"Bát mì FTA" của ASEAN

Việc có quá nhiều FTA song phương được ký kết đã đe dọa phá hỏng mục tiêu ASEAN trở thành một thị trường chung đồng nhất.
Theo dõi Baoquocte.vn trên

Đó là nhận định của ông Anant, chuyên gia Hội đồng Kinh tế Xã hội Liên hợp quốc trong bài viết đăng tải trên Nation Interest ngày 13/4 vừa qua.

bat mi fta cua asean
Ảnh minh họa. (Nguồn: National Interest)

Lợi ích kinh tế và phi kinh tế

Một trong những động lực chủ chốt cho tăng trưởng kinh tế của ASEAN là các Hiệp định thương mại tự do (FTA) giữa các quốc gia. Stephen Groff, Phó Chủ tịch phụ trách mảng hoạt động của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) nhận định: "Nếu như ASEAN là một nền kinh tế, thì đây sẽ là nền kinh tế lớn thứ 7 trên thế giới, với GDP đạt 2,4 nghìn tỷ USD trong năm 2013. Tới năm 2015, nền kinh tế ASEAN có thể lớn thứ tư thế giới nếu như duy trì được những xu hướng tăng trưởng hiện nay".

FTA được xem là công cụ để thu hút đầu tư trực tiếp của nước ngoài và kích thích sự tăng trưởng kinh tế cho các quốc gia thành viên. Đồng thời, FTA có thể giảm bớt những rào cản thương mại cho phép các ngành công nghiệp khai thác những thị trường mới, mở rộng phạm vi xuất khẩu và làm tăng nền tảng người tiêu dùng.

Bên cạnh đó, bằng cách giảm bớt hoặc xóa bỏ các hàng rào thuế quan hoặc phi thuế quan, FTA góp phần làm tăng tính chuyên môn hóa của lực lượng lao động vì quốc gia nào cũng theo xu hướng tập trung sản xuất những mặt hàng hay cung cấp những dịch vụ mà họ có lợi thế cạnh tranh. Trên lý thuyết, FTA làm lợi cho người tiêu dùng, vì cạnh tranh tăng đồng nghĩa với các sản phẩm bày bán có giá thấp hơn.

Ngoài ra, các FTA cũng đem lại những lợi ích phi kinh tế. Xét về mặt chính trị, đây không chỉ là công cụ mở ra đối thoại giữa các quốc gia. Chúng còn tạo diễn đàn để các quốc gia thành viên thảo luận về những vấn đề cấp bách và tìm ra những giải pháp thông qua sự hợp tác tích cực, cải thiện quan hệ song phương. Hầu hết các FTA đều mang những động cơ chính trị hoặc chiến lược. Giải thưởng Nobel Hòa bình năm 2012 dành cho Liên minh châu Âu (EU) đã cho thấy những hiệp định hợp tác khu vực không chỉ đem lại những động lực kinh tế.

bat mi fta cua asean

Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) hướng ASEAN trở thành thị trường chung duy nhất. (Nguồn: asean.org)

Đề xuất gỡ rối

Xét về những FTA trong ASEAN, Hiệp hội đã hình thành một Khu vực Tự do Mậu dịch ASEAN (AFTA) năm 1992 nhằm mục đích hỗ trợ hoạt động kinh tế địa phương tại tất cả các nước ASEAN. Hiện nay, trong khuôn khổ AFTA, ASEAN giảm hoặc xóa bỏ gần như toàn bộ các mức thuế xuất nhập khẩu đối với hàng hóa được giao dịch giữa các thành viên của khối, trên thực tế biến khu vực thành một thị trường chung. AFTA càng có ý nghĩa quan trọng hơn trong bối cảnh Trung Quốc đang nổi lên như một bá chủ kinh tế. AFTA có thể được xem là khối mậu dịch lớn thứ ba thế giới sau EU và NAFTA-Khu vực thương mại tự do Bắc Mỹ. Do đó, ASEAN hoàn toàn có thể cạnh tranh với sức mạnh kinh tế của Trung Quốc một cách hiệu quả hơn so với việc từng thành viên phải tự tìm cách “đấu” với Bắc Kinh.

