Chính trị
Hồi tháng Ba, ông Barack Obama trở thành tổng thống đầu tiên của Mỹ đến thăm Cuba sau 88 năm. Chuyến thăm này là dấu mốc cao nhất về quan hệ ngoại giao giữa hai nước kể từ khi Tổng thống Mỹ Barack Obama và Chủ tịch Cuba Raul Castro tuyên bố bình thường hóa quan hệ vào tháng 12/2014.
Tiếp đó, với 51,9% số phiếu ủng hộ Brexit (Anh rời Liên minh châu Âu) trong cuộc trưng cầu dân ý diễn ra vào ngày 23/6, nước Anh không còn là thành viên EU trong tương lai. Nước Anh cũng sẽ trở thành quốc gia đầu tiên rời khỏi EU trong suốt lịch sử 60 năm của khối này. Thủ tướng Anh David Cameron đã tuyên bố từ chức sau sự kiện Brexit.
| Brexit. (Nguồn: TheBusiness.vn) |
Cuộc đảo chính quân sự ở Thổ Nhĩ Kỳ trong hai đêm 15 - 16/7 nhằm lật đổ Tổng thống Recep Tayyip Erdogan thất bại khiến hơn 37.000 người bị bắt và hàng chục ngàn người bị sa thải trong các cuộc thanh trừng sau đó.
Ngày 26/9, chính phủ Colombia và Lực lượng vũ trang cách mạng Colombia (FARC) đã ký kết thoả thuận hòa bình, chấm dứt 52 năm xung đột khiến 260.000 người thiệt mạng và 6,9 triệu người phải rời bỏ nhà cửa của mình, mở ra cơ hội cho hòa bình, hòa giải dân tộc tại nước này.
Chủ tịch Fidel Castro từ trần vào ngày 25/11 đã để lại niềm tiếc thương vô hạn cho nhân dân Cuba, nhân dân Mỹ Latin và nhân loại thế giới. Tổng thống Venezuela Nicolás Maduro đã kêu gọi: “Hỡi các nhà cách mạng trên thế giới, chúng ta phải tiếp tục di sản và ngọn cờ độc lập và xã hội chủ nghĩa của ông cho quê hương”.
| Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân phát biểu tại Lễ tưởng niệm lãnh tụ Fidel Castro. (Nguồn: TTXVN) |
Ngày 9/12, đơn kiến nghị luận tội Tổng thống liên quan đến vụ bê bối xung quanh mối quan hệ của Tổng thống Hàn Quốc Park Guen-hye và người bạn Choi Soon-sil đã được thông qua với sự nhất trí của 234 nhà lập pháp tại Quốc hội Hàn Quốc trên tổng số 300 thành viên. Tòa Hiến pháp Hàn Quốc sau đó đã tiến hành đánh giá tính hợp pháp của kiến nghị và tiến trình này mất tối đa khoảng 180 ngày. Trước khi phán quyết được đưa ra, tạm thời Thủ tướng Hàn Quốc Hwang Kyo-ahn sẽ đảm đương trách nhiệm của Tổng thống thay cho bà Park Geun-hye (con gái của cựu Tổng thống Park Chung Hee cầm quyền từ năm 1963-1979).
Với sự hỗ trợ của quân đội Nga, sau hơn một năm mở các chiến dịch tấn công, vào ngày 12/12, quân chính phủ Syria đã giành lại kiểm soát hoàn toàn Aleppo, thành phố chiến lược lớn thứ 2 của Syria, cũng là thành trì của phe nổi dậy. Diễn biến này đánh dấu bước chuyển quan trọng trong cuộc xung đột kéo dài gần 6 năm qua giữa các lực lượng ủng hộ Chính phủ Syria với các nhóm khủng bố và phe đối lập.
Cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2016 thực sự làm thế giới bị “sốc” khi ứng viên đảng Dân chủ Hillary Clinton đã phải nhường bước trước ứng viên đảng Cộng hòa Donald Trump. Bởi Hillary Clinton là một luật sư danh tiếng; từng là Đệ nhất phu nhân nước Mỹ, từng cùng chồng là Tổng thống Bill Clinton làm chủ Nhà Trắng đến 8 năm; là Thượng nghị sĩ Mỹ từ ngày 3/1/2001 đến ngày 21/1/2009, Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ từ ngày 21/1/2009 đến ngày 1/2/2013 còn Donald Trump là một tỷ phú Mỹ, trùm bất động sản, truyền thông và giải trí, sở hữu 8,7 tỷ USD nhưng lại là một “tay ngang” trong nền chính trị Mỹ. Donald Trump đã từng nói: “Đôi khi, bằng cách thua một trận đấu bạn sẽ tìm ra cách để thắng cả cuộc chiến”. Vào ngày 19/12, Donald Trump giành được 304 phiếu đại cử tri, chính thức đắc cử Tổng thống Mỹ.
| Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump gặp đương kim Tổng thống Barack Obama tại Nhà Trắng sau cuộc bầu cử ngày 8/11 . (Nguồn: ABC News) |
Tỷ lệ ủng hộ Tổng thống Barack Obama chỉ đạt mức 55% sau hai nhiệm kỳ. Ngoài chiến thắng của Donald Trump trong cuộc đua giành chiếc ghế Tổng thống, đảng Cộng hòa còn giành được thắng lợi ở cả Thượng viện và Hạ viện. Trước đó, ông Barack Obama bắt đầu nhiệm kỳ Tổng thống của mình năm 2008 với lưỡng viện do đảng Dân chủ chiếm thế đa số, nhưng khi sắp rời đi thì Quốc hội chịu sự kiểm soát hoàn toàn của đảng Cộng hoà đối lập. Điều này cho thấy trong phần lớn các bang của Mỹ, người dân đã từ bỏ chính sách của đảng Dân chủ. Đây là một lý do quan trọng khiến Hillary Clinton thất bại trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016.
Kinh tế
Vụ rò rỉ 11 triệu tài liệu mật của công ty luật Mossack Fonseca có trụ sở tại Panama đã vén màn bí mật về các hoạt động trốn thuế và rửa tiền từ giữa thập niên 1970 đến nay, liên quan đến 200.000 công ty trên toàn cầu. “Hồ sơ Panama” được Hiệp hội Các nhà báo điều tra quốc tế (ICIJ) công bố một phần vào ngày 3/4 và toàn bộ vào ngày 9/5 được cho là vụ tiết lộ tài liệu mật lớn nhất trong lịch sử vì phanh phui các hoạt động tài chính bất hợp pháp liên quan đến nhiều nhân vật giàu có và quyền lực trên thế giới.
| “Hồ sơ Panama” chấn động toàn cầu. (Nguồn: HowStuffWorks) |
Luật pháp
Ông Rodrigo Duterte, Tổng thống Philippines đã mạnh tay với tội phạm ma túy, và kết quả là từ cuối tháng Sáu đến nay có hơn 5.900 người bị bắn chết bởi cảnh sát và những tay súng không xác định. Ông Rodrigo Duterte tuyên bố sẽ duy trì chiến dịch chống tội phạm ma túy cho đến hết 6 năm nhiệm kỳ.
| Những người liên quan đến ma tuý bị bắt, ngồi chờ bên ngoài đồn cảnh sát tại thủ đô Manila, Philippines. (Nguồn: Reuters.) |
Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu đã chính thức có hiệu lực từ ngày 4/11. Với văn kiện này, khoảng 200 quốc gia sẽ bắt đầu thực hiện các kế hoạch quốc gia nhằm cắt giảm lượng phát thải khí gây hiệu ứng nhà kính theo cam kết đã đề ra. Hiệp định đặt mục tiêu từ nay đến năm 2020, các nước phát triển sẽ huy động tối thiểu 100 tỷ USD mỗi năm để giúp các nước đang phát triển chuyển đổi sang sử dụng những nguồn năng lượng sạch và ứng phó với biến đổi khí hậu.
Ngày 12/7, Toà Trọng tài Thường trực được thành lập theo Phụ lục VII của Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982 đã ra phán quyết cuối cùng về vụ kiện của Philippines với Trung Quốc. Phán quyết nêu rõ “không có cơ sở pháp lý nào để Trung Quốc đòi quyền lịch sử ở Biển Đông và cái gọi là đường 9 đoạn do Trung Quốc vẽ ra là trái với UNCLOS”. Đây là phán quyết quốc tế đầu tiên liên quan đến tranh chấp ở Biển Đông.
| Toàn cảnh đảo Gạc Ma thuộc quần đào Trường Sa của Việt Nam bị Trung Quốc chiếm đóng vào ngày 14/3/1988. Hiện nay Trung Quốc đã xây dựng nhiều công trình trên đó. (Nguồn: Thanh Niên) |
Ngày 4/12, cử tri Italy đi bỏ phiếu trong cuộc trưng cầu ý dân về cải cách hiến pháp ở nước này. Đây là cải cách được Thủ tướng Matteo Renzi đề xuất nhằm tăng cường sự ổn định chính trị và giải quyết vấn đề bộ máy quan liêu ở Italy. Tuy nhiên, đề xuất này đã không được thông qua khiến ông Matteo Renzi phải tuyên bố từ chức.
