ASEAN-Trung Quốc: ‘Lòng tin chiến lược’ định hướng hợp tác tương lai

Ngày 22/11, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã dẫn đầu đoàn Việt Nam, cùng các Lãnh đạo ASEAN và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình dự Hội nghị trực tuyến cấp cao đặc biệt kỷ niệm 30 năm quan hệ đối thoại ASEAN-Trung Quốc (1991-2021).

Hội nghị là dịp các nhà lãnh đạo hai bên đánh giá hợp tác ASEAN và Trung Quốc trong 30 năm qua, đề ra định hướng quan trọng trong giai đoạn mới nhằm đưa quan hệ ngày càng đi vào chiều sâu, thực chất, tương xứng với tầm mức của quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện, vừa được thiết lập tại Hội nghị Cấp cao thường niên ASEAN-Trung Quốc lần thứ 24 (26/10).

Đây là lần đầu tiên Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình dự Hội nghị cấp cao giữa ASEAN và Trung Quốc, thể hiện sự quan tâm và coi trọng của Lãnh đạo cấp cao nhất của Trung Quốc với ASEAN và với việc tăng cường quan hệ hai bên.

Tin cậy chính trị, hợp tác cùng có lợi

Tại Hội nghị, hoan nghênh những thành tựu quan trọng đạt được kể từ năm 1991, hai bên đánh giá quan hệ ASEAN-Trung Quốc là một trong những mối quan hệ đối tác cùng có lợi, năng động và thực chất. ASEAN và Trung Quốc công bố thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện đã minh chứng cho những kết quả quan trọng đạt được trong hợp tác toàn diện giữa hai bên trong 30 năm qua.

Tổng Bí thư, Chủ tịch Tập Cận Bình khẳng định, Trung Quốc nhất quán coi trọng ASEAN như một trọng tâm trong chính sách đối ngoại láng giềng, ủng hộ ASEAN đóng vai trò trung tâm, có vai trò và vị thế ngày càng cao trong khu vực và trên thế giới.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nhấn mạnh 3 yếu tố cốt lõi tiếp tục mang tính quyết định đối với quan hệ ASEAN-Trung Quốc trong tương lai là tin cậy chính trị, tinh thần hữu nghị và hợp tác cùng có lợi.

Bên cạnh đó, Chủ tịch Trung Quốc đánh giá cao những phát triển mạnh mẽ, tích cực của quan hệ ASEAN-Trung Quốc; nhấn mạnh những nguyên tắc cơ bản như tôn trọng lẫn nhau, đề cao các chuẩn mực trong quan hệ quốc tế, hợp tác cùng có lợi, quan tâm chân thành và chia sẻ, hỗ trợ lẫn nhau và cùng đẩy mạnh hợp tác đa phương khu vực và thế giới.

Nhận định về quan hệ ASEAN-Trung Quốc, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định khuôn khổ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN và Trung Quốc vừa nhất trí thiết lập là minh chứng cho thành quả hợp tác 3 thập niên qua, trên cơ sở tin cậy chính trị, hợp tác hữu nghị và toàn diện, tôn trọng và hiểu biết lẫn nhau.

Thủ tướng nhấn mạnh ASEAN và Trung Quốc cần tiếp tục củng cố lòng tin chiến lược và đẩy mạnh hợp tác toàn diện, nhân lên các thành tựu, hướng tới những mục tiêu cao hơn, những lợi ích rộng hơn cho quan hệ ASEAN-Trung Quốc.

Chia sẻ ủng hộ các định hướng hợp tác mà các Lãnh đạo ASEAN và Trung Quốc đã nêu, Thủ tướng nhấn mạnh thêm những yếu tố cốt lõi trong hợp tác, cụ thể là: cùng nhau giữ vững hòa bình, ổn định hợp tác phát triển trong môi trường còn nhiều bất định; phát huy thành quả, thúc đẩy hợp tác chặt chẽ hơn nữa để ứng phó hiệu quả với các thách thức mới, mang tính toàn cầu, góp phần phát triển toàn diện, bao trùm, thịnh vượng, an toàn, bền vững cho mỗi bên.

Sẵn sàng mở cửa thị trường

Trong các lĩnh vực hợp tác cụ thể, Trung Quốc cho biết sẽ tiếp tục hợp tác với ASEAN ứng phó dịch Covid-19, thúc đẩy sáng kiến “lá chắn y tế” để cùng hợp tác ứng phó dịch bệnh ở khu vực, hỗ trợ thêm 150 triệu liều vaccine Covid-19 cho các nước ASEAN, đóng góp thêm 5 triệu USD cho Quỹ ASEAN ứng phó Covid-19, thúc đẩy chuyển giao công nghệ, hợp tác sản xuất vaccine, nghiên cứu và phát triển thuốc điều trị thiết yếu và hỗ trợ nâng cao năng lực y tế ứng phó bùng phát dịch bệnh trong tương lai.

Cùng với việc đề xuất những biện pháp như tận dụng hiệu quả Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP), nâng cấp Hiệp định thương mại tự do ASEAN-Trung Quốc (ACFTA), thúc đẩy liên kết kinh tế, tự do hoá thương mại, mở rộng hợp tác khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, kinh tế số và kinh tế xanh, đầu tư và tài chính xanh, năng lượng sạch và tái tạo, đồng thời sớm nối lại giao lưu văn hoá-xã hội, giao lưu nhân dân, thanh niên, thể thao…, Trung Quốc khẳng định sẽ mở cửa thị trường cho các nước ASEAN, sẵn sàng nhập khẩu các sản phẩm có chất lượng, trong đó có các mặt hàng nông sản từ các nước ASEAN trị giá lên tới 150 tỷ USD trong 5 năm tới.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình thúc đẩy Sáng kiến phát triển toàn cầu do Trung Quốc đề xuất trong khuôn khổ Liên hợp quốc, cho biết sáng kiến này sẽ bổ trợ cho tiến trình xây dựng cộng đồng ASEAN, đóng góp cho nỗ lực khu vực và toàn cầu phục hồi và phát triển bền vững.

