu tư nước ngoài đã đóng một vai trò lớn trong việc phát triển năng lực tái tạo của Việt Nam và hiện họ đã sẵn sàng để nâng lĩnh vực này lên một tầm cao mới.

Những trở ngại chính đối với tăng trưởng xanh của Việt Nam là gì, thưa ông?

Biến đổi khí hậu là mối đe dọa lớn đối với Việt Nam. Nước mặn xâm nhập và lũ lụt do mực nước biển dâng đang phá hủy tài sản và sinh kế của người dân. Vấn đề này sẽ trở nên tồi tệ hơn khi mực nước biển dâng cao tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long và các vùng ven biển, khiến nền kinh tế và người dân bị tác động ngoài sức tưởng tượng.

Theo Bộ Công Thương, Việt Nam phụ thuộc nhiều vào điện than, với nhu cầu sử dụng than sẽ đạt mức cao nhất vào năm 2030. Điều này làm trầm trọng thêm các vấn đề ô nhiễm không khí và đi ngược lại các mục tiêu phát triển của đất nước.

Cơ sở hạ tầng lưới điện và truyền tải năng lượng của Việt Nam đã quá tải, vì vậy, nếu chỉ nhanh chóng bổ sung công suất tái tạo thì chi phí trả trước để giải quyết những vấn đề này sẽ rất lớn.

Quá trình chuyển đổi xanh đang được tiến hành tốt tại châu Âu nói chung và các doanh nghiệp khu vực này nói riêng. Doanh nghiệp châu Âu có kinh nghiệm, khả năng công nghệ và kinh phí để hỗ trợ Việt Nam trong lĩnh vực này.

Đây là lý do tại sao EuroCham sẽ tổ chức Diễn đàn và Triển lãm Kinh tế xanh (GEFE) 2022 tại TP. Hồ Chí Minh từ ngày 28-30/11. Sứ mệnh của chúng tôi là mang công nghệ xanh, chuyên môn và kinh phí của châu Âu đến Việt Nam để quốc gia này tăng trưởng bền vững và thân thiện hơn với môi trường.

GEFE có sự tham dự của các nhà hoạch định chính sách, các nhà tư tưởng hàng đầu thế giới, nhà kinh doanh, học giả, sinh viên và chuyên gia trong ngành từ châu Âu và Việt Nam để thảo luận, khám phá và thực hiện các giải pháp xanh cho khu vực.

Xin cảm ơn ông!