Thể thao
Khi Muhammad Ali mất vào ngày 3/6, báo chí thế giới cũng đã nhắc đến cụm từ “Chiến tranh Việt Nam” bên cạnh tên ông. Bởi vào năm 1966, Muhammad Ali khi đó là võ sĩ quyền Anh số một nước Mỹ, người chưa thua một trận đấu nào trước tuổi 25 nhưng cũng là người đã chấp nhận ngồi tù, chấp nhận bị chính quyền Mỹ tước bỏ mọi danh hiệu và quyền mưu sinh… chỉ để không tham gia vào một cuộc chiến bẩn thỉu của Mỹ nhằm “hủy hoại một đất nước nghèo” (từ của Ali) như Việt Nam.
Những chú gà trống Gaulois thua trên sân nhà trong trận chung kết Euro 2016. Trước trận đấu, nhiều người đã tin chắc rằng đội tuyển Pháp sẽ lên ngôi vô địch. Nhưng vào ngày 10/7 trên sân Stade de France (Paris) của nước Pháp, đội tuyển Bồ Đào Nha đã kiên cường đánh bại đội tuyển Pháp bằng bàn thắng ở phút 109 do công của Éder, một cầu thủ vào sân từ băng ghế dự bị. Điều thú vị như vậy của bóng đá khiến nó trở nên lôi cuốn!
| Bồ Đào Nha lần đầu tiên vô địch Euro vào năm 2016. (Nguồn: Reuters) |
Tại Olympic Rio 2016 (diễn ra từ ngày 5 tới ngày 21/8 ở Brazil), cú sút penalty quyết định của siêu sao Neymar đã giúp đội tuyển Olympic Brazil vượt qua đội tuyển Olympic Đức với tỷ số 5/4 ở loạt luân lưu cân não, qua đó “hiện thực hóa” giấc mơ giành huy chương vàng bóng đá nam Thế vận hội. Một câu nói vui phổ biến trong bóng đá là: “Người Anh sáng tạo ra môn bóng đá, và người Brazil đã hoàn thiện nó”. Đây cũng là kỳ Thế vận hội thành công nhất của Đông Nam Á với việc giành tổng cộng 5 huy chương vàng, 10 huy chương bạc và 3 huy chương đồng.
| Brazil cuối cùng cũng có được chiếc huy chương vàng Olympic môn bóng đá nam. (Nguồn: Reuters) |
Y tế
Virus Zika đã xuất hiện ở Uganda ở Châu Phi năm 1947. Đầu năm 2016, Virus Zika được cho là tác nhân gây ra nhiều bệnh hiểm nghèo như dị tật đầu nhỏ ở trẻ sơ sinh, đã lây lan mạnh tại hàng chục nước và vùng lãnh thổ ở Mỹ Latin và Caribe, buộc Tổ chức y tế thế giới (WHO) phải ban bố tình trạng khẩn cấp. Sau đó, dịch Zika lan sang Mỹ, Canada, một số nước châu Âu và Đông Nam Á.
| Một phụ nữ ôm con bị bệnh đầu nhỏ trong bệnh viện ở thành phố Recife, bang Pernambuco, Brazil vì Virus Zika. (Nguồn: CNN.) |
Khoa học
Tháng 9, Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA) công bố phát hiện về Proxima b và nhận định đây là ngoại hành tinh đầu tiên mà con người có thể gửi robot thăm dò tới trong tương lai. Hành tinh quay quanh ngôi sao mẹ Proxima Centauri cách hệ Mặt Trời 4 năm ánh sáng. Hành tinh này nằm trong khu vực cho phép nước lỏng tồn tại trên bề mặt và do đó có điều kiện phù hợp hỗ trợ sự sống phát triển.
| Hành tinh Proxima b được mệnh danh là “bản sao Trái Đất”. (Nguồn: CNN) |