| Một nhân viên siêu thị đổi lại bảng giá sau quyết định tăng thuế tiêu dùng đêm 30/9. (Nguồn: Kyodo) |
Thủ tướng Abe từng tuyên bố tăng thuế tiêu dùng quốc gia đóng vai trò rất quan trọng trong việc hạn chế gánh nặng nợ công thuộc hàng lớn nhất thế giới của Nhật Bản. Nhưng cuộc khảo sát của Reuters cho thấy 69% công ty cho rằng việc tăng thuế sẽ ảnh hưởng tới tăng trưởng, trong khi 26% nói nó không có tác động nào và chỉ 5% nhận định tăng thuế có thể thúc đẩy nền kinh tế. Trong một tín hiệu tích cực, hơn 60% công ty cho biết họ có thể chuyển khoản thuế tăng thêm cho người tiêu dùng thông qua tăng giá hàng hóa và dịch vụ của họ.
Tuy nhiên, các nhà phân tích đánh giá trừ khi tiền lương tăng đủ để bù đắp cho các mức giá cao hơn, việc tăng thuế có thể làm xói mòn sức mua của người dân, làm tổn thương hoạt động tiêu dùng tư nhân vốn chiếm khoảng 60% nền kinh tế.
Cuộc khảo sát cũng cho biết, 58% công ty dự báo kinh tế Nhật Bản sẽ chững lại vào năm tới, trong khi 41% dự báo nước này sẽ trải qua suy thoái kinh tế. Chỉ 1% lạc quan cho rằng nền kinh tế sẽ tăng trưởng sau khi tăng thuế.
Nếu những nhận định không mấy tươi sáng này thành hiện thực, chúng có thể sẽ đặt dấu chấm hết cho việc mở rộng kế hoạch kinh tế được gọi là "Abenomics" mà Thủ tướng Nhật Bản khởi xướng vào cuối năm 2012.
Nhóm các công ty nhận định nền kinh tế sẽ suy thoái cho rằng tình trạng này sẽ kéo dài ít nhất một năm, với khoảng 25% trong số này dự đoán tình hình sẽ chạm đáy vào cuối năm 2020 và 56% dự báo sự sụt giảm sẽ kéo dài đến năm 2021 hoặc xa hơn nữa.
Cuộc khảo sát cũng cho thấy khi triển vọng kinh tế trở nên u ám hơn, những tiếng nói phản đối việc Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) nới lỏng hơn nữa chính sách tiền tệ cũng dần yếu ớt.
Ông Haruhiko Kuroda, người nhậm chức Thống đốc BoJ 6 năm rưỡi trước với nhiệm vụ thúc đẩy tăng trưởng và chấm dứt hàng thập kỷ giảm phát, đã thúc đẩy chính sách mua tài sản mạnh mẽ nhất trong số các ngân hàng trung ương lớn trên thế giới và đẩy lãi suất của Nhật Bản xuống dưới 0%.
Nhưng dù ông Kuroda cam kết sẽ đẩy lạm phát lên mức 2%, thì BoJ mới chỉ tạo ra mức tăng giá chưa đến một nửa con số này, trong khi lãi suất cực thấp đang gây tổn hại cho các ngân hàng.
Trong khi đó, 57% số công ty tham gia khảo sát của Reuters cho rằng, BoJ không nên mở rộng chính sách nới lỏng tiền tệ, do nhiều người lo ngại điều này có thể làm suy yếu các tổ chức tài chính. Tỷ lệ trên đã giảm từ 88% trong cuộc khảo sát tương tự vào tháng Bảy.
Khoảng 42% số công ty được hỏi cho biết các biện pháp nới lỏng bổ sung sẽ không có tác dụng đối với nền kinh tế, trong khi phần còn lại bị chia rẽ giữa việc liệu BoJ tiến hành thêm các biện pháp kích thích sẽ giúp cân bằng hay làm tổn thương đà tăng trưởng.