APEC hướng tới mục tiêu phát triển bao trùm

Là hội nghị có quy mô lớn nhất năm 2017 với gần 80 hoạt động và khoảng 3.000 đại biểu tham dự, Hội nghị các quan chức cao cấp APEC lần thứ ba (SOM 3) và các cuộc họp liên quan diễn ra từ 18-30/8 tại TP. Hồ Chí Minh đã tạo nền tảng quan trọng để chuẩn bị cho Hội nghị liên Bộ trưởng Ngoại giao - Kinh tế và Hội nghị các nhà Lãnh đạo Kinh tế APEC.

TIN LIÊN QUAN
	Hội nghị SOM 3 thành công với nhiều kết quả nổi bật
	Hợp tác APEC đạt nhiều kết quả tích cực

Hội nghị SOM 3 lần này diễn ra trong bối cảnh triển vọng tăng trưởng của kinh tế và thương mại toàn cầu và khu vực khởi sắc hơn. Tuy nhiên, việc gia tăng khoảng cách phát triển giữa các nền kinh tế cũng như trong bản thân từng nền kinh tế, sự nổi lên của nhiều thách thức an ninh phi truyền thống (thiên tai, bệnh dịch, già hóa dân số, biến đổi khí hậu…), tiếp tục đặt ra cho APEC nhu cầu phải tiếp tục duy trì động lực tăng trưởng và tăng cường hợp tác, liên kết đáp ứng thiết thực hơn các quan tâm của người dân, doanh nghiệp.

apec huong toi muc tieu phat trien bao trum

Chủ tịch SOM APEC 2017, Thứ trưởng thường trực Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn tại SOM 3. (Ảnh: Nguyễn Hồng).

Gần 80 hoạt động diễn ra trong những ngày qua đã hướng tới mục tiêu này, đề cập đến những vấn đề hết sức gần gũi với người dân và doanh nghiệp. Ðó là phát triển nguồn nhân lực, cải cách cơ cấu, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, chống tham nhũng, ứng phó thiên tai, cải thiện môi trường kinh doanh...

Nhận thức chung về bao trùm

Một trong những sáng kiến quan trọng của nước chủ nhà Việt Nam được đưa ra tại Hội nghị SOM 3 lần này là sáng kiến phát triển bao trùm về kinh tế, tài chính và xã hội. Sáng kiến đã nhận được sự ủng hộ và tham gia rất tích cực của các thành viên cùng nhiều tổ chức quốc tế.

Tại Diễn đàn phát triển bao trùm về kinh tế, tài chính và xã hội ngày 28/8, Chủ tịch SOM APEC 2017, Thứ trưởng thường trực Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã chỉ ra những thách thức lớn đang cản trở mục tiêu phát triển bao trùm của khu vực. Trong khi toàn cầu hóa và thương mại tự do đã thúc đẩy đáng kể thương mại và tăng trưởng toàn cầu, góp phần giảm đói nghèo, thì khoảng cách giàu nghèo vẫn ngày càng mở rộng. Trong khi các xu hướng đang nổi lên như cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0 và công nghệ số đang mở ra những cơ hội phát triển chưa từng có, vẫn còn nhiều quan ngại về gia tăng khoảng cách số và nhiều người bị bỏ lại phía sau trong cuộc đua tìm kiếm cơ hội việc làm và kinh doanh trong kỷ nguyên số.

Nhận định hợp tác APEC về phát triển bao trùm, Chủ tịch SOM APEC 2017 cho rằng, quá trình này còn “rải rác và thiếu sự phối hợp thỏa đáng”. Những gì APEC đã làm được vẫn còn cách xa mong đợi của người dân. APEC cũng chưa hình thành các chính sách toàn diện để thúc đẩy bao trùm về kinh tế, tài chính và xã hội trong khi ba lĩnh vực này tùy thuộc và bổ trợ lẫn nhau.

“Không thể theo đuổi tăng trưởng bằng mọi giá mà không biết ai sẽ được hưởng lợi. Tăng trưởng không thể bền vững và đạt ngưỡng tối đa nếu không bảo đảm tính bao trùm”, Thứ trưởng khẳng định.

Ðại biểu các nước thành viên APEC chụp ảnh lưu niệm tại Hội nghị SOM 3. (Ảnh: Nguyễn Hồng).

Ðánh giá về sáng kiến của Việt Nam về thúc đẩy tính bao trùm trong phát triển, chuyên gia kinh tế Võ Trí Thành cho rằng, sáng kiến rất phù hợp với yêu cầu, đòi hỏi hiện nay của APEC trong quá trình phát triển và liên kết hội nhập. Ông Thành nhấn mạnh “phải làm sao mọi người dân các nước thành viên APEC đều có thể tiếp cận cơ hội mới và cơ hội ấy phải được chia sẻ đồng đều cho mọi người trên tất cả các lĩnh vực kinh tế, tài chính, xã hội”.

Trên thực tế, mục tiêu về phát triển bao trùm trên lĩnh vực kinh tế và xã hội đã được thể hiện tích cực xuyên suốt tại các sự kiện trước đó trong khuôn khổ SOM 3 như Cuộc họp cao cấp lần thứ bảy về Y tế - Kinh tế từ 23-24/8 tại TP. Hồ Chí Minh hay Tuần lễ An ninh lương thực và Ðối thoại chính sách cao cấp về An ninh lương thực và Phát triển nông nghiệp bền vững thích ứng với biến đổi khí hậu từ 18-25/8 tại Cần Thơ.

Trong các sự kiện này, nhiều biện pháp nhằm tăng cường tài chính cho y tế, mở rộng tiếp cận cho mọi thành phần xã hội trong sử dụng các dịch vụ y tế, thu hẹp khoảng cách phát triển nông thôn - đô thị, tạo thuận lợi cho các cộng đồng nông thôn, doanh nghiệp quy mô nhỏ trong ngành nông nghiệp… đã được thảo luận và đạt những kết quả cụ thể.