Nhân dịp này, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã bày tỏ mong muốn ASEAN và Trung Quốc sớm khôi phục, đẩy mạnh hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư.

Thủ tướng đề xuất Trung Quốc tạo thuận lợi hơn nữa cho hàng hoá xuất khẩu của ASEAN, bảo đảm cân bằng thương mại, tăng cường kết nối đầu tư công nghệ cao gắn với đổi mới sáng tạo, phát triển hạ tầng, chuyển đổi số, tăng trưởng xanh, phát triển bền vững, chống biến đổi khí hậu, sớm nối lại giao lưu nhân dân…

Trao đổi về tình hình khu vực và quốc tế, tại Hội nghị, các nước nhất trí cần cùng xây dựng Biển Đông thành vùng biển hoà bình, an ninh, ổn định và hợp tác.

Trên cơ sở đó, các nước tham gia Hội nghị nhấn mạnh tầm quan trọng của xây dựng lòng tin, tôn trọng luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Luật biển 1982 (UNCLOS), giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hoà bình.

Các bên cam kết triển khai đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), thúc đẩy xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử các bên ở Biển Đông (COC) hiệu quả, thực chất, phù hợp với luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982.

Về phía Việt Nam, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, để bảo đảm hoà bình, an ninh, ổn định ở khu vực, nhất là ở Biển Đông, cần tăng cường đối thoại, củng cố lòng tin, tuân thủ luật pháp quốc tế và hành xử trách nhiệm của các quốc gia, cùng nhau nỗ lực hơn nữa thực hiện đầy đủ Tuyên bố DOC, tiếp tục thúc đẩy xây dựng và sớm đạt được Bộ Quy tắc COC hiệu lực, hiệu quả, phù hợp luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982.

Cầu nối đưa quan hệ trở thành hình mẫu

Trong khuôn khổ Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định, trên nền tảng quan hệ láng giềng hữu nghị, hợp tác truyền thống tốt đẹp với Trung Quốc, Việt Nam sẽ tiếp tục nỗ lực góp phần vun đắp cho quan hệ ASEAN-Trung Quốc phát triển đúng tầm mức của đối tác chiến lược toàn diện, đóng góp quan trọng củng cố, tăng cường hòa bình, an ninh, ổn định, hợp tác, phát triển bền vững ở khu vực và trên thế giới, đem lại lợi ích thiết thực cho mỗi quốc gia và cho ấm no và hạnh phúc của mọi người dân, không để ai bị bỏ lại phía sau.

Là một thành viên tích cực của Cộng đồng ASEAN, Việt Nam đã và đang cùng các nước ASEAN và Trung Quốc tăng cường đối thoại chính trị, nâng cao hiểu biết, tin cậy và tôn trọng lẫn nhau, đẩy mạnh hợp tác toàn diện, đưa quan hệ hai bên trở thành hình mẫu của quan hệ đối tác ổn định và bền vững giữa các nước láng giềng.

Việt Nam sẵn sàng phát huy vai trò cầu nối giữa Cộng đồng Kinh tế ASEANvà Trung Quốc, cùng các nước ASEAN thúc đẩy mạnh mẽ hợp tác trên các lĩnh vực, giữ vững hòa bình, ổn định, giải quyết khác biệt vì lợi ích của các bên để đảm bảo các hoạt động hợp tác kinh tế - thương mại được triển khai thông suốt, đóng góp tích cực cho hòa bình, hợp tác, phát triển và thịnh vượng chung của khu vực.

Hòa chung với dòng chảy hợp tác ASEAN-Trung Quốc, quan hệ Đối tác và hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Trung Quốc tiếp tục được phát huy và đã đạt được những kết quả toàn diện trên các lĩnh vực, nhất là kinh tế thương mại, đem lại lợi ích thiết thực cho nhân dân hai nước.

Việt Nam đóng vai trò là cửa ngõ Khu vực thương mại tự do ASEAN-Trung Quốc và làm cầu nối hiệu quả giữa ASEAN với Trung Quốc. Quan hệ kinh tế thương mại Việt-Trung tăng trưởng ổn định và mạnh mẽ, kim ngạch thương mại hai chiều tăng nhanh với tốc độ tăng trưởng trung bình trong 5 năm gần đây đạt trên 20%/năm.

Việt Nam đang cùng các nước ASEAN hướng về Tầm nhìn Cộng đồng 2025, mở rộng hợp tác với đối tác láng giềng Trung Quốc trên cơ sở Hiến chương Liên hợp quốc, luật pháp quốc tế, hai bên cùng có lợi, đóng góp cho hòa bình, ổn định, thịnh vượng ở khu vực và trên thế giới.

Nhìn lại chặng đường 30 năm qua, quan hệ ASEAN-Trung Quốc đạt nhiều thành tựu đáng kể, đặc biệt trong 18 năm kể từ khi hai bên nâng cấp lên quan hệ Đối tác chiến lược.

Trong hành trình nhiều dấu ấn ấy, Việt Nam đã cùng ASEAN đóng góp tích cực, trách nhiệm, hiệu quả, thúc đẩy quan hệ ASEAN-Trung Quốc ngày càng phát triển thực chất, hiệu quả, ổn định, bền vững, đáp ứng lợi ích của mỗi bên, củng cố môi trường hòa bình, an ninh, hợp tác, phát triển ở khu vực.