| Chính phủ Trung Quốc yêu cầu chính quyền địa phương thực hiện chính sách "Buy Chinese" với các hướng dẫn mua sắm mới. (Nguồn: Reuters) |
Buy Chinese chú trọng vào an ninh
Trung Quốc đang hướng dẫn các chính quyền địa phương mua các sản phẩm trong nước, gồm các mặt hàng công nghệ cao như máy chụp X-quang, các thiết bị thời tiết.
Theo Nikkei Asia, quốc gia đông dân này đang thúc đẩy sự chuyển đổi từ các nhà cung cấp nước ngoài sang các nhà sản xuất trong nước.
Các luật về sử dụng sản phẩm trong nước là một phần của chính sách kiểm toán được ban hành vào tháng 5/2021 bởi hai bộ Tài chính và Công nghiệp Trung Quốc, áp dụng cho 315 mặt hàng trong 41 danh mục.
Các mặt hàng trên được chia thành 4 nhóm, có các mức hạn ngạch khác nhau, từ 25% đến 100% dựa trên cơ sở khối lượng hay cơ sở giá trị.
Phần lớn các sản phẩm thuộc danh sách trên thuộc danh mục công nghệ cao. Điều này cho thấy Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đang đặt ưu tiên an ninh lên hàng đầu.
Thiết bị y tế chiếm thị phần áp đảo với gần 200 mặt hàng, bao gồm các thiết bị chụp MRI và X-quang, các thiết bị nội soi phẫu thuật cũng như thiết bị xét nghiệm PCR.
Nhiều mặt hàng khác có ứng dụng quốc phòng, chẳng hạn hệ thống liên lạc máy bay, thiết bị khảo sát địa chất và hàng hải, thiết bị thời tiết và công cụ để đo các cấu trúc ngầm như đường hầm, cũng nằm trong danh sách nói trên.
Kể từ năm 2018, Trung Quốc đã ban hành danh sách các nhà cung cấp và sản phẩm được khuyến nghị, bao gồm các mặt hàng công nghệ thông tin như máy tính cá nhân, máy chủ và máy photocopy.
Nguy cơ xung khắc thương mại Mỹ-Trung gia tăng
Các chính sách trên được coi là những "rào cản mới" chưa từng được công bố với các nhà cung cấp nước ngoài.
Thậm chí, đây có thể được coi như hành động "đổ thêm dầu vào lửa" giữa căng thẳng thương mại Mỹ-Trung Quốc.
Số liệu chính thức năm 2019 cho thấy, hoạt động mua sắm của chính quyền địa phương chiếm tới hơn 90% trong tổng chi tiêu trị giá 509 tỷ USD của chính phủ Trung Quốc.
Nội dung chính sách không công khai này sẽ đóng băng các sản phẩm nhập khẩu, trái ngược với thái độ chào đón của Bắc Kinh đối với hoạt động kinh doanh nước ngoài.
Đặc biệt, việc hạn chế tập trung vào thiết bị y tế tiên tiến - điểm mạnh của Mỹ - có nguy cơ làm gia tăng thêm xung đột thương mại song phương.
"Mua sắm chính phủ" ở đây được hiểu là việc chính quyền địa phương mua trực tiếp các phương tiện và thiết bị.
Nếu quy định mới này cũng áp dụng đối với các giao dịch của các công ty nhà nước và bệnh viện với sự đầu tư hoặc quản lý của chính quyền địa phương, thì tác động đối với các nhà nhập khẩu sẽ còn sâu sắc hơn.
Nội dung quy định sử dụng sản phẩm trong nước đối với thiết bị y tế tiên tiến phản ánh mục đích khuyến khích các công ty chuyển sản xuất sang Trung Quốc.
Sự thay đổi này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến "ba ông lớn" của lĩnh vực này - GE Healthcare, Siemens và Philips - cùng với các công ty Nhật Bản như Canon, Fujifilm Holdings và Olympus.
Phòng Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản tại Trung Quốc đã yêu cầu chính quyền trung ương đưa ra các tiêu chí mua sắm rõ ràng để các doanh nghiệp nước ngoài không chỉ đơn giản là đóng cửa.
Hiện nay, Trung Quốc chưa ký kết Hiệp định Mua sắm Chính phủ của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Đây là hiệp định hạn chế các quốc gia phân biệt đối xử giữa các nhà cung cấp trong và nước ngoài.
Bắc Kinh đang đàm phán về việc gia nhập Hiệp định, nhưng các cuộc đàm phán được cho là đang bế tắc khi hai bên vẫn đấu tranh để thống nhất các điều khoản.
Ở Mỹ, Tổng thống Joe Biden vào cuối tháng 7 đã công bố kế hoạch một cách mạnh mẽ hơn, bao gồm chương trình "Mua hàng Mỹ" của chính phủ, yêu cầu mua các sản phẩm mang hàm lượng nội địa lên 75%, con số cao hơn nhiều so với mức 55% như hiện nay.