Hình ảnh phương tiện giao thông sau trận lũ lụt tháng 7 vừa qua tại Jackson, Kentucky. Những trận lũ lụt khủng khiếp đều gây nên bởi những cơn mưa nặng hạt, có nguyên nhân từ biến đổi khí hậu. (Nguồn: Getty Images) |
Biến đổi khí hậu đem theo nguy cơ lũ lụt cao diễn ra trên khắp nước Mỹ. Bất cứ nơi nào có mưa bão thì đều có nguy cơ gây ra lũ quét nguy hiểm.
Những cơn mưa nặng hạt đến từ đâu?
Biến đổi khí hậu bắt đầu từ việc giải phóng khí nhà kính như CO2 và methane. Con người liên tục đốt những nhiên liệu hóa thạch khiến bầu khí quyển ngày càng nóng lên và khi khí nóng đó giữ nhiều hơi nước, mưa sẽ ngày càng trở nên nặng hạt.
Các nhà khoa học khí hậu đã dự đoán trong nhiều thập kỷ rằng mưa lớn sẽ dần trở thành một hiện tượng phổ biến khi Trái đất nóng dần lên.
Theo Đánh giá Khí hậu Quốc gia, lượng mưa trong các trận bão lớn nhất khắp nước Mỹ đã tăng lên từ năm 1958 đến năm 2016.
Tình hình nghiêm trọng nhất đang xảy ra ở nửa phía đông nước Mỹ, khi mà rất nhiều cơn mưa đang đổ xuống ở vùng Đông Bắc và Trung Tây, gây nguy cơ lũ lụt nhiều hơn so với những vùng khác.
Tại sao lũ lụt ở đất liền lại nguy hiểm?
Lũ lụt có thể xảy ra rất nhanh và sức nước rất mạnh. Khi mưa nhiều trong một thời gian ngắn, nước mưa sẽ không kịp thấm xuống đất, đặc biệt, nếu nền đất đã bão hòa hoặc được lấp kín bởi vỉa hè hoặc các tòa nhà không thấm nước.
Vì nước không thoát được nên sẽ phải đọng lại trên mặt đất. Ở một ngọn đồi, dù rất nhỏ, nước sẽ bắt đầu di chuyển xuống dốc với một lực vô cùng mạnh. Đây chính là lý do xảy ra lũ quét.
Nước di chuyển có thể xé tan móng nhà, phá hủy đường sá, lấp đầy các ga tàu điện ngầm và cuốn trôi ô tô. Đây là một trong những lý do tại sao lũ lụt luôn là nguy cơ thiên nhiên gây thiệt mạng về người nhiều nhất ở Mỹ.
Làm gì để bảo vệ mọi người trước những trận mưa lớn?
Tại những thành phố, một nguyên nhân khiến mưa lớn gây ra lũ lụt trên diện rộng là do các đường ống ngầm không đủ lớn để xử lý mưa lớn đang đổ xuống.
Hầu hết các hệ thống thoát nước ở các thành phố của Mỹ đều được xây dựng từ nhiều thập kỷ trước và việc lắp đặt các đường ống lớn hơn hoặc đường ống ở những vị trí mới rất tốn kém.
Tuy nhiên, việc khắc phục đường ống nước là một phần quan trọng để góp phần giảm thiểu lũ lụt. Đặc biệt là ở các khu vực đô thị dày đặc, nơi mưa lớn được dự báo sẽ trở nên rất phổ biến trong những năm tới.
Mưa lớn có trở nên ngày một nghiêm trọng?
Để hạn chế được lũ lụt còn cần phụ thuộc vào việc ngừng thải khí nhà kính. Nếu chúng ta tiếp tục đốt một lượng lớn dầu, khí đốt và than đá, bầu khí quyển sẽ ngày càng nóng lên và mưa thậm chí còn nghiêm trọng hơn trong thế kỷ này.
Chính vì vậy, việc cắt giảm đáng kể lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính sẽ giúp kiểm soát mưa lớn, đặc biệt là trong cuối thế kỷ XXI.