Bà Michelle Bachelet và "khoảnh khắc tuyệt vời" cùng Việt Nam

Nguyên Tổng thống Chile Michelle Bachelet phát biểu trong buổi nói chuyện tại Học viện Ngoại giao ngày 3/4. (Ảnh: Nguyễn Hồng)

Nhân dịp 52 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Chile (25/03/1971-25/03/2023), nguyên Tổng thống Chile Michelle Bachelet đã thăm Việt Nam. Trong suốt cuộc đời hoạt động chính trị, bà luôn dành tình cảm đặc biệt cho Chủ tịch Hồ Chí Minh và dân tộc Việt Nam. Đặc biệt, trong hai lần đảm nhiệm cương vị Tổng thống Chile (2006-2010; 2014-2018), bà đã đóng góp to lớn cho quan hệ hữu nghị, hợp tác tốt đẹp giữa hai đất nước và nhiều lần tới thăm Việt Nam.

Trong lần trở lại này, bà Michelle Bachelet đã chia sẻ với phóng viên báo chí Việt Nam về mối liên kết chặt chẽ với mảnh đất hình chữ S, từ thuở còn thanh niên tới khi trở thành người đứng đầu đất nước Nam Mỹ.

Chặng đường 200 km và khoảnh khắc hạnh phúc

Bồi hồi nhớ lại những ngày tháng tham gia phong trào phản chiến, nguyên Tổng thống Chile Michelle Bachelet cho biết những năm 60 của thế XX, nhiều thanh niên, sinh viên Chile, trong đó có bà, đã dành một tình cảm đặc biệt cho Chủ tịch Hồ Chí Minh và nhân dân Việt Nam trong cuộc đấu tranh thống nhất đất nước. Họ đã thể hiện điều đó bằng nhiều cách khác nhau.

Bà nhớ lại: “Khi đó, thanh niên Chile từng tổ chức một cuộc tuần hành kéo dài 200 km từ thành phố cảng Valparaíso tới thủ đô Santiago de Chile để phản đối chiến tranh và bày tỏ sự ngưỡng mộ với lòng quả cảm của người dân Việt Nam trước quân đội Mỹ.”

Đặc biệt, bà cho biết đi cùng với bà tới Việt Nam lần này là đoàn đại biểu quận Cerro Navia. Năm 1969, chính tại địa danh này người dân đã đặt tên Chủ tịch Hồ Chí Minh cho một công viên để bày tỏ tình cảm với Người và nhân dân Việt Nam.

Năm 1970, khi ông Salvador Allende đắc cử tổng thống Chile và những năm sau đó, các thanh niên, sinh viên Chile vẫn tiếp tục xuống đường bày tỏ tình đoàn kết với nhân dân Việt Nam. Tại diễn đàn quốc tế với tên gọi “Ủng hộ Việt Nam, Lào và Campuchia”, họ đã lên tiếng phản đối mạnh mẽ chiến tranh. Khi đó, những người trẻ tuổi từ khắp nơi trên thế giới đã cùng ra một tuyên bố chung bày tỏ tình đoàn kết và ủng hộ cuộc đấu tranh chính nghĩa của dân tộc Việt Nam.

Chính vì thế, chiến thắng của nhân dân Việt Nam trong cuộc đấu tranh thống nhất đất nước 48 năm trước (30/04/1975-30/04/2023) đối với nguyên Tổng thống Chile không chỉ là sự kiện lịch sử với nhân dân Việt Nam, mà còn là “khoảnh khắc tuyệt vời” với bà và thanh niên, sinh viên tiến bộ ủng hộ cuộc đấu tranh này.

“Chúng tôi cùng nhau hát, ăn mừng chiến thắng của nhân dân Việt Nam. Chúng tôi vô cùng hạnh phúc vì các bạn đã chiến thắng và cuối cùng, ngày thống nhất đất nước đã đến.” – Nguyên Tổng thống Chile Michelle Bachelet.

Các cuốn sách của lãnh đạo Việt Nam khi đó, cùng cuộc gặp gỡ với những nhân vật lịch sử của mảnh đất hình chữ S như Đại tướng Võ Nguyên Giáp sau này, đã truyền cảm hứng để bà nuôi dưỡng tình yêu với đất nước, nhân dân Việt Nam.

Nguyên Tổng thống Chile khẳng định: “Chủ tịch Hồ Chí Minh sẽ vô cùng tự hào vì những gì Người đã cống hiến cho sự nghiệp thống nhất ở Việt Nam. Nói chính xác hơn, đó là những cống hiến của Người cho nền hòa bình trên thế giới, một nền hòa bình mà hiện tại Việt Nam vẫn tiếp tục đóng góp vô cùng mạnh mẽ.”