Mặc dù vậy, khi AFTA đại diện cho thị trường chung ASEAN thì các FTA song phương lại có xu hướng cản lại tính hiệu quả của AFTA. Trong một thập niên qua, những sáng kiến tự do hóa thương mại mọc lên như nấm trên toàn khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Theo Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), khu vực này hiện có khoảng 267 FTA song phương hoặc đa phương đang có hiệu lực. Tình trạng quá nhiều FTA phức tạp và chồng chéo lên nhau đang ẩn chứa đầy rẫy nguy cơ trở thành một “bát mì hổ lốn” khó gỡ. Nói cách khác, việc có quá nhiều hiệp định thương mại ưu đãi song phương sẽ gây phương hại tới mục tiêu ban đầu của ASEAN là thành lập một thực thể thương mại thống nhất.

Một báo cáo gần đây của ADB đã đưa ra hai đề xuất chủ chốt để giúp gỡ rối bát mì FTA của châu Á nói chung và của ASEAN nói riêng. Đề xuất thứ nhất là tạo ra sự hợp nhất, theo đó các nước phải cùng nhau tạo ra một FTA khu vực có mục tiêu  hài hòa các FTA song phương. Đề xuất thứ hai là đối với các FTA  đa phương, cần phải giành sự ưu đãi không phân biệt đối xử cho những quốc gia không phải là thành viên và xóa bỏ những ưu đãi không nhất quán.

Trước mắt, rất khó để xác định đề xuất nào trong hai đề xuất nêu trên có tiềm năng củng cố AFTA. Tuy nhiên, điều có thể dám chắc là bất kỳ giải pháp nào mà các nhà hoạch định chính sách lựa chọn cũng phải dựa trên nguyên tắc 3C của ngoại giao đó là: giao tiếp, phối hợp và hợp tác (communication, coordination và cooperation).

Thu Hiền (theo National Interest)

Bài viết cùng chủ đề

Châu Á

Xem nhiều

Đọc thêm

Thủ tướng: Phát huy không gian sáng tạo, nâng cao chất lượng dạy và học

Thủ tướng: Phát huy không gian sáng tạo, nâng cao chất lượng dạy và học

Chiều 2/11, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính - Chủ tịch Ủy ban quốc gia Đổi mới giáo dục và đào tạo chủ trì Phiên họp ...
Khai trương trụ sở Học viện Đào tạo & Tư vấn MindTalk Talent: Nơi phát triển trí tuệ Việt - Dấu ấn 7 năm thành lập

Khai trương trụ sở Học viện Đào tạo & Tư vấn MindTalk Talent: Nơi phát triển trí tuệ Việt - Dấu ấn 7 năm thành lập

Ngày 1/11/ 2024, Học viện Đào tạo & Tư vấn MindTalk Talent chính thức khai trương trụ sở mới tại 86/42 Phổ Quang, Phường 2, Quận Tân Bình, TP. HCM. ...
Nga lên tiếng về việc Ukraine thử nghiệm thành công tên lửa mới

Nga lên tiếng về việc Ukraine thử nghiệm thành công tên lửa mới

Người đứng đầu cơ quan lập pháp Crimea Vladimir Konstantinov ngày 2/11 cáo buộc phương Tây đang bí mật cung cấp vũ khí tầm xa cho Ukraine bằng nhiều chiêu ...
Doanh nhân Mai Phương: Đam mê, tâm huyết cùng Đông trùng hạ thảo

Doanh nhân Mai Phương: Đam mê, tâm huyết cùng Đông trùng hạ thảo

Thời điểm đại dịch Covid -19 bùng phát từ năm 2020 cũng là doanh nhân Nguyễn Thị Mai Phương nhận ra tiềm năng to lớn của thị trường các sản ...
Nguy cơ nạn đói đang gia tăng, Nam Sudan cần hơn 400 triệu USD

Nguy cơ nạn đói đang gia tăng, Nam Sudan cần hơn 400 triệu USD

Liên hợp quốc kêu gọi khẩn cấp quyên góp 404 triệu USD nhằm hỗ trợ các hoạt động viện trợ nhân đạo tại Nam Sudan trong năm tới trong bối ...
Ông Nghiêm Xuân Thành giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Khánh Hòa

Ông Nghiêm Xuân Thành giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Khánh Hòa

Chiều 2/11, tại thành phố Nha Trang, Tỉnh ủy Khánh Hòa tổ chức hội nghị công bố quyết định của Bộ Chính trị về công tác cán bộ.
Giá cà phê hôm nay 2/11/2024: Giá cà phê trong nước giảm mạnh, mất 14.000 đồng trong một tháng, thành tích chưa từng có của ngành cà phê Việt

Giá cà phê hôm nay 2/11/2024: Giá cà phê trong nước giảm mạnh, mất 14.000 đồng trong một tháng, thành tích chưa từng có của ngành cà phê Việt

Giá cà phê hôm nay 2/11/2024: Giá cà phê trong nước giảm mạnh, mất 14.000 đồng trong một tháng, thành tích chưa từng có của ngành cà phê Việt.
Giá xăng dầu hôm nay 2/11: Tăng nhẹ trước thông tin Iran có khả năng tấn công trả đũa Israel

Giá xăng dầu hôm nay 2/11: Tăng nhẹ trước thông tin Iran có khả năng tấn công trả đũa Israel

Giá xăng dầu hôm nay 2/11, giá dầu tăng nhẹ do có thông tin Iran đang chuẩn bị tấn công trả đũa Israel từ phía Iraq trong những ngày tới.
Giá heo hơi hôm nay 2/11: Tăng, giảm trái chiều tại 2 miền Nam, Bắc; nhập khẩu thịt và phụ phẩm động vật dùng làm thực phẩm tăng nhẹ

Giá heo hơi hôm nay 2/11: Tăng, giảm trái chiều tại 2 miền Nam, Bắc; nhập khẩu thịt và phụ phẩm động vật dùng làm thực phẩm tăng nhẹ

Giá heo hơi hôm nay điều chỉnh tăng, giảm trái chiều tại thị trường miền Bắc và miền Nam, giao dịch trong khoảng 58.000 - 64.000 đồng/kg.
Giá tiêu hôm nay 2/11/2024: Kim ngạch xuất khẩu tiêu Việt tăng ấn tượng, thị trường giảm trước áp lực bán ra

Giá tiêu hôm nay 2/11/2024: Kim ngạch xuất khẩu tiêu Việt tăng ấn tượng, thị trường giảm trước áp lực bán ra

Giá tiêu hôm nay 2/11/2024 tại thị trường trong nước lao dốc ở một số địa phương trọng điểm, giao dịch từ 141.000 - 142.500 đồng/kg.
Blockchain và AI giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình và duy trì lợi thế cạnh tranh

Blockchain và AI giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình và duy trì lợi thế cạnh tranh

Blockchain và AI không chỉ là xu hướng, mà đã trở thành những công cụ thiết yếu giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình và duy trì lợi thế cạnh tranh.
Đông Triều, Quảng Ninh trở thành thành phố: Bước tiến vượt bậc, mở kỷ nguyên phát triển mới

Đông Triều, Quảng Ninh trở thành thành phố: Bước tiến vượt bậc, mở kỷ nguyên phát triển mới

Từ một vùng quê thuần nông, ngày 1/11, Đông Triều chính thức vươn mình trở thành thành phố.
Bất động sản mới nhất: Chung cư từ cũ đến mới liên tục tăng giá, thiết lập mặt bằng mới, TPHCM quy định về diện tích tối thiểu được tách thửa

Bất động sản mới nhất: Chung cư từ cũ đến mới liên tục tăng giá, thiết lập mặt bằng mới, TPHCM quy định về diện tích tối thiểu được tách thửa

Giá chung cư tăng mạnh, cục bộ lên tới 40% theo quý, thủ tục chuyển đất trồng hoa màu sang đất thổ cư… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Đất nền Vành đai 4 ‘nổi sóng’, Hà Nội đề xuất giá thuê nhà ở xã hội, nguyên tắc đóng góp khi xây lại chung cư

Bất động sản mới nhất: Đất nền Vành đai 4 ‘nổi sóng’, Hà Nội đề xuất giá thuê nhà ở xã hội, nguyên tắc đóng góp khi xây lại chung cư

Đất nền Vành đai 4 hút nhà đầu tư, nguyên tắc đóng góp khi xây lại nhà chung cư… là những tin bất động sản mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Giá chung cư Hà Nội liên tục leo đỉnh, không còn căn hộ vừa túi tiền, ngăn ‘cò đất’ thổi giá ở TPHCM

Bất động sản mới nhất: Giá chung cư Hà Nội liên tục leo đỉnh, không còn căn hộ vừa túi tiền, ngăn ‘cò đất’ thổi giá ở TPHCM

Dư thừa căn hộ cao cấp, thiếu nhà ở vừa túi tiền đa số người dân, thủ tục mua bán căn hộ chung cư năm 2024… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Giá chung cư Hà Nội ‘nhảy múa’, khảo sát những dự án điển hình; hoàn tất thương vụ sang tay ‘siêu’ dự án ở TPHCM

Bất động sản mới nhất: Giá chung cư Hà Nội ‘nhảy múa’, khảo sát những dự án điển hình; hoàn tất thương vụ sang tay ‘siêu’ dự án ở TPHCM

Giá chung cư Hà Nội chỉ tăng không giảm, hoàn tất thoái vốn khỏi pháp nhân chủ đầu tư 'siêu' dự án… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Bất động sản mới nhất: Giá nhà cao phi thực tế, đề xuất biện pháp chặn đầu cơ, chung cư dẫn dắt thị trường, thời điểm ấn nút tăng tốc

Bất động sản mới nhất: Giá nhà cao phi thực tế, đề xuất biện pháp chặn đầu cơ, chung cư dẫn dắt thị trường, thời điểm ấn nút tăng tốc

Đề xuất biện pháp hạn chế đầu cơ, mua đi bán lại để kiếm lời, kịch bản thị trường quý IV/2024… là những tin bất động sản (BĐS) mới nhất.
Công ty cổ phần Tư vấn & Xây dựng VINHOUSES dẫn đầu thị trường về thiết kế và xây dựng nhà hiện đại

Công ty cổ phần Tư vấn & Xây dựng VINHOUSES dẫn đầu thị trường về thiết kế và xây dựng nhà hiện đại

Công ty cổ phần Tư vấn & Xây dựng VINHOUSES đã khẳng định vị thế là đơn vị dẫn đầu thị trường về thiết kế và xây dựng nhà ở, thiết lập các tiêu chuẩn ...
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 1/11: BOJ thể hiện quan điểm 'diều hâu', USD chịu áp lực so với Yen

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 1/11: BOJ thể hiện quan điểm 'diều hâu', USD chịu áp lực so với Yen

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 1/11 ghi nhận USD giảm so với Yen Nhật.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 31/10: Thông tin từ Anh gây hỗn loạn thị trường

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 31/10: Thông tin từ Anh gây hỗn loạn thị trường

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 31/10 ghi nhận USD đã giảm giá so với các loại tiền tệ chính khác.
Agribank tham dự Hội nghị Sibos 2024 do Hiệp hội viễn thông tài chính liên ngân hàng toàn cầu (SWIFT) tổ chức tại Trung Quốc

Agribank tham dự Hội nghị Sibos 2024 do Hiệp hội viễn thông tài chính liên ngân hàng toàn cầu (SWIFT) tổ chức tại Trung Quốc

Từ ngày 21-24/10/2024 tại Bắc Kinh, Trung Quốc, đoàn công tác của Agribank do Phó Tổng giám đốc Đoàn Ngọc Lưu làm trưởng đoàn đã tham dự Hội nghị Sibos (SWIFT International Banking Operations Seminar) ...
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 30/10: USD đã tăng 3,6%, trong nước không có biến động mới

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 30/10: USD đã tăng 3,6%, trong nước không có biến động mới

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 30/10 ghi nhận đồng USD đạt mức cao nhất trong 3 tháng so với đồng Yen.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 29/10: Yen Nhật biến động mạnh nhất, USD vững vàng

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 29/10: Yen Nhật biến động mạnh nhất, USD vững vàng

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 29/10 ghi nhận đồng USD đã ổn định, đồng Yen Nhật chạm mức thấp nhất trong 3 tháng.
Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 28/10: USD vững xu hướng tăng

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 28/10: USD vững xu hướng tăng

Tỷ giá ngoại tệ, tỷ giá USD/VND hôm nay 28/10 ghi nhận thị trường kỳ vọng đà tăng của đồng USD sẽ tiếp tục trong vài tuần tới.
Phiên bản di động