Thông tin tại cuộc họp báo kết quả Hội nghị chiều 30/8, Thứ trưởng Bùi Thanh Sơn cho biết, đại biểu của các nước thành viên trong APEC đã đi đến nhận thức chung về sự cần thiết hình thành một Chương trình hành động APEC về phát triển bao trùm, trong đó có các tiêu chí cụ thể, các giải pháp liên ngành, các biện pháp hỗ trợ nâng cao năng lực thể chế và pháp lý liên quan thúc đẩy phát triển bao trùm...

Những cam kết mạnh mẽ

Năm APEC 2017 diễn ra trong bối cảnh tình hình khu vực và thế giới có những biến động phức tạp. Chủ nghĩa bảo hộ đã trỗi dậy ở một số nền kinh tế thành viên và đang trở thành rào cản đối với quá trình tự do thương mại và liên kết kinh tế trong khu vực. Trong khi đó, APEC đang trong quá trình phần đấu hoàn thành Mục tiêu Bogor về tự do hóa và thuận lợi hóa thương mại - đầu tư vào năm 2020, cũng như xác định viễn cảnh cho APEC về việc thành lập Khu vực tự do thương mại châu Á – Thái Bình Dương (FTAAP). Việc thúc đẩy tự do hóa và thuận lợi thương mại tiếp tục là ưu tiên quan trọng của APEC trong năm nay.

Tiếp nối những nỗ lực đã đạt được từ Hội nghị SOM 1 và SOM 2, trong khuôn khổ Hội nghị SOM 3, các cuộc họp của Ủy ban Thương mại và Ðầu tư (CTI), Ủy ban Kinh tế (EC), Ủy ban Quản lý Ngân sách (BMC) tiếp tục thu hút sự quan tâm và tham dự đông đảo của rất nhiều đại biểu đại diện cho các nền kinh tế trong APEC. Những nội dung thiết thực như tạo thuận lợi trong hải quan; kỹ năng đàm phán về cạnh tranh trong các hiệp định thương mại tự do (FTA); tăng cường tính minh bạch và sự tham gia trong quá trình đàm phán các hiệp định thương mại; rào cản kỹ thuật đối với thương mại; thương mại điện tử; đối thoại về các hiệp định thương mại tự do khu vực (RTAs) và FTAs… đã được đưa ra bàn thảo rất sôi nổi, hào hứng. Tất cả đều hướng tới một mục tiêu chung nhất đó là tiếp tục nỗ lực thúc đẩy tự do thương mại và đầu tư.

Họp báo kết thúc Hội nghị SOM 3. (Ảnh: Nguyễn Hồng).

Phát biểu tại “Ðối thoại của APEC về các RTAs/FTAs trong khu vực châu Á- Thái Bình Dương” ngày 27/8, Thứ trưởng Bùi Thanh Sơn cho biết, với hơn một nửa các FTA trên thế giới đều bắt nguồn từ khu vực châu Á – Thái Bình Dương, APEC có thể coi là nền tảng tốt nhất để thảo luận các RTAs/FTAs. Trong gần 30 năm qua, các RTAs/FTAs tại khu vực APEC – nơi tập trung 1/2 tổng số FTA trên thế giới đã phát triển mạnh mẽ cả về số lượng, quy mô và tính chất.

Theo thống kê của Ban Thư ký APEC quốc tế, tính đến năm 2016, hiện có hơn 165 FTA, trong đó bao gồm ít nhất một thành viên APEC đã đi vào hiệu lực, gần 62 RTAs/FTAs đã được ký kết và thực thi giữa nội bộ các thành viên APEC. Nhờ vào tác động của các FTA, giao dịch thương mại nội khối APEC đã tăng trưởng 174%, từ 2,3 ngàn tỷ USD lên 6,3 ngàn tỷ USD trong giai đoạn từ 2000 - 2016.

“Với chủ đề của năm, các nền kinh tế thành viên xác định đẩy mạnh liên kết kinh tế khu vực sâu rộng, tiếp tục là một trọng tâm hợp tác của APEC, trong đó có nội dung thúc đẩy các RTAs/FTAs và hướng tới hình thành một Khu vực Thương mại Tự do (FTAAP) trong tương lai, sau khi đã hoàn thành Mục tiêu Bogor”, Thứ trưởng Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh.

Ðáng chú ý, những cam kết nỗ lực thúc đẩy tự do thương mại giữa đại diện các nền kinh tế không chỉ được thể hiện mạnh mẽ trong khuôn khổ các cuộc họp mà còn lan tỏa trong các cuộc tiếp xúc song phương hay những chia sẻ bên ngoài khán phòng hội nghị. Khi được hỏi về xu hướng bảo hộ thương mại đang gia tăng tại Mỹ và những cam kết của Mỹ với tự do thương mại bên lề Hội nghị SOM 3 ngày 29/8, Trưởng SOM Mỹ Matt Matthew đã không ngần ngại khẳng định, Mỹ cam kết sẽ tiếp tục tham gia vào quá trình thúc đẩy và mở rộng tự do thương mại.

“Mỹ hoàn toàn cam kết tiếp tục quá trình thúc đẩy tự do, mở rộng thương mại. Chúng tôi sẽ tiếp tục tham gia vào các vòng đàm phán, đối thoại thương mại với Nhật Bản, Trung Quốc... Và ở đây, tại Diễn đàn APEC lần này, chúng ta - 21 nền kinh tế đang cùng nhau hợp tác để thúc đẩy và tạo ra hành lang cho một khu vực thương mại tự do, rộng mở”, ông nói.