Thắt chặt mối quan hệ hữu nghị

Chia sẻ về chính sách đối ngoại của Việt Nam hiện nay, nguyên Tổng thống Chile Michelle Bachelet nhận định: “Chính những kinh nghiệm thời chiến, nỗ lực kiên trì đàm phán để đi ký kết Hiệp định Paris cách đây 50 năm, một dấu mốc quan trọng trên con đường đi tới hòa bình, thống nhất đất nước đã giúp cho Việt Nam tiếp tục duy trì một nền ngoại giao linh hoạt, đối thoại, mà tôi tin là rất quan trọng trong thế giới hiện nay.”

Trong bối cảnh các mối đe dọa đối với hòa bình tiếp tục tồn tại, bà cho rằng thế giới cần đối thoại nhiều hơn nữa và Việt Nam, từ chính kinh nghiệm của mình, đã và đang đóng góp tích cực cho hòa bình thế giới.

Nhận định về một số định hướng về phát triển quan hệ Việt Nam-Chile thời gian tới, bà Bachelet cho rằng đây là nhiệm vụ Đại sứ Chile tại Việt Nam Sergio Narea đã và đang tiếp tục thúc đẩy. Theo bà, là người từng công tác tại Việt Nam 5 năm, Đại sứ Narea hiểu rõ về mảnh đất hình chữ S, nơi ông đặc biệt yêu mến.

Trong tham vấn chính trị năm ngoái giữa các bộ, ngành, hai bên đã rà soát các lĩnh vực hợp tác sẵn có và cả lĩnh vực mới có thể mở rộng hợp tác như quốc phòng và an ninh. Theo bà, hai nước có thể mở rộng hơn nữa trao đổi sinh viên, hợp tác nghiên cứu khoa học và nhiều lĩnh vực khác. Việt Nam đã đạt nhiều thành công trong phát triển kinh tế và hai nước có thể trao đổi, học hỏi về tiến trình này.

Ngày 31/3/2023, đoàn công tác của nguyên Tổng thống Chile Michelle Bachelet ký kết thỏa thuận với tỉnh Bình Dương về tôn tạo công viên mang tên Chủ tịch Hồ Chí Minh tại quận Cerro Navia, Chile. (Nguồn: TTXVN)

Về ngoại giao nhân dân, Chile có lịch sử, truyền thống đoàn kết với Việt Nam. Hai bên có các dự án hợp tác giữa các địa phương. Đoàn đại biểu Chile đi cùng bà Bachelet tới Việt Nam trong chuyến công tác lần này gồm đại diện quận Cerro Navia đã làm việc với lãnh đạo tỉnh Bình Dương. Trong buổi tiếp, các đồng chí lãnh đạo Bình Dương cam kết sẽ hỗ trợ tôn tạo Tượng đài Hồ Chí Minh tại công viên mang tên Người.

Đoàn cũng đã làm việc với tỉnh Nghệ An về khả năng xây dựng một công trình biểu tượng về Chủ tịch Hồ Chí Minh, Việt Nam và quan hệ giữa hai nước. Bà cho biết: “Hai bên có thể số hóa các hình ảnh để trình chiếu tại các màn hình tại các ga tàu quận Cerro Navia, trung tâm kết nối giữa Santiago de Chile với các địa phương. Người dân Chile sẽ biết nhiều hơn về Việt Nam qua các hình ảnh này.”

Nguyên Tổng thống Michelle Bachelet cho biết Chile rất quan tâm phát triển trao đổi thương mại với Việt Nam. Trong bối cảnh cán cân thương mại đang nghiêng về phía Việt Nam, Chile muốn nhập khẩu các mặt hàng nông sản của Việt Nam như xoài và bưởi. "Phát triển hợp tác kinh tế và thương mại còn nhiều dư địa. Đại sứ quán của chúng tôi tại Hà Nội sẽ nỗ lực triển khai công việc theo hướng này", bà nói.

Bà cho biết phía Chile cũng gửi lời mời các đoàn thuộc bộ, ngành Việt Nam tới thăm Chile. Năm ngoái, Việt Nam cũng đã gửi lời mời Tổng thống Chile tới thăm. Bà nêu rõ: “Chúng tôi hy vọng rằng chuyến thăm này sẽ được thực hiện trong năm nay, góp phần củng cố mối quan hệ đoàn kết, hữu nghị và hợp tác trên nhiều lĩnh vực giữa hai nước.”