Xét nghiệm nhanh Covid-19: Hiệu quả đến đâu?

Các nhà nghiên cứu Mỹ đang kêu gọi toàn bộ dân nước này tiến hành các xét nghiệm nhanh chỉ tốn khoảng 1 USD/lần. Những xét nghiệm này có thể cho những kết quả không hoàn toàn chính xác, tuy nhiên mỗi người có thể thực hiện chúng nhiều lần trong một tuần.

Trong nhiều tuần qua, ông Michael Mina, trợ giảng dịch tễ học tại Đại học Harvard, đã thúc đẩy việc công nhận hiệu quả của các xét nghiệm nhanh này.

Quan điểm của ông là không nhất thiết phải sử dụng các thử nghiệm phân tử có độ chính xác cao hiện nay, còn được gọi là xét nghiệm PCR, do nhiều khu vực tại Mỹ vẫn chưa thể dễ dàng tiếp cận công nghệ này. Người dân muốn xét nghiệm thường phải đợi nhiều giờ đồng hồ để được xét nghiệm và sau đó phải chờ vài ngày, thậm chí là một tuần mới có thể biết được kết quả.

Ông Michael Mina đã kêu gọi Cơ quan Quản lý thực phẩm và dược phẩm Mỹ (FDA) cấp phép bán các bộ xét nghiệm nhanh, có thể được thực hiện tại nhà bằng cách sử dụng một que thử với cơ chế hoạt động như một que thử thai và cho kết quả chỉ trong 15 phút.

Giới chức y tế Mỹ cho rằng, những xét nghiệm này có độ nhạy thấp, điều này đồng nghĩa với khả năng chúng sẽ bỏ lỡ rất nhiều kết quả dương tính thật sự, song lại đưa ra nhiều kết quả dương tính giả.

Nhưng đối với ông Mina và các chuyên gia khác, chiến lược này sẽ hiệu quả đối với sức khỏe y tế cộng đồng. Vì xét trên toàn bộ dân số Mỹ, số lượng các trường hợp được xác định thông qua phương pháp này sẽ cao hơn so với phương pháp hiện tại.

Các xét nghiệm nhanh có thể phát huy tốt trong trường hợp người bệnh đang có một lượng lớn virus trong cơ thể và đây cũng là thời điểm họ dễ lây bệnh cho người khác nhất. Trong khi đó, các xét nghiệm PCR rất nhạy và có thể phát hiện các trường hợp mắc bệnh, ngay cả khi số lượng virus trong cơ thể là nhỏ nhất và chưa có khả năng truyền bệnh.

Trong một tuyên bố trên bản tin âm thanh This Week in Virology, nhà khoa học Mina cho biết: "Chúng ta quá tập trung vào các xét nghiệm cao cấp và đắt tiền, nhưng lại không xét nghiệm những trường hợp có nguy cơ lây nhiễm cao nhất. Do đó, chúng ta có lẽ chỉ cần tới các xét nghiệm nhanh. Những xét nghiệm này có giá thành rẻ và có thể sử dụng thường xuyên.

Mặc dù những xét nghiệm nhanh này chỉ phát hiện chưa tới 5% số các trường hợp mang virus trong người, nhưng lại có thể phát hiện tới 85% số các ca đang truyền bệnh. Và đó đã là một chiến thắng lớn đối với những gì chúng ta đang có hiện nay rồi".

Viện trưởng Viện Sức khỏe toàn cầu thuộc trường Đại học Harvard Ashish Jha cũng có chung quan điểm với nhà khoa học Mina.

Phát biểu với báo giới ngày 3/8, ông Ashish Jha nêu rõ: "Đó không phải là những xét nghiệm nhảm nhí. Trong các trường hợp nhất định, những xét nghiệm này có thể không quá nhạy khi người bệnh có số lượng virus chỉ ở mức rất thấp và không thể làm lây lan cho người khác. Nhưng khi họ thực sự có nguy cơ truyền bệnh, họ sẽ có một lượng lớn virus tập trung ở cổ họng và việc xét nghiệm sẽ cho kết quả chuẩn xác hơn nhiều".

Từ quan điểm dịch tễ học, nhà khoa học này cho rằng, "khi chúng ta muốn khống chế dịch bệnh, chúng ta phải nắm được chúng ở thời điểm chúng đang lây lan. Ngay cả khi các xét nghiệm nhanh cho kết quả sai tới 50%, chúng ta vẫn có khả năng phát hiện bệnh sớm nếu thực hiện hai lần một tuần".

Theo ông Ashish Jha, phương pháp xét nghiệm nhanh này được cho là chỉ chính xác 10% là do phương pháp này được rất ít người thực hiện. Bộ xét nghiệm nhanh có giá từ 1-5 USD, tuy nhiên FDA hiện chưa cho phép bán ra thị trường".