Bụng quá khổ - ‘miếng mồi’ của Covid-19 ở CH Czech

Cộng hòa Czech là một trong những quốc gia bị Covid-19 tàn phá nặng nề. Tỷ lệ người tử vong do Covid-19 ở Czech xếp hàng đầu thế giới.

Theo thống kê chính thức của Bộ Y tế CH Czech, gần 28.000 người đã chết vì Covid-19 cho cuối tháng 3. Kể từ đó, trung bình mỗi ngày có hơn 100 bệnh nhân Covid-19 của Czech xa rời “cõi tạm”.

Nhưng bức tranh thậm chí còn u ám hơn. Ông Jan Konvalinka, Phó hiệu trưởng Đại học Charles ở thủ đô Prague, cho biết: “Dựa trên các ước tính khoa học, số nạn nhân thực tế cao hơn ít nhất một phần ba”.

Ở một quốc gia có hệ thống chăm sóc sức khỏe tương đối tốt, một nền kinh tế đạt mức trung bình của EU, bất bình đẳng xã hội thấp và mức sống cao thứ hai trong các nước thuộc khối Liên Xô cũ nhưng tỷ lệ tử vong do Covid-19 ở CH Czech vẫn thuộc hàng cao nhất thế giới.

Nguyên do bắt đầu từ những sai lầm trong điều hành của chính phủ nhưng cũng có những nguyên nhân thuộc về lối sống, tập quán sinh hoạt của chính người dân Czech.

Đi ngược xu hướng

Nhiều chỉ trích hướng về chính phủ dân túy của Thủ tướng Andrej Babiš.

Ông Vaclav Horejsi, nhà nghiên cứu miễn dịch học thuộc Viện Hàn lâm Khoa học (CAS) phát biểu trên truyền hình: "Trong khi các quốc gia khác áp dụng các biện pháp phong tỏa tăng cường thì Czech lại nới lỏng. Điều đó đã được thực hiện sau kỳ nghỉ hè, trước Giáng sinh và hiện giờ lại đang tiếp tục xem xét nới phong tỏa".

Tiến sĩ Rastislav Maďar, Hiệu trưởng trường Y thuộc Đại học Ostrava và là một trong những nhà dịch tễ học hàng đầu của quốc gia này nói: “Đây là 3 sai lầm lớn, và ngay lúc này chúng ta đang cầu nguyện sẽ không có thêm sai lầm thứ tư”.

Chuyên gia Maďar cũng cho rằng việc chính phủ chưa chú ý đúng mức đến biện pháp phòng dịch bằng cách đeo khẩu trang là một sai lầm lớn góp phần gia tăng sự lây lan của dịch Covid-19.

Ngoài ra, việc thiếu coi trọng các phân tích khoa học về tốc độ lây nhiễm, không xét nghiệm trên diện rộng và sự xuất hiện ngày càng nhiều các biến thể của virus SARS-CoV-2 là những đòn giáng mạnh vào khả năng chống chọi đại dịch của quốc gia châu Âu này.

Thừa cân, béo phì – Nhóm nguy cơ cao

Lối sống thiếu lành mạnh của nhiều người Czech cũng là một yếu tố góp phần làm gia tăng mức độ trầm trọng của dịch bệnh Covid-19. Nước này dẫn đầu thế giới về tiêu thụ bia bình quân đầu người, xếp top đầu châu Âu về việc sử dụng cần sa trong giới trẻ và tỷ lệ người hút thuốc.

Nhưng một trong những nguyên nhân quan trọng khiến Covid-19 “gọi tên” nhiều người ở Czech chính là do tỷ lệ béo phì rất cao ở quốc gia 10 triệu dân này.

Có khoảng 57% phụ nữ và 71% nam giới ở Cộng hòa Czech thừa cân. Nghiên cứu khoa học do Liên đoàn béo phì thế giới (WOF) công bố sau vài tháng đầu tiên xảy ra đại dịch đã cho thấy mối liên hệ rõ ràng giữa béo phì và nguy cơ tử vong do Covid-19.

Tổng Giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) Tedros Adhanom Ghebreyesus cho rằng: "Mối tương quan giữa béo phì và tỷ lệ tử vong do Covid-19 là rõ ràng và thuyết phục".

Thực tế, bệnh nhân Covid-19 ở Czech có tỷ lệ 8/10 là người thừa cân.

Các bác sĩ ở đây cũng đang cố gắng cảnh báo người dân về sự nguy hiểm của việc thừa cân hoặc béo phì liên quan đến Covid-19.

Ông Ladislav Dusek, Giám đốc Viện thống kê và thông tin y tế tại CH Czech (IHIS CR) cho biết: “Thật không may, CH Czech là một trong những quốc gia giữ kỷ lục về bệnh béo phì ở châu Âu. 80% bệnh nhân Covid-19 nhập viện là béo phì hoặc thừa cân".

Bà Martina Vasakova, Trưởng khoa hô hấp tại Bệnh viện Đại học Thomayer ở Prague cho biết: “Những người thừa cân bị ảnh hưởng nhiều nhất. Đại dịch bắt đầu cách đây một năm và kể từ đó, tất cả những ai thừa cân đều có cơ hội đánh giá rủi ro trong bối cảnh Covid-19”.

Và cái vòng luẩn quẩn lại lặp lại với thực tế là khi bị phong tỏa, thời gian ở trong nhà nhiều, ít cơ hội tập thể dục ngoài trời, mức tiêu thụ rượu cao hơn khiến cho nguy cơ thừa cân, béo phì của người dân Czech tăng lên.

Bác sĩ Jozef Cupka, một chuyên gia về béo phì nói với tờ Denik N của Czech: “Nếu một người thừa cân bị ốm, khả năng nhập viện cao hơn đáng kể so với người không thừa cân. Và nếu người đó được đưa vào bệnh viện, có nhiều khả năng phải vào phòng chăm sóc đặc biệt. Khi đó nguy cơ tử vong sẽ cao hơn nhiều".

Vào giữa tháng Tư này, thời tiết ở Czech đang ấm dần lên. Một số biện pháp phong tỏa được nới lỏng. Người dân có thể ra ngoài tập thể thao, tăng cơ hội giảm cân. Với nhiều bác sĩ ở Czech, mỗi người giảm một kg thừa cũng vô cùng đáng giá trong cuộc chiến chưa hồi kết với Covid-19.