Bùi Việt Hoa - Người viết sử thi Việt trên đất Phần Lan

HÀ ANH
TGVN. Mới đây, trong chuyến thăm Việt Nam, ông Mauri Raveala - Chủ tịch Hội Hữu nghị Phần Lan - Việt Nam đã nhắc đến một người phụ nữ Việt có công dịch cuốn sử thi Kalevala nổi tiếng của Phần Lan - TS. Bùi Việt Hoa.
Theo dõi Baoquocte.vn trên
TIN LIÊN QUAN
bui viet hoa nguoi viet su thi viet tren dat phan lan Trao tặng Huân chương Hữu nghị cho Hội hữu nghị Phần Lan – Việt Nam
bui viet hoa nguoi viet su thi viet tren dat phan lan Cơ hội giao thương từ Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam - Phần Lan
bui viet hoa nguoi viet su thi viet tren dat phan lan
Những tác phẩm là nhịp cầu văn hóa kết nối Việt Nam và Phần Lan.

Là một dịch giả, nhà ngôn ngữ học, trong suốt 20 năm qua, TS. Bùi Việt Hoa vẫn miệt mài với công việc truyền bá, giao lưu văn hóa và thúc đẩy tình hữu nghị giữa Việt Nam và Phần Lan...

Từ tình yêu với ngôn ngữ

TS. Bùi Việt Hoa theo học ngành Văn học Hungary tại Đại học Tổng hợp Budapest vào những năm 1980 và ngôn ngữ Phần Lan cũng được bà chọn làm ngành thứ hai trong thời gian này. Vào dịp kỷ niệm 150 năm Kalevala ra đời, sử thi Phần Lan đã được giới thiệu cho độc giả dưới rất nhiều hình thức tại Hungary. Điều này khiến bà tò mò và quyết định tìm cơ hội sang Phần Lan để tìm hiểu kỹ hơn về đất nước mà bà dành rất nhiều sự cảm mến.

Năm 1986, bà được nhận học bổng sang Phần Lan tham dự khóa học về Ngôn ngữ, văn hóa và văn học Phần Lan tại Đại học Tổng hợp Helsinki. Cuối khóa học, bà đã được khuyến khích dịch sử thi Kalevala ra tiếng Việt.

Là người am hiểu sâu sắc về văn hóa, văn học của Phần Lan, chính tình yêu với ngôn ngữ của đất nước này là động lực thúc đẩy Bùi Việt Hoa hoàn thành tác phẩm dịch Kalevala - bộ sử thi được đánh giá đã nâng tầm văn học Phần Lan và góp phần phát triển ngôn ngữ Phần Lan. Với việc chuyển ngữ thành công cuốn sử thi Phần Lan bằng tiếng Việt, bà được nhận giải thưởng của Hội Nhà văn Việt Nam cho sách dịch hay nhất trong năm 1995 và giải thưởng của Hội Kalevala tại Phần Lan. Nhưng năm sau đó, bà còn cho ra mắt cuốn Cối xay thần Xampo - phiên bản Kalevala bằng văn xuôi dành cho thiếu nhi.

Năm 2002, Bùi Việt Hoa bảo vệ thành công luận án Tiến sĩ ngữ văn tại Đại học Tổng hợp Budapest với đề tài Sử thi Mường Đẻ đất đẻ nước và Kalevala. Luận án đã so sánh sự tương đồng và khác biệt nổi bật giữa nguồn tư liệu văn học dân gian của hai nước. Đặc biệt, trong thời gian dịch Kalevala sang tiếng Việt, bà đã nhiều lần được sang thăm các làng thơ Viena - nơi phần lớn nguồn tư liệu làm nên sử thi Phần Lan được sưu tập.

bui viet hoa nguoi viet su thi viet tren dat phan lan
TS. Bùi Việt Hoa.

... đến sứ mệnh làm nhịp cầu văn hóa

Không chỉ dừng lại ở công việc dịch thuật, từ những năm 1990, Bùi Việt Hoa đã cùng một số trí thức Việt Nam thành lập Nhóm những người bạn Kalevala. Một trong những mục tiêu của Nhóm là sáng tạo ra một sử thi Việt Nam dựa trên hình mẫu của Kalevala. Để thực hiện được mục tiêu này, Nhóm đã hợp tác với Quỹ Juminkeko tại Phần Lan và dự án sử thi Con cháu Mon Mân ra đời vào năm 2002 với sự tài trợ kinh phí của Bộ Ngoại giao Phần Lan và sự hỗ trợ của Viện Văn học Việt Nam.

Dự án sử thi được đánh giá là hoàn toàn có khả năng thực hiện vì Việt Nam có nền văn học dân gian giàu có còn hiện hữu cho đến ngày nay. Phần Lan là địa điểm được chọn làm nơi thực hiện các phần việc chính của dự án. Ở đây có Viện lưu trữ văn học dân gian lớn nhất trên thế giới, cũng như Viện nghiên cứu và so sánh sử thi thế giới là Viện Kalevala. Bên cạnh đó thành viên của dự án đã có các chuyến sưu tầm văn học dân gian ở Việt Nam và việc minh họa sử thi được thực hiện tại Việt Nam.

Lấy cảm hứng từ Kalevala của tác giả Elias Lonnrot, sử thi Con cháu Mon Mân được biên soạn dựa trên các sử thi cũng như nhiều nguồn văn học dân gian của các dân tộc sống trên đất Việt Nam. Công trình kéo dài từ năm 2002-2008 kể về sự ra đời của con người cùng thế giới và phần anh hùng ca ca ngợi những con người sáng lập và xây dựng đất nước, đánh đuổi kẻ thù xâm lăng… Đáng chú ý, tác phẩm được thực hiện theo phương pháp người sưu tầm cũng là người kể chuyện, gắn kết các bài thơ và được dịch ra tiếng Anh đã góp phần quảng bá văn hóa Việt Nam và giúp văn học dân gian Việt Nam được thế giới biết đến nhiều hơn.

Khi viết Con cháu Mon Mân, TS. Bùi Việt Hoa cùng những người bạn của mình mong muốn các dân tộc trên đất nước Việt Nam đều tìm được ở trong đó những điều thân thuộc của riêng mình. Bên cạnh mục tiêu tập tuyển các giá trị văn học truyền miệng của các dân tộc, dự án muốn bảo tồn và đề cao vai trò và vị thế của các dân tộc thiểu số trong xã hội Việt Nam, cũng như đưa ra một cách tiếp cận mới cho ngành nghiên cứu sử thi ở Việt Nam.

Hiện tại, Bùi Việt Hoa là hội viên Hội Văn học Phần Lan, Hội Kalevala (Phần Lan) và Hội Nhà văn Việt Nam. Cùng với việc tham gia Dự án Nhịp cầu văn hóa của Quỹ Juminkeko, bà cũng là dịch giả của một số tác phẩm văn học dân gian Việt Nam, văn học Phần Lan và Hungary và tác giả của nhiều bài viết nhằm thúc đẩy giao lưu văn hóa giữa hai nước.

Đặc biệt, là thành viên của Hội Hữu nghị Phần Lan - Việt Nam, bà cùng các đồng nghiệp thường xuyên tổ chức các hoạt động gây quỹ ủng hộ Việt Nam, các buổi nói chuyện chuyên đề quảng bá văn hóa, đất nước, con người Việt Nam, tổ chức đón Tết Nguyên đán, Tết Trung thu cùng các gia đình bà con kiều bào Việt và tham vấn cho các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp Phần Lan mong muốn sang thăm, làm việc, tìm hiểu cơ hội hợp tác, làm ăn với các đối tác Việt Nam.

bui viet hoa nguoi viet su thi viet tren dat phan lan Trao Giấy chấp nhận lãnh sự danh dự Phần Lan tại TP. Hồ Chí Minh

TGVN. Ngày 30/9, Cục trưởng Cục Lãnh sự, Bộ Ngoại giao Vũ Việt Anh đã trao Giấy chấp nhận lãnh sự cho ông Salomaa Atte, công ...

bui viet hoa nguoi viet su thi viet tren dat phan lan Khởi nghiệp “độc và lạ” như Jesse Khánh Trần!

TGVN. Ý tưởng sản xuất giầy chống thấm nước làm từ bã cà phê cho thấy sức trẻ, sự tự tin, chất "độc và lạ" ...

bui viet hoa nguoi viet su thi viet tren dat phan lan Việt Nam - Phần Lan: Đẩy mạnh hợp tác, chuyển giao công nghệ sạch

Chiều 15/10, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã tiếp Bộ trưởng Kinh tế Phần Lan Mika Tapani Lintila.

Đọc thêm

Gói trừng phạt thứ 14 nhắm vào Nga: Đức 'theo chân' Thụy Điển, tuyên bố không cần khí đốt Moscow, có thật vậy?

Gói trừng phạt thứ 14 nhắm vào Nga: Đức 'theo chân' Thụy Điển, tuyên bố không cần khí đốt Moscow, có thật vậy?

Chỉ vài ngày sau khi Thụy Điển kêu gọi dừng nhập khẩu LNG Nga, các quan chức Đức xác nhận sự ủng hộ của họ đối với lệnh cấm trên ...
Thủ tướng Israel tuyên bố tấn công vào Rafah, bất chấp có đạt được ngừng bắn hay không

Thủ tướng Israel tuyên bố tấn công vào Rafah, bất chấp có đạt được ngừng bắn hay không

Ngày 30/4, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố sẽ tiến hành chiến dịch chống lại phong trào Hồi giáo Hamas ở thành phố Rafah, phía Nam Dải Gaza.
XSMB 1/5, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ 4 ngày 1/5/2024. dự đoán XSMB 1/5/2024

XSMB 1/5, trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay thứ 4 ngày 1/5/2024. dự đoán XSMB 1/5/2024

XSMB 1/5 - Trực tiếp kết quả xổ số miền Bắc hôm nay 1/5/2024. KQXSMB thứ 4. SXMB 1/5. xổ số hôm nay 1/5. dự đoán XSMB hôm nay. xổ ...
XSMT 1/5, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Tư ngày 1/5/2024. SXMT 1/5/2024

XSMT 1/5, trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ Tư ngày 1/5/2024. SXMT 1/5/2024

XSMT 1/5 - xổ số hôm nay 1/5. Trực tiếp kết quả xổ số miền Trung hôm nay thứ 4 ngày 1/5/2024. KQXSMT thứ 4. SXMT 1/5. dự đoán XSMT ...
XSMN 1/5, trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ Tư 1/5/2024. xổ số hôm nay 1/5

XSMN 1/5, trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay thứ Tư 1/5/2024. xổ số hôm nay 1/5

XSMN 1/5 - Trực tiếp kết quả xổ số miền Nam hôm nay 1/5/2024. KQXSMN thứ 4. SXMN 1/5. xổ số hôm nay 1/5. kết quả xổ số ngày 1 ...
Khi nào ban hành Nghị định quy định chế độ tiền lương mới?

Khi nào ban hành Nghị định quy định chế độ tiền lương mới?

Tại Nghị quyết số 01/NQ-CP, Chính phủ yêu cầu ban hành Nghị định quy định chế độ tiền lương mới trong tháng 5/2024...
Điều ẩn sau khủng hoảng ở Trung Đông và xung đột Israel-Iran

Điều ẩn sau khủng hoảng ở Trung Đông và xung đột Israel-Iran

Trung Đông chồng chất mâu thuẫn, kéo dài từ lịch sử đến đương đại, hiện vẫn chưa thấy lối thoát. Tình hình ngày càng khó kiểm soát.
Iran-Pakistan: Tình thân láng giềng

Iran-Pakistan: Tình thân láng giềng

Sau những sóng gió, tình thân láng giềng giữa Iran và Pakistan đang nồng ấm trở lại.
Bầu cử Hạ viện Ấn Độ: Khẳng định ‘con đường Modi’

