Tháng 3/1996, 26 nhà lãnh đạo Á-Âu đã sáng lập Diễn đàn ASEM như một cầu nối gắn kết hai châu lục. Qua hơn hai thập kỷ, ASEM đã phát triển vượt lên kỳ vọng ban đầu, trở thành diễn đàn kết nối, liên kết các quốc gia, các nền văn minh và gắn kết người dân, doanh nghiệp hai châu lục Á-Âu, góp phần thúc đẩy xu thế hợp tác, liên kết đa tầng nấc vì hòa bình và phát triển.
| Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh tham dự Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEM 13 tại Myanmar. |
Bước vào thập niên thứ ba, trước những chuyển biến nhanh chóng và phức tạp của cục diện khu vực và thế giới, ASEM đang ở thời khắc chuyển đổi quan trọng. Chúng ta cần tiếp tục thúc đẩy quan hệ đối tác mạnh mẽ và năng động hơn giữa châu Á và châu Âu để giải quyết hiệu quả những thách thức hiện thời, trong khi vẫn giữ vững các giá trị cốt lõi và các nguyên tắc của ASEM về bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau và cùng có lợi.
Việt Nam luôn coi trọng và đặt ưu tiên cao đóng góp vào nỗ lực chung nâng tầm hợp tác ASEM, thúc đẩy kết nối Á-Âu thông qua Cộng đồng ASEAN, các quan hệ đối tác và các cơ chế hợp tác, liên kết song phương, đa phương hiện có.
Với việc triển khai chính sách hội nhập quốc tế sâu rộng và đối ngoại đa phương chủ động, Việt Nam sẽ tiếp tục hợp tác với các thành viên để xây dựng tầm nhìn cho một ASEM có trách nhiệm và có khả năng thích ứng trong cục diện đang định hình."
Việt Nam tham gia Diễn đàn ASEM với tư cách thành viên sáng lập năm 1996 đã đánh dấu bước triển khai quan trọng chính sách đối ngoại rộng mở, đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ và hội nhập kinh tế quốc tế.
Qua hơn hai thập kỷ tham gia, Việt Nam luôn là một thành viên năng động và có trách nhiệm, ghi những dấu mốc có ý nghĩa trong chặng đường phát triển của ASEM, góp phần nâng cao vai trò và vị thế của Diễn đàn. Đóng góp nổi bật nhất là Việt Nam tổ chức thành công Hội nghị cấp cao ASEM 5 (năm 2004), 5 Hội nghị Bộ trưởng trong các lĩnh vực kinh tế (năm 2001), công nghệ-thông tin (năm 2006), ngoại giao (năm 2009), giáo dục (năm 2009), lao động (năm 2012).
Việt Nam đã đề xuất 23 sáng kiến và đồng tác giả 27 sáng kiến trong các lĩnh vực thiết thực, phù hợp với quan tâm của doanh nghiệp và người dân, như văn hóa, y tế, giao thông vận tải, an ninh năng lượng, an ninh lương thực, biến đổi khí hậu, khoa học-công nghệ, du lịch, kinh tế, tăng trưởng xanh, an sinh xã hội.
Việt Nam là một trong những nước đi đầu khởi xướng và thúc đẩy cơ chế hợp tác định kỳ về ứng phó thiên tai và “Đối thoại ASEM về phát triển bền vững” về quản lý nguồn nước, nâng hợp tác tiểu vùng Mekong lên tầm liên khu vực, thúc đẩy các dự án hợp tác địa phương đầu tiên trong ASEM giữa Bến Tre với Tunchêa (Romania), Cần Thơ và Ruxê (Bulgaria).
Trong năm 2017, Việt Nam cũng đã triển khai thành công sáng kiến của Thủ tướng Chính phủ tại Hội nghị cấp cao ASEM 11 (Mông Cổ, tháng 7/2016) về “Hội nghị ASEM về giáo dục sáng tạo và xây dựng nguồn nhân lực vì phát triển bền vững” (Huế ngày 29-31/3/2017), chủ trì đăng cai thành công Cuộc họp Hội đồng Thống đốc Quỹ Á-Âu (ASEF) lần thứ 37 (Đà Nẵng ngày 28/11-1/12/2017).