| Buổi tranh luận đầu tiên giữa Tổng thống Joe Biden với ông Donald Trump dự kiến diễn ra vào ngày 27/6 tới. (Nguồn: Reuters) |
Cột mốc quan trọng
Các cuộc tranh luận trong cuộc bầu cử tổng thống là yếu tố then chốt trong tiến trình dân chủ ở Mỹ, là nơi để các ứng viên trình bày chính sách, thách thức đối thủ và tương tác trực tiếp với cử tri. Những buổi tranh luận không chỉ mang tính trình diễn chính trị, mà còn có khả năng tác động đến dư luận, củng cố hoặc đập tan nhiều thông tin và cuối cùng là ảnh hưởng đến kết quả bầu cử.
Trong bối cảnh cuộc bầu cử Mỹ 2024 đang tới gần, triển vọng của màn tái đấu giữa cựu Tổng thống Donald Trump và Tổng thống Joe Biden đang được dư luận đặc biệt quan tâm bởi sự tác động đáng kể đến cục diện chính trị.
Truyền thống này bắt nguồn từ cuộc tranh luận nổi tiếng giữa ông Abraham Lincoln và ông Stephen Douglas vào năm 1858, còn thể thức tranh luận hiện đại sau đó được thiết lập giữa ông John F. Kennedy và ông Richard Nixon vào năm 1960.
Những cuộc tranh luận là cột mốc quan trọng trong các chiến dịch bầu cử Mỹ, thường được nhớ đến nhờ những phát ngôn ấn tượng, sự đối đầu kịch tính và tầm nhìn của các ứng viên về phát triển đất nước.
Nhìn lại lịch sử, đôi khi các cuộc tranh luận sẽ thay đổi đáng kể nhận thức của công chúng. Điển hình là cụm từ “Lại nữa rồi” (There you go again) của ông Ronald Reagan vào năm 1980, hay màn trình diễn tích cực của ông Barack Obama tại buổi tranh luận thứ hai hồi năm 2012, sau lần đầu tiên xuất hiện mờ nhạt, đã đóng vai trò quan trọng cho các chiến thắng sau này. Ngược lại, những màn tranh luận kém có thể trở thành thảm họa, chẳng hạn như câu trả lời vô cảm của ứng cử viên Michael Dukakis về án tử hình vào năm 1988.
Sự tương phản trong chính sách và tầm nhìn
Trận tái đấu năm nay giữa ông Trump và ông Biden hứa hẹn sẽ đặc biệt gây chú ý.
Trở lại năm 2020, cuộc chạm trán đầu tiên của hai ứng viên thường xuyên bị gián đoạn bởi hai bên liên tục công kích và chế nhạo đối thủ. Cuộc tranh luận hỗn loạn đó đặt ra tiền lệ mới cho nền chính trị đối đầu và khiến nhiều cử tri thất vọng với diễn ngôn chính trị.
Với nhiều kỳ vọng, cuộc đối đầu thứ hai giữa hai ứng viên này có thể sẽ thu hút sự quan tâm đặc biệt lớn của dư luận với số người xem cao hơn.
Một trong những khía cạnh quan trọng của bất kỳ cuộc tranh luận tổng thống nào là sự tương phản rõ rệt trong chính sách và tầm nhìn giữa các ứng cử viên. Hai nhà lãnh đạo đại diện cho hai hệ tư tưởng và tầm nhìn rất khác nhau về tương lai nước Mỹ.
Cương lĩnh tranh cử của ông Trump tập trung vào việc tiếp tục chương trình nghị sự “Nước Mỹ trên hết”, nhấn mạnh chủ nghĩa dân tộc kinh tế, nới lỏng các quy định và lập trường cứng rắn về nhập cư. Ông chỉ trích cách Tổng thống Biden xử lý nền kinh tế, chính sách đối ngoại và các vấn đề xã hội, tận dụng sự kết nối với bộ phận cử tri cảm thấy bị chính quyền đương nhiệm gạt ra ngoài lề.
Trong khi đó, Tổng thống Biden cần bảo vệ thành tích đã có trong nhiệm kỳ đầu. Ông Biden dự kiến tập trung vào các vấn đề mà ông đã đạt được thành tựu như ứng phó với đại dịch Covid-19, nỗ lực phục hồi kinh tế, các sáng kiến chống biến đổi khí hậu và cải cách công bằng xã hội.
Điều ông Biden cần làm lúc này là nêu rõ tầm nhìn cụ thể trong nhiệm kỳ thứ hai, giải quyết những lo ngại và chỉ trích, song song với một lộ trình tiến bộ. Tuy nhiên, ông có thể gặp khó khăn trong việc thuyết phục cử tri về cách đối phó với lạm phát, thứ đang hủy hoại cuộc sống của hàng triệu người dân.
Đây cũng là cơ hội để ông Biden phản bác lại những luận điệu của ông Trump, đồng thời thu hút những cử tri không hài lòng hoặc chưa chắc chắn về kết quả nhiệm kỳ tổng thống vừa qua mang lại.
Cuộc đua kịch tính
Trên nền tảng truyền thông xã hội Truth Social, ông Trump lên tiếng thách thức Tổng thống Biden tham gia tranh luận: “Tôi sẵn sàng tranh luận với ông ở bất cứ đâu”.
Nhà Trắng đã phải điều chỉnh lịch trình và định dạng tranh luận truyền thống đề xuất bởi Ủy ban Tranh luận Tổng thống. Buổi tranh luận đầu tiên, diễn ra vào ngày 27/6 sẽ do hãng tin CNN tổ chức tại trường quay ở Atlanta, và buổi tranh luận thứ hai, do hãng tin ABC News tổ chức, dự kiến vào ngày 10/9.
Đội ngũ chiến dịch tranh cử của Tổng thống Biden kiên quyết tổ chức các cuộc tranh luận không có khán giả do nhận thấy rằng sức hút của ông Trump cũng như khả năng kết nối với khán giả trực tiếp có thể mang lại lợi thế cho đối thủ.
Ngoài ra, phía ông Biden cũng yêu cầu tổ chức một cuộc tranh luận trước khi bắt đầu bỏ phiếu sớm, và cá nhân chủ trì buổi tranh luận không được đến từ cơ quan có quan điểm tư tưởng thiên về ông Trump. Những điều kiện này phản ánh cách tiếp cận chiến lược nhằm hạn chế thế mạnh của ông Trump cũng như rủi ro tiềm ẩn đặt ra với ông Biden.
Rõ ràng, kết quả của cuộc tranh luận Trump-Biden năm 2024 có thể có tác động sâu rộng đến cuộc bầu cử và tương lai của nền chính trị Mỹ. Một số tình huống có thể xảy ra và mỗi tình huống dẫn đến những kết quả riêng biệt.
Trường hợp nếu cựu Tổng thống Trump thể hiện đặc biệt xuất sắc trong các cuộc tranh luận, hạ gục thành tích của Tổng thống Biden và đề ra tầm nhìn hấp dẫn cho tương lai, điều này có thể tiếp thêm sinh lực cho những căn cứ của ông và khiến những cử tri còn lưỡng lự quay sang ủng hộ ông.
Màn tranh luận mạnh mẽ cũng có thể giúp ông Trump vượt qua một số nhận thức tiêu cực xung quanh nhiệm kỳ trước đó, đặc biệt nếu ông thể hiện sự kỷ luật hơn và “ra dáng” tổng thống hơn. Tuy nhiên, việc ông Trump tỏ ra quá lấn át cũng có thể kích động phe đối lập, thúc đẩy tỷ lệ cử tri đảng Dân chủ và cử tri độc lập đi bỏ phiếu cao hơn để ngăn chặn nhiệm kỳ tổng thống thứ hai của ứng cử viên đảng Cộng hòa.
Trường hợp nếu ông Biden tiếp tục giữ vững lập trường tại các cuộc tranh luận, phản bác các đợt tấn công của ông Trump một cách có hiệu quả và trình bày một tầm nhìn rõ ràng, tích cực cho tương lai, ông có thể củng cố nhiệm kỳ và trấn an các cử tri trung lập.
Việc tổng thống đương nhiệm có màn trình diễn ổn định có thể duy trì hiện trạng, giữ cho cuộc đua có tính cạnh tranh song khó có bước ngoặt kịch tính. Kịch bản này có thể sẽ dẫn đến một cuộc bầu cử sát sao, với kết quả phụ thuộc vào tỷ lệ đi bỏ phiếu và tính hiệu quả của các chiến dịch tranh cử.
Cuối cùng, không loại trừ khả năng các cuộc tranh luận sẽ là những kết quả lẫn lộn, mỗi ứng viên đều có lúc mạnh lúc yếu. Trong kịch bản này, tác động của các cuộc tranh luận có thể ít rõ ràng hơn, khi cử tri phải dựa nhiều hơn vào nhiều yếu tố khác, như quảng cáo tranh cử, tổ chức cơ sở và tin tức trên các phương tiện truyền thông, để đưa ra quyết định.
Kết quả đan xen có thể dẫn đến một cuộc bầu cử rất khó lường, với tỷ lệ dao động trong những tuần cuối cùng của chiến dịch. Tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu, đặc biệt ở các nhóm nhân khẩu học chính và các bang dao động, sẽ càng trở nên quan trọng trong việc xác định kết quả cuối cùng.