Bầu cử Hạ viện Ấn Độ: Khẳng định ‘con đường Modi’

Dù cuộc bầu cử Hạ viện Ấn Độ phải đến 4/6 mới công bố kết quả, nhưng đương kim Thủ tướng Narendra Modi được dự báo nắm chắc chiến thắng...
Xung đột Iran-Israel trước nguy cơ leo thang, toan tính và những kịch bản nguy hiểm

Xung đột Iran-Israel trước nguy cơ leo thang, toan tính và những kịch bản nguy hiểm

Đằng sau cuộc tấn công của Iran, khả năng Israel trả đũa và ngày càng nhiều lời kêu gọi kiềm chế từ cộng đồng quốc tế...
Thủ tướng New Zealand công du Đông Nam Á: Đánh thức quan hệ tiềm năng

Thủ tướng New Zealand công du Đông Nam Á: Đánh thức quan hệ tiềm năng

Để đánh thức tiềm năng của ASEAN, Thủ tướng New Zealand sẽ tìm cách khai thác những ưu thế trong quan hệ với từng nước mà ông sẽ đến thăm.
Trung Quốc-Pháp: Đối tác chứ không phải đối thủ

Trung Quốc-Pháp: Đối tác chứ không phải đối thủ

Chuyến thăm Bắc Kinh của Ngoại trưởng Pháp Stephane Sejourne đã mở ra những cơ hội mới trong quan hệ giữa hai nước.
Phao cứu sinh của Mỹ giúp Ukraine đi được bao xa?

Phao cứu sinh của Mỹ giúp Ukraine đi được bao xa?

Gói viện trợ mới nhất của Mỹ cho Ukraine sẽ không đủ để tạo ra bước ngoặt lớn khi Kiev phải đối mặt với muôn vàn khó khăn.
Ngày 30/4/1975: Dấu mốc huy hoàng của lịch sử Việt Nam, biểu tượng cổ vũ thế giới

Ngày 30/4/1975: Dấu mốc huy hoàng của lịch sử Việt Nam, biểu tượng cổ vũ thế giới

Ngày 30/4/1975 không chỉ là dấu mốc huy hoàng trong lịch sử dân tộc Việt Nam mà còn là biểu tượng cổ vũ các dân tộc dũng cảm đấu tranh.
Đại diện cấp cao EU: Thừa nhận cái giá phũ phàng từ ‘chảo lửa’ Trung Đông, EU chìm trong ‘ảo tưởng’ quá lâu, đặt an ninh vào tay Mỹ quá lâu

Đại diện cấp cao EU: Thừa nhận cái giá phũ phàng từ ‘chảo lửa’ Trung Đông, EU chìm trong ‘ảo tưởng’ quá lâu, đặt an ninh vào tay Mỹ quá lâu

Liên minh châu Âu (EU) cần thay đổi mô hình về sự hội nhập và mối quan hệ với phần còn lại của thế giới.
Liên minh Mỹ-Nhật: Tăng cường an ninh và mở rộng hợp tác

Liên minh Mỹ-Nhật: Tăng cường an ninh và mở rộng hợp tác

Nhật Bản và Mỹ nhất trí tăng cường liên minh an ninh ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, đồng thời cam kết trở thành đối tác toàn cầu.
Những điểm nhấn trong chuyến thăm Trung Quốc của Ngoại trưởng Nga

Những điểm nhấn trong chuyến thăm Trung Quốc của Ngoại trưởng Nga

Trong chuyến thăm Trung Quốc từ ngày 8-9/4, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đã thảo luận nhằm tăng cường hợp tác an ninh trước nhiều thách thức.
Sẽ thế nào nếu NATO vắng bóng Mỹ?

Sẽ thế nào nếu NATO vắng bóng Mỹ?

Liệu NATO có thể củng cố quốc phòng và an ninh tập thể để thích ứng với chiến thắng có thể xảy ra của ông Donald Trump tại bầu cử Mỹ 2024 không?
Phiên